Bloed

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Basisstof 1: BLOED thema: Transport

Hoeveel pakken melk (1L) bloed zit er ongeveer in je lichaam.

1. 
2. 
3. 

Lesdoel

Je kunt de bestanddelen van bloed noemen met hun kenmerken en functies. 

Waaruit bestaat bloed? 

Bloed bestaat uit:

1. Bloedplasma (55%)
2. Bloedcellen & bloedplaatjes (45%)

Als bloed 'bezinkt' splitst het zich.

Wat doet je bloed?

Bloed zorgt voor transport, brengt stoffen van de ene plek naar de andere in je lichaam. 

Bijvoorbeeld:

1. Zuurstof & Koolstofdioxide
2. Voedingstoffen & afvalstoffen
3. Verspreid warmte

Wat ontstaat er in je cellen na verbranding en wordt afgevoerd via je bloed?

1. Zuurstof
2. Voedingsstoffen
3. Koolstofdioxide
4. Vitamine

Wat komt er vanuit je darmen in je bloed en wordt naar alle cellen in je lichaam gebracht?

1. Zuurstof
2. Voedingsstoffen
3. Koolstofdioxide
4. Vitamine

Bloedplasma

Bloedplasma bestaat uit:

1. Plasma- eiwitten (7%) 
2. Water (91%)
3. Opgeloste stoffen (2%)

o.a

Hormonen, antistoffen, enzymen, voedingsstoffen, afvalstoffen.

Fibrogeen

een plasma-eiwit dat zorgt voor bloedstolling, bijvoorbeeld als je een wondje hebt. 

onder andere, vetten, eiwitten, mineralen koolhydraten

Koolstofdioxide

We gaan nu kijken naar bloedplasma, dit het doorzichtige gedeelte van bezonken bloed. het bestaat voor het grootste gedeelte uit water. Hierin zijn een aantal stoffen opgelost. Je kan het een beetje vergelijken met thee, een hoop water met wat andere stofjes er in. 7% daarvan zijn plasma eiwitten. Je moet er hier 1 van kennen. Dit is firbogeen en deze helpt als je een wondje hebt om te zorgen dat het dichtgaat. 

Dan zijn er nog opgeloste stoffen in het bloedplasma. Dit kunnen een aantal verschillende dingen zijn. zoals antistoffen, enzymen, voedingstoffen en afvalstoffen. Belangrijk is dat je weet dat voedingsstoffen uit je voeding komen (glucose, vetten, vitamine etc.) en afvalstoffen ontstaan bij verbranding dus dit is koolstofdioxide. 

Wat hoort in welk gedeelte van het bloed? 

Afvalstoffen

Water

Fibrogeen

Antistoffen

Voedingsstoffen

In de zwart gekleurde delen van 

het skelet zit rood beenmerg.

Bloedcellen ontstaan uit stamcellen in het rode beenmerg.

Bloedcellen

Rode bloedcellen

• Ronde schijfjes
• Geen celkern
  
• Zuurstof transport
• Bevat rode kleurstof hemoglobine
• Zorgt voor transport van zuurstof en koolstofdioxide 

Rode bloedcellen ...

1. vervoeren zuurstof
2.  zijn gemaakt van hemoglobine
3. hebben geen celkern
4. ontstaan uit stamcellen deze worden gemaakt in het beenmerg (andere bloedcellen ook)
5. komen veel voor: 1 druppel bloed bevat 5 miljoen rode bloedcellen

Wat maakt rode bloedcellen bijzonder?

1. Ze ontstaan in de hersenen
2. Ze vervoeren koolstofdioxide
3. Ze zijn gemaakt van glucose
4. Ze hebben geen celkern

Witte bloedcellen

• Hebben een celkern
• Hebben geen vaste vorm,    kunnen daardoor overal komen.
  
• Zoeken naar indringers vernietigen deze.
  
• Vaak gaat witte bloedcel hierbij dood (= pus).

Witte bloedcellen ....

1. Per druppel ongeveer 7000 witte bloedcellen.
2. Hebben geen vaste vorm en kunnen daardoor door de wanden van de bloedvaten.
3. Bestrijden ziekteverwekkers zoals bacteriën en virussen.
4. Als ze veel bacteriën en virussen doden ontstaat er pus of etter.

Waarom hebben witte bloedcellen geen vaste vorm?

Bloedplaatjes ...

1.  zijn geen bloedcellen maar stukjes daarvan 
2. hebben geen celkern.
3. Ongeveer 300.000 per druppel
4. kleven aan beschadigde bloedvaten, en activeren dan fibrogeen. Fibrinogeen wordt dan  fibrine. Dit maakt draden waardoor als het droogt een korstje ontstaat.

Bloedstolling

De bloedplaatjes kleven vast aan de wand en vormen een bloedpropje.

Uit het beschadigde weefsel en uit de bloedplaatjes komen stoffen vrij. 

Uiteindelijk leidt dit ertoe dat fibrinogeen wordt omgezet in fibrine.

Fibrine vormt een netwerk van draden dat de wond afsluiten (bloedstolsels).

1. Welke bloedcellen vervoeren zuurstof?

1. rode bloedcellen
2. witte bloedcellen
3. rode bloedcellen en bloedplaatjes
4. bloedplaatjes

00:23

Wat vervoeren rode bloedcellen?

00:42

Waarom is het gevaarlijk om teveel bloedplasma en bloedcellen te verliezen?

00:51

Hoe heet het plasma eiwit waar fibrine uit ontstaat? (denk aan het eerste stuk uitleg)

Aan de slag

Maak de opdrachten van 7.1

Exitvragen

Kun je deze vragen goed beantwoorden, dan heb je het leerdoel gehaald. Deze vragen maak je als je B1 af hebt of in de laatste 5 min. 

Leerdoel:

Je kunt de bestanddelen van bloed noemen met hun kenmerken en functies. 

Laag A in de
reageerbuis, bevat

1. Bloedplasma
2. Bloedplasma en bleodplaatjes
3. Bloedplaatjes
4. Bloedplaatjes en witte bloedcellen

Wat heb je nodig om bloed te laten stollen.

1. Witte bloedcellen en bloedplaatjes
2. Witte bloedcellen en fibrinogeen
3. Bloedplaatjes en fibrinogeen
4. Rode bloedcellen en fibrinogeen

Welke bloedcellen hebben geen celkern?

1. rode bloedcellen
2. witte bloedcellen
3. rode bloedcellen en bloedplaatjes
4. witte bloedcellen en bloedplaatjes

Zij bevatten hemoglobine

1. Bloedplasma
2. Rode bloedcellen
3. Witte bloedcellen
4. Bloedplaatjes

Dit is het deel van het bloed wat bestaat uit vooral water, met daarin eiwitten en opgeloste stoffen

1. Bloedplasma
2. Rode bloedcellen
3. Witte bloedcellen
4. Bloedplaatjes

Barry doet veel aan sport. Zo is hij gewend om zeker eenmaal in de week 10 à 15
kilometer hard te lopen.
Een dag nadat hij bloed heeft gegeven, gaat hij 15 kilometer hardlopen. Hij wordt echter
sneller moe dan wanneer hij geen bloed heeft gegeven.
Dit wordt veroorzaakt door een gebrek aan rode bloedcellen.
Leg uit waardoor een gebrek aan rode bloedcellen tot gevolg heeft dat Barry sneller
moe wordt.

Hoe ging deze basisstof?

Goed

Super

Het is lastig

Te moeilijk, ik wil hier meer uitleg over

Als ik mezelf een cijfer moet geven op mijn werkhouding deze les...

0100

Ik heb wat aan deze les gehad.

😒🙁😐🙂😃