interpunctie

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

 Interpunctie en hoofdletters

Bijles klas 2

Lesdoelen

- Aan het einde van de les weet je waarom interpunctie belangrijk is

- Aan het einde van de les weet je welke soorten leestekens er zijn

- Aan het einde van de les weet je hoe je de leestekens moet gebruiken

- Aan het einde van de les weet je wanneer je hoofdletters moet gebruiken

Woordenschat

1. Interpunctie

2. Onlangs

3. Aanhalingsteken

4. T.a.v.

Waarom gebruiken we leestekens?

Opdracht 

Ga naar Hangouts.

Kies 3 berichtjes uit die je verstuurd hebt.

Verbeter de spelling van de berichtjes en let op interpunctie en hoofdletters!

Interpunctie (= leestekens)

. ? ! , : ; "

We gebruiken interpunctie om een tekst leesbaar te maken.

 

hallo hoe gaat het met jou goed en met jou met mij gaat het ook goed op welke dag zullen we afspreken of hebben we al een afspraak 

Punt (.)

Een punt gebruik je aan het eind van een zin.

Mijn naam is Ellen.

Gisteren heb ik pizza gegeten.

Morgen moet ik weer werken.

En bij afkortingen.

M.v.g. // z.o.z.

Welke zin is goed?

1. T.a.v. Kees Bol
2. t.a.v. Kees Bol
3. T.a.v Kees Bol
4. t.a.v Kees Bol

Vraagteken (?)

Een vraagteken gebruik je aan het eind van een vraagzin.

Hoe gaat het met jou?

Ga jij morgen naar de les?

Waarom drink jij geen koffie?

Uitroepteken (!)

Een uitroepteken gebruik je na een uitroep of bevel:

Houd op!

Doe die deur dicht!

Schop de bal!

Hé! Doe de deur eens dicht.

Komma (,)

De komma geeft een leespauze aan.

 De komma gebruik je voor een voegwoord (maar, want, voordat) LET OP: niet voor 'en'! 

Ik weet het niet zeker, maar ik denk het wel.

De komma gebruik je tussen twee persoonsvormen.

Nu ik er langer over nadenk, vind ik het geen gek idee.

Komma (,)

Na een aanhef of slotgroet

Geachte, 

Groetjes,

Tussen bijvoeglijk naamwoorden

Oma had een mooie, oude, bruine kledingkast.

Betekenis veranderen van een zin

Pas op Klaas! - Pas op, Klaas!

Welke zin is goed?

1. Wat zij gehaald had, kon echt niet.
2. Wat zij gehaald had kon echt niet.
3. Wat zij gehaald had. Kon echt niet.

Dubbele punt (:)

De dubbele punt wordt gebruikt voor een opsomming, citaat of toelichting.

- De dag begint altijd met een heel ritueel: opstaan, douchen, aankleden, ontbijten en naar school.

- De student vroeg: 'Mevrouw, mag ik even naar het toilet?'

- Ik ga niet: ik heb wat beters te doen.

Puntkomma (;)

De puntkomma maakt duidelijk dat de zin ervoor en erna veel met elkaar te maken hebben.

We hebben een geweldige vakantie gehad; vooral het wandelen was leuk.

Iedereen is welkom; toch hoop ik dat niet iedereen komt.

LET OP: een puntkomma kan worden vervangen door een punt, maar niet door een komma.

Voorbeeldzinnen

Dubbele punt:

- Er zijn twee opties: het gaat door of het gaat niet door.

- Denk aan de volgende spullen: een warme trui, sokken en een muts.

Puntkomma:

- We stonden vroeg op; we hadden nog een lange reis voor de boeg.

- Ik houd niet van zwemmen; toch neem ik een zwembroek mee.

Welke zin is goed?

1. Samengevat: het idee lijkt mij erg leuk.
2. Samengevat het idee lijkt mij erg leuk.
3. Samengevat, het idee lijkt me erg leuk.

Welke zin is goed?

1. We hebben een mooie zomer gehad, vooral augustus was heerlijk zonnig.
2. We hebben een mooie zomer gehad; vooral augustus was heerlijk zonnig.
3. We hebben een mooie zomer gehad: vooral augustus was heerlijk zonnig.

Aanhalingsteken (')

Een aanhalingsteken wordt gebruikt bij een citaat en om een woord op te laten vallen.

- Nico vroeg: 'Heb je al gekookt?'

- Een hond met korte poten wordt een 'corgi' genoemd. 

Welke zin is goed?

1. Mijn moeder zei: ik wil naar huis.
2. Mijn moeder zei: Ik wil naar huis.
3. Mijn moeder zei: 'Ik wil naar huis.'
4. Mijn moeder zei: 'Ik wil naar huis'

Hoofdletters

Namen van personen, eigennamen van bedrijven, merken en instellingen:
Tweede Kamer, Philips, Mark Rutte, Jezus Christus​

Uitzondering: soortnamen afgeleid van personen of zaken:
christen, aspirientje, rechtbank, tweede kamerlid

Aardrijkskundige namen: Duitsland, de Mont Blanc, Zwolle

Plus bijvoeglijke naamwoorden afgeleid van aardrijkskundige namen, zoals:
 Franse kaas, Duitse worst, het Nederlands​.​

​

Hoofdletters

Uitzondering: windstreken, seizoenen, dagen, en maanden: 

het zuiden, de winter, dinsdag, december, zijn in het Nederlands niet met hoofdletter!

​

Welke naam is goed geschreven?

1. Meneer Van Tol
2. meneer van Tol
3. meneer Van Tol
4. Meneer van Tol

Welke zin is goed?

1. Doe mij maar een lekker colaatje!
2. Doe mij maar een lekker Colaatje!
3. Pepsi vind ik slechter dan Coca Cola.
4. Pepsi vind ik slechter dan coca cola.

Opdracht 2

https://www.cambiumned.nl/theorie/spelling/spellingsregels/leestekens/

Oefen zelf 

Lesdoelen

- Aan het einde van de les weet je waarom interpunctie belangrijk is

- Aan het einde van de les weet je welke soorten leestekens er zijn

- Aan het einde van de les weet je hoe je de leestekens moet gebruiken

- Aan het einde van de les weet je wanneer je hoofdletters moet gebruiken

Woordenschat

1. Interpunctie

2. Onlangs

3. Aanhalingsteken

4. T.a.v.