NOVA H4.1 Verhoudingsformules van zouten_2021

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H4.1 Verhoudingsformules zouten 

NOVA HAVO4 

Deze les

1. opfrissen voorkennis atoombouw en ionen
2. uitleg naam en verhoudingsformule van een zout

Leerdoelen & succescriteria

Na afloop van deze les kun je de naam en verhoudingsformule van een zout geven:

• het positieve ion staat vooraan
• een Romeins cijfer in de naam als het positieve ion meerdere ladingen kan hebben
• de verhouding van de ionen is zó gekozen dat de som van de positieve lading gelijk is aan de som van de negatieve lading (zout = neutraal)

Zouten zijn opgebouwd uit

voorkennis

1. metaal ionen en niet-metaal ionen
2. metaal atomen
3. niet-metaal atomen
4. moleculen

Welke stoffen zijn zouten ? 

sleep deze formules naar de afbeelding van zoutwinning.

voorkennis

NaCl

HCl

H₂S

P₂O₅

CaO

CO₂

Fe₂O₃

SO₃

BaF₂

ZnS

SnCl₂

K₂O

Waar hoort wat?

voorkennis

18

8

2

M

L

K

Schil:

Schil:

Schil:

Aantal e^-

Aantal e^-

Aantal e^-

Kijk goed naar deze afbeelding

Leg uit waarom het magnesium-atoom graag twee elektronen afstaat

Leg uit waarom het zwavelatoom graag twee elektronen opneemt

Welke lading krijgt een atoom als het 2 elektronen afstaat?

voorkennis

1. 2+
2. 2-

Welke lading krijgt een atoom als het 2 elektronen opneemt?

voorkennis

1. 2+
2. 2-

Enkelvoudige ionen 

bestaan uit één atoomsoort bijv.  Na⁺ , Cu²⁺ , Fe³⁺, Br^- , O^2-

Enkelvoudige

 ionen 

#100%

leren

Namen van zouten

• De systematische naam van een zout is afgeleid van de namen van de ionen waaruit het zout is opgebouwd. 
• Die namen worden aan elkaar gekoppeld, waarbij de naam van het positieve ion altijd voorop staat. 
• Dat levert dan de naam van het zout op.

Formules van zouten

• In zouten trekken de positieve en negatieve ionen elkaar aan door de tegengestelde ladingen. 
• In het ionrooster dat ontstaat zijn alle ionen gestapeld. 
• De positieve ionen zijn omgeven door negatieve ionen en de negatieve ionen door positieve. 
• Er zijn dus geen zoutmoleculen aan te wijzen. 
• Voor een zout geef je in de formule aan in welke VERHOUDING de ionen voorkomen in het ionrooster (verhoudingsformule)

Formules van zouten

• Zouten zijn ongeladen, dat kan alleen als in het zout de totale lading van de positieve ionen gelijk is aan de totale lading van de negatieve ionen. 
• Omdat de lading van een ion vaststaat, komen ionen altijd in een vaste verhouding in een zout voor. 
• Een zoutformule noem je dan ook een verhoudingsformule. 
• Als je weet uit welke ionen een bepaald zout bestaat, kun je de verhoudingsformule van de desbetreffende stof opstellen.

Opstellen verhoudingsformule:

1. noteer naam van het zout
2. zet de ionen met lading in symbolen
3. zet de verhouding eronder, de totale lading moet nul zijn
   
   
4. schrijf de verhoudingsformule op zonder ladingen van de ionen
   (de index 1 wordt weggelaten)

Voorbeeld 1:

1. magnesiumchloride
2.       Mg2+       Cl-                                          
3.          1x       :        2x   
          (1x2+) + (2x1-) = 0                                                                         
4.    Mg Cl 2  (s)

1. Schrijf de naam van het zout op.
2. Schrijf de ionen met ladingen in symbolen.
3. Zet de verhouding van de ladingen eronder, zodat het samen 0 is.
4. Schrijf de zoutformule op zonder ladingen en de fase (alle zouten zijn vast bij kamertemperatuur).
   

Hoe stel je een verhoudingsformule op?

Neem dit over in je schrift!

Opstellen verhoudingsformule:

1. noteer naam van het zout
2. zet de ionen met lading in symbolen
3. zet de verhouding eronder, de totale lading moet nul zijn
   
   
4. schrijf de verhoudingsformule op zonder ladingen van de ionen
   (de index 1 wordt weggelaten)

Voorbeeld 2:

1. ijzer(III)oxide
2.       Fe3+       O2-                                          
3.          2x       :        3x   
          (2x3+) + (3x2-) = 0                                                                         
4.    Fe₂ O₃ (s)

Wat betekent (III) in ijzer(III)oxide?

oefenen

1. er zijn 3 ijzerionen
2. er zijn 3 oxide-ionen
3. de lading van Fe is 3+
4. de lading van oxide is 3-

Wat is de juiste naam van het zout FeO?

Tip: kijk naar de lading van oxide om te weten wat de lading van het ijzerion moet zijn

oefenen

1. ijzeroxide
2. ijzer(II)oxide
3. ijzerdioxide
4. di-ijzeroxide

Wat is de juiste verhoudingsformule van natriumchloride ?

oefenen

1. 2NaCl
2. Na​2​​Cl
3. NaCl​2​​
4. NaCl

Wat is de juiste verhoudingsformule van kaliumoxide ?

oefenen

1. K​2​​O​2​​
2. K​2​​O
3. KO​2​​
4. KO

Wat is de juiste verhoudingsformule van tin(II)jodide ?

oefenen

1. Sn​2​​I​2​​
2. Sn​2​​I
3. SnI​2​​
4. SnI

Wat is de juiste verhoudingsformule van lood (IV) oxide ?

oefenen

1. Pb​2​​O​2​​
2. Pb​2​​O
3. PbO​2​​
4. PbO

Geef de verhoudingsformule van:
1. magnesiumoxide
2. aluminiumoxide
3. uraan(VI)fluoride
4. koper(I)sulfide

Geef de juiste naam van de volgende zouten:

Hg​2​​O

Fe​2​​S​3​​

Ag​2​​S

PbBr​4​​

Ik kan de verhoudingsformule van een zout met enkelvoudige ionen geven

leerdoelencheck

1. nee, ik weet niet wat een verhoudingsformule is
2. nee, ik snap niet wat die getallen boven en onder het ion betekenen
3. nee, ik snap niet hoe je de verhouding kunt weten
4. als ik de lading van de ionen heb geleerd, lukt me dit wel

Ik kan de naam van een zout geven als ik de formule zie

leerdoelencheck

1. nee, ik ken de namen van de ionen niet
2. nee, ik weet niet wat die Romeinse cijfers betekenen
3. nee, ik begrijp niet waarom je geen telwoorden gebruikt
4. ja, als ik de formules van de ionen heb geleerd, lukt me dit wel

Eigen werk

Maak opgave 3, 4 en 6 (online)

Leer de lading van de ionen uit tabel 1 (blz 111) 

oefenen

#100%

leren

Heb je nog een vraag over deze les? Stel deze dan hier