1.3 een verzuilde samenleving vkg

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

1.3 Waarom en hoe raakte de samenleving verdeeld in 4 zuilen

Bij welke politiek stroming hoorde Samuel van Houten?

1. Socialisten
2. Confessionelen
3. Liberalen
4. Communisten

Welke 1)burgers met 2) welke ideologie hadden de meeste rechten tussen 1848 en 1917?

Socialisten vinden ................... het allerbelangrijkste:

1. gelijkheid
2. vrijheid
3. veiligheid
4. vrije tijd

Hoe willen de communisten meer rechten geven aan de arbeiders?

Hoe willen de sociaal-democraten meer rechten voor de arbeiders krijgen?

wie was de leider van de Sociaal-democratische arbeiderspartij

1. Karl Marx
2. Johan Rudolph Thorbecke
3. Willem III
4. Pieter Jelle Troelstra

Vanuit het Marxisme( socialisme) ontstonden 2 stromingen/groepen. Dit zijn:

1. liberalisme en communisme
2. socialisme en democratie
3. communisme en democratie
4. socialisme en communisme

Leerdoelen ( zie studiewijzer)

- Je weet wat emancipatie is

- Je weet welke drie groepen zich in Nederland in de 19e eeuw wilden emanciperen

- Je kan uitleggen dat door het ontstaan van deze vier verschillende groepen de verzuiling ontstaat.

- Je kan duidelijk in eigen woorden uitleggen wat verzuiling is

 partij was, wie hun leider was en wat deze partij wilde bereiken

- Je kan uitleggen dat er steeds meer uitbreiding van het censuskiesrecht komt door de komst van deze partijen

- Je weet wat het Caoutchoucartikel is.

- Je weet aan welke woorden en symbolen je in bronnen de verschillende zuilen herkent

vervolg leerdoelen

 -Je kent het woord confessionelen

- Je weet wie de leider was van de protestanten, welke politiek

- Je weet wie de leider was van de katholieken, hoe hun politiek partij heet en wat deze partij wilde bereiken

- Je weet wie de leider was van de liberalen en weet welke partij zij oprichten en wanneer

- Je weet (zie vorige paragraaf) wat de socialistische politieke partij was, wie hun leider was en wat deze partij wilde bereiken

- Je kan uitleggen wat de schoolstrijd inhoudt en is.

vervolg leerdoelen (3)

- Je kan uitleggen dat er steeds meer uitbreiding van het censuskiesrecht komt door de komst van deze partijen

- Je weet wat het Caoutchoucartikel is.

- Je weet aan welke woorden en symbolen je in bronnen de verschillende zuilen herkent

-- Je kan uitleggen wat de schoolstrijd inhoudt en is.

protestanten

Al het gezag komt van God, dus ook de overheid

Je moest gehoorzaam zijn mits de overheid zich aan de regels van de Bijbel hield.

Van het socialisme moesten protestanten niets hebben

Protestanten noemen zich antirevolutionair. Ze verwierpen de liberalisme. God moet centraal staan

Als er in een bron christenen staat worden protestanten bedoeld

Bevolkingsgroepen in de 19e eeuw

protestanten=anti-revolutionairen

De protestante (gereformeerden) mensen vond je vooral in de lagere middenklasse zoals kleine winkeliers)

Zij werden “kleine Luyden”genoemd.

De leider  van de protestanten was Abraham Kuyper

Zij richten de eerste, Nederlandse politieke partij op, de ARP (anti-revolutionaire Partij)

Na 1879 richten de gereformeerden veel eigen organisaties op zoals, universiteiten, kranten en vakbonden(Trouw, NCRV)

Katholieken

In de minderheid ( 1/3 deel bevolking)

minder rechten dan protestanten

Door de gelijke rechten van 1848 veranderde  voor hen er echter niet veel

Ze wilden dezelfde rechten hebben!

De katholieke kerk was ook tegen het socialisme

Zij richten de RKSP(Rooms Katholiek Staatspartij )op 

Herman Schaepman is hun leider(1907) 

Ook zij gaan hun eigen organisaties zoals scholen en kranten oprichten(Volkskrant, KRO)

confessionalisme

Samen worden de protestanten en de katholieken de confessionelen genoemd

confessionalisme is dus een ideologie die uitgaat van het christelijk geloof

overeenkomsten tussen protestanten en katholieken

-Beiden waren dus tegen het socialisme.

  Het socialisme zou alleen maar leiden tot verdeeldheid tussen 

   bazen werknemers.De overheid moest zelf voor de zwakkeren     opkomen door te zorgen voor samenwerking

- Beiden gaan uit van de bijbel

Beide groepen wilden emanciperen

Dat is het streven naar dezelfde rechten

(in dit geval streven naar dezelfde rechten als de liberalen)

schoolstrijd

In 1878 voerden de liberalen een nieuwe schoolwet in, waarin stond dat scholen de leerlingen moest laten kennismaken met de moderne wetenschappelijke ideeën.

Dit wilden de protestanten(gereformeerden) en katholieken niet. Zij wilden hun protestante en katholieke scholen behouden.

Er was namelijk sinds 1848 vrijheid van onderwijs en dus waren er veel bijzondere (=christelijke) scholen. Deze scholen moesten de katholieken en protestanten dus zelf betalen, de overheid betaalde alleen de openbare scholen.

De protestanten en katholieken wilden dat de overheid deze bijzondere scholen ook ging betalen. 

De katholieken en protestanten komen in actie.

Deze strijd van de katholieken en de protestanten om betaling van alle scholen door de overheid wordt  de schoolstrijd genoemd, 

De liberalen merken dat de christelijke partijen veel samen doen. Zij richten in 1885 de partij de Liberale Unie op

Hun leider is Cort van der Linde

Verzuiling

Zo werd de samenleving verdeeld in 4 groepen die langs elkaar leven. Ze hebben allemaal hun eigen politieke partijen, jeugdverenigingen. sportclubs, scholen, vakbonden.

Er was wining contact met een andere groep/zuil

Dit noem je de verzuiling

https://schooltv.nl/video/clipphanger-wat-is-verzuiling/ 

Na deze periode ontstonden dus politieke partijen

-ARP - anti-revololutionaire partij-prostestanten- Kuyper

-RKSP-Roomskatholieke Staats partij-katholieken-Schaepman

-SDAP-Sociaaldemocratische Arbeiderspartij- socialisten- Troelstra

https://schooltv.nl/video/parlement-het-ontstaan-van-de-eerste-politieke-partijen/#q=onstaan%20politieke%20partijen

vraag op volgende slide

Bekijk de afbeelding goed en 

kijk naar symbolen en kleuren

Geef aan hoe je kan zien dat de SDAP een
socialistische partij was

Bekijk de afbeelding en antwoord op de volgende slide

Hoe kan je aan 

deze poster zien dat de poster 

 van een katholiek partij was?

Geef aan hoe je kan zien dat het om een katholieke partij gaat

Mensen kregen steeds minder contact met mensen uit andere zuilen. 

caoutchouc artikel

Men probeerde elke keer het kiesrecht uit te breiden

Dit gaat geleidelijk.

In 1896 maakt men een wet waarin staat dat als iemand een diploma heeft gehaald, hij geschikt is om te stemmen

Vanaf 1896 was door deze wet een schooldiploma genoeg om te mogen stemmen

Kan je uitleggen wat verzuiling is?

0100

kan je uitleggen wat de schoolstrijd is?

0100

Wat zou je nog een keer uitgelegd willen hebben?