Hoofdstuk 13

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Hoofdstuk 13

Vandaag 2 paragraven en inzage toets, maandag andere 2 paragraven plus opgaves maken

Macro-economie

Productiefactoren

Alles wat je nodig hebt kun je indelen in de volgende productiefactoren:

Kapitaal > rente, huur

Arbeid > loon

Natuur > huur, pacht

Ondernemerschap > winst

Toegevoegde waarde = €0,55

Toegevoegde waarde = €0,20

Toegevoegde waarde = €0,25

Toegevoegde waarde = €0,65

Toegevoegde waarde

Het meten van de productie

Bruto toegevoegde waarde =

Omzet - inkoopwaarden - diensten van derden

Netto toegevoegde waarde =

Bruto toegevoegde waarde - afschrijvingen

(afschrijvingen zijn hetzelfde als vervangingsinvesteringen)

Netto toegevoegde waarde = Inkomen (vergoeding productiefactoren)

BBP berekenen (let op bruto dus met afschrijvingen erbij)

Toegevoegde waarde overheid

Omdat we van de overheid niet de toegevoegde waarde kunnen berekenen zoals van een bedrijf, wordt voor de toegevoegde waarde van de overheid de ambtenarensalarissen gebruikt als maatstaf.

macro economische identiteiten

1e identiteit: Y = C + B  + S

2e identiteit: Y = C + I + O + E - M

3e identiteit: (S-I) + (B-O) = (E-M)

saldo particuliere sector + saldo overheid = saldo buitenland

= nationaal spaarsaldo

nationaal spaaroverschot: E >M

nationaal spaartekort: E <M

Derde identiteit

Toets inzien

Hoofdstuk 13 deel 2

Vragen deel 1?

Wat is economische groei?

Economische groei

Economische groei 

= de hoeveelheid van geproduceerde goederen en diensten stijgt. 

Reële waarde: dus gecorrigeerd op inflatie

Productie goederen/diensten per hoofd van de bevolking

Invloed op economische groei

• Omvang wordt bepaald door: de hoeveelheid arbeid, de hoeveelheid kapitaal en de totale factorproductiviteit.
• Hoeveelheid arbeid= potentieel aantal werkenden = beroepsbevolking.
• Hoeveelheid kapitaal = alle kapitaalgoederen (incl land)
• Totale factorproductiviteit= TFP
  

TFP (totale factorproductiviteit) 

Natuurlijk kapitaal

Geografische ligging (infrastructuur)

Maatschappelijke factoren

Politieke stabiliteit

Goede instituties: zaken die de omgang tussen mensen in een maatschappij structuur geven.

Informele instituties: normen en waarden, cultuur, geloof en vertrouwen.

Formeel instituties: rechtstaat, eigendomsrechten en de overheid. 

TFP (totale factorproductiviteit) 

Economisch kapitaal

Kapitaalgoederenvoorraad

Innovaties, onderzoek en ontwikkeling en infrastructuur. 

Menselijk kapitaal

Scholing --> nieuwe innovaties bedenken of met nieuwe technieken omgaan.  

Productiefunctie

Y* = A (K, L)                         A, K en L zijn positieve getallen.

Y* = omvang potentiële productie/bbp

L = hoeveelheid arbeid (labour)

K = hoeveelheid kapitaal

A = Factorproductiviteit

Arbeidsproductiviteit              Y*/L

Kapitaalproductiviteit            Y*/K

Afnemende meer opbrengsten

Extra productie die ontstaat als gevolg van het inzetten van één extra eenheid van de variabele productiefactor (arbeid of kapitaal) bij een gelijkblijvende omvang van de andere productiefactor kapitaal of arbeid). 

Bijvoorbeeld Pizzakoeriers bezorgen op gewone fietsen. Elektrische fietsen worden ingezet --> eerste fiets voor de bezorgingen die het verste weg zijn. --> de tweede fiets levert al minder tijdwinst op dan de eerste fiets enzovoort. 

Afnemende meeropbrengsten

van arbeid bij een vaste hoeveelheid kapitaal. 

Bijvoorbeeld als mensen worden aangenomen. De eerste persoon krijgt een opdracht wat het meeste oplevert voor het bedrijf (bijvoorbeeld meeste leveringen in een gebied in de stad). 

Structuurbeleid/Groeibevorderend beleid

Potentiële bbp verhogen met beleid van de overheid

• Ook werkelijke bbp kan groeien en de welvaart kan toenemen. 
• Hoeveelheden arbeid en kapitaal vergroten of de factorproductiviteit. 
• Hoe hoeveelheid arbeid verhogen?
• Hoe hoeveelheid kapitaal verhogen?

Welvaart in enge zin en ruime zin

Welvaart in enge zin:

Welvaart uitgedrukt in geld of in koopkracht (hoeveel kan je kopen met je geld).

Welvaart in ruime zin (in brede zin):

Welvaart uitgedrukt in veel meer dan

alleen geld

Welzijn: 

Hoe goed gaat het met je? Dus lichamelijk,

geestelijk,  etc.

Informele economie

Zwarte economie / zwart werk 

• Diensten afnemen 'zonder bon' (=zonder BTW)
• Illigale goederen/diensten
  

Vrijwilligerswerk

• Bijvoorbeeld: goede doelen, (sport)verenigingen, buurtprojecten

Alternatieven BBP:

1. Het groene bbp
2. HDI (Human Development Index
3. VN-geluksindex 

samen maken

13.31

maken in de les/huiswerk

13.26 t/m 13.30