Th11 - BS4

Thema 11 - Transport

BS4 - het bloedvatenstelsel

1 / 30

Slide 1: Slide

BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 30 slides, with interactive quizzes and text slides.

Lesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Thema 11 - Transport

BS4 - het bloedvatenstelsel

Slide 1 - Slide

leerdoelen bs4

Slide 2 - Slide

begrippen BS4

slagaders

haarvaten

aders

aderkleppen

poortader

bloeddruk

bovendruk

onderdruk

hartinfarct

vaatgeruis

Slide 3 - Slide

Bloedvaten

Er zijn drie typen bloedvaten, welke je in de afbeelding hiernaast en in BINAS 84C2 kunt zien.

Slide 4 - Slide

ader

bevat kleppen

zodat het bloed niet kan

terugstromen

Slide 5 - Slide

Haarvaten

Aders

Welke kenmerken horen bij welk bloedvat?

Sleep de juiste woorden naar de bloedvaten.

Slagaders

Kleppen

Hoge bloeddruk

Liggen dieper in het lichaam

De wand is één cellaag dik

De wand is dik, stevig en elastisch

Bloed stroomt van de organen weg naar het hart toe

Voedingsstoffen en zuurstof, maar ook koolstofdioxide en andere afvalstoffen gaan erdoorheen,

Slide 6 - Drag question

Slagaders (1)

Het hart pompt het bloed in de slagaders (longslagaders en aorta), naar de organen toe.

De hartkamers pompen het bloed met kracht weg, daarom is de bloeddruk in slagaders hoog.

De slagaders zetten eventjes uit, dit kun je voelen aan de polsslag.

Slide 7 - Slide

Slagaders (2)

De meeste slagaders liggen diep in het lichaam, zodat ze niet zo gauw beschadigd kunnen raken.

De wand van slagaders is dik, stevig en elastisch. Ze hebben geen kleppen, behalve de halvemaanvormige kleppen aan het begin van de longslagader en aorta.

Slide 8 - Slide

Haarvaten (1)

In organen vertakken slagaders zich in steeds kleiner wordende bloedvaten, hierbij wordt de wand steeds dunner.

Wanneer de wand één cellaag dik is, noem je het een haarvat. Haarvaten vormen in een orgaan een haarvatennet.

Slide 9 - Slide

Haarvaten (2)

In de afbeelding zie je rechts in de cirkel (5) een slagader (6), een ader (4) en een haarvatennet (3).

Links een doorsnede van een haarvat (7), 1 is een cel, 2 de celkern.

Haarvaten hebben een lage bloeddruk, en door de dunne wand kunnen voedingsstoffen en zuurstof naar de cellen. Koolstofdioxide en andere afvalstoffen neemt een haarvat weer mee.

Slide 10 - Slide

Aders (1)

De haarvaten komen samen in grote bloedvaten: de aders. Door de aders stroomt bloed van de organen weg, terug naar het hart (longader, bovenste onderste holle ader). De wanden zijn dunner en minder elastisch en er is geen hartslag merkbaar. Ze liggen meestal minder diep in je lichaam.

Slide 11 - Slide

Aders (2)

Veel aders hebben kleppen, vooral die in je armen en benen. Hierdoor kan het bloed maar één kant op: zie de afbeelding hiernaast, het bloed in je benen kan bijvoorbeeld niet meer naar beneden maar moet naar je hart terug!

(De spieren in je armen en benen helpen de aders leeg te drukken.)

Slide 12 - Slide

Zoals je in de afbeelding kan zien, heeft het bloed van het kindje geen direct contact met het bloed van de moeder! Er zit een laagje cellen tussen, waar sommige gifstoffen niet doorheen kunnen.

Slide 13 - Slide

Poortader (1)

De laatste uitzondering is de poort-ader. Door de poortader stroomt bloed van de dunne darm naar de lever. Het bloed is zuurstofarm maar rijk aan voedingsstoffen die in je dunne darm opgenomen zijn.

De lever slaat een deel van die voedingsstoffen tijdelijk op.

Slide 14 - Slide

Poortader (2)

De lever krijgt zelf zuurstofrijk bloed van de leverslagader, zie het rode bloedvat wat links onderin de lever binnenkomt.

Het bloed stroomt via de leverader weg uit de lever, komt dan in de onderste holle ader terecht en dan in de rechterboezem van het hart.

Slide 15 - Slide

naamgeving

Binas 84A

aders naar het hart toe

slagaders van het hart af

+ naam van het betrokken orgaan

bijzonder: poortader / holle aders

Slide 16 - Slide

zuurstof rijk/arm

Binas 84A

let op de longen:

er naar toe = zuurstof arm

er vanaf = zuurstof rijk

let ook weer op poortader

Slide 17 - Slide

bloeddruk en stroomsnelheid

slagader + ader worden dichtgeknepen

druk wordt er langzaam vanaf gehaald

moment dat bloed weer gaat stromen

= boven druk moment dat bloed

normaal stroom = onder druk

normaal 120 mm Hg

/ 80 mm Hg

Slide 18 - Slide

stroomsnelheid van het bloed

Slide 19 - Slide

bloeddruk

Slide 20 - Slide

stimulering in aders

spieren helpen bij de

bloeddoorstroming

in de aders

Slide 21 - Slide

hartinfarct

bloedstolsel ontstaat of vaat slipt dicht

het hart zelf krijgt niet genoeg zuurstof
hart weefsel sterft

beïnvloed door:

leeftijd / leefstijl / gebruik drugs /

Slide 22 - Slide

transportsystemen in dieren

enkelvoudige bloedsomloop

dubbele bloedsomloop

1 systeem
zuurstof opname in dat zelfde system

dubbel systeem
zuurstof opname + CO2 afgifte in apart deel (klein + groot)
scheiding in het hart

Slide 23 - Slide

tip!

zoek de poortader

let op!

longslagader is O₂ arm en CO₂rijk!

benoem de longhaarvaten bij een

circulatie vraag

Slide 24 - Slide

In de afbeelding
is A een:

Slagader

Ader

Haarvat

Aorta

Slide 25 - Quiz

In de afbeelding
is de poortader aangegeven met nummer:

Slide 26 - Quiz

Sleep de juiste bloedvaten naar de roze vakken.

Poortader

Bovenste holle ader

Leverslagader

Armader

Nierader

Armslagader

Nierslagader

Beenslagader

Slide 27 - Drag question

Is een bloeddruk van 120/80 mm Hg normaal?

Nee

Slide 28 - Quiz

De stroomsnelheid in ........ is het laagst en de totale doorsnede van ....... is het hoogst.

Slagaders

Aders

Haarvaten

Slide 29 - Quiz

huiswerk

maak opdracht 34 t/m 43

geïnteresseerd wat een verstoorde bloeddruk

kan veroorzaken?

maak de context over het fenomeen van Raynaud

lees bs 5

Slide 30 - Slide