2.2 M&M

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

KLAS 2 HOOFDSTUK 2

NAAR EEN INDUSTRIËLE SAMENLEVING

NAAR EEN INDUSTRIËLE SAMENLEVING

2.1 Naar een ander soort leven

2.2 Stromingen in de samenleving

2.3 De regering en de volksvertegenwoordiging

2.4 Provincies en gemeenten

De Nederlandse samenleving werd een industriële samenleving. De mensen:

• woonden in steden
  
• werkten in fabrieken
   

Arbeiders en hun kinderen hadden slechte:

• werkomstandigheden
• leefomstandigheden
   

Hoe wordt het hebben van deze slechte omstandigheden genoemd?

de sociale kwestie

Door de industrialisatie maakten de fabriekseigenaren veel winst. Maar de arbeiders werkten lang voor weinig geld.

Wat richtten de arbeiders op om met werkgevers te onderhandelen? Vakbonden

Rond 1860 kwam er meer aandacht voor de sociale kwestie: onderzoek naar werk- en leef-omstandigheden en wetten die het leven van arbeiders beter maakten

 

Kinderen mochten niet meer werken (Kinderwetje en leerplichtwet)

Nakijken blz. 49,50, 51 in STILTE

Lesdoelen van deze les

1. Leg uit waarom en hoe het kiesrecht werd uitgebreid
2. Vanaf wanneer mochten vrouwen stemmen?
3. Welke wet is er door van Houten gemaakt?
4. Wat is het verschil tussen een bijzondere en een openbare school?

Uitbreiding van het kiesrecht

1815: klein deel van de bevolking had kiesrecht mannen die veel belasting betaalden

1845 en 1917 werd de belastinggrens verlaagd. Steeds meer mannen kregen kiesrecht. In 1919 kregen vrouwen ook kiesrecht. 

Nederland werd een parlementaire democratie. 

Constitutionele monarchie

1848

Parlementaire democratie

1919

Een land dat door een parlement wordt bestuurd, die gekozen wordt door het volk

Strijd over onderwijs(1)

1874 Kinderwetje: 

basisonderwijs arbeiderskinderen, alleen kinderen van rijken konden doorleren.

De overheid richtte daarom openbare scholen op zodat:

iedereen kon leren lezen, schrijven en rekenen (openbare school)

Gelijke kansen = emancipatie

• de armen betere banen konden krijgen
  
• de armen hun achterstand konden wegwerken 

Strijd over onderwijs(2)

Katholieken en protestanten wilde ook godsdienst aanbieden op school. Deze confessionelen richtten daarom eigen scholen op. Dit noemde ze bijzondere scholen. Zij kregen GEEN geld van de overheid. 

1917 nieuwe Onderwijswet: de overheid financierde ook bijzondere scholen. 

Bijzondere scholen

• confessionele scholen
• daltonscholen
• montessorischolen
• vrije scholen

Aan het werk

Wat: lees en maak van §2.2 'Stromingen in de samenleving' blz. 53+54

Wanneer: deze les, en wanneer je het niet af krijgt, thuis afmaken!

Hulp:   de theorie (lees goed!)

              de docent

Klaar? > Begrippen leren 2.1 op blz. 74

BLZ. 54 T/M 57

IN STILTE!

24 maart

2KB2

DOEL

H E R H A L E N

DOEN

HOE LEER JE?

QUIZ

BOEK B!

Volgende les

Wat is een vakbond?

1. Werkgevers organisatie
2. Organisatie die opkomt voor werkgevers
3. Werknemers organisatie die opkomt voor werknemers

Wat is de sociale kwestie?

1. De armoede onder boeren in de 19e eeuw.
2. De wet kinderarbeid te verbieden.
3. De slechte levensomstandigheden van de arbeiders en het besef dat hier een oplossing voor moest komen
4. Wetten waarmee het leven van rijke mensen in de 19e eeuw beter zou moeten worden.

Op welke manieren werden vrouwen vroeger gediscrimineerd?

Wat is feminisme?

1. Het streven dat vrouwen meer gaan verdienen dan mannen.
2. Het streven naar gelijkheid tussen mannen en vrouwen.
3. Het streven dat vrouwen beter zijn dan mannen.
4. Het streven dat mannen meer gaan doen voor vrouwen.

Mensen die geen werk kunnen vinden moeten een uitkering krijgen.
Wat past hier bij?

1. Liberalisme
2. Socialisme
3. Confessioneel (religie)

We moeten leren over de bijbel op school.
Waar past dit bij?

1. Liberalisme
2. Socialisme
3. Confessioneel

Als ik een politieke partij opricht en laat mensen op mij stemmen, welk kiesrecht gebruik ik dan?

1. Passief kiesrecht
2. Actief kiesrecht

Actief kiesrecht

1. Rechten die erg belangrijk zijn.
2. Rechten over de zorggebieden van de overheid, d.w.z. gebieden die het welzijn van de burgers bevorderen (volksgezondheid, milieu, werkgelegenheid, onderwijs).
3. Als je zelf gaat stemmen.
4. Als je jezelf laat kiezen.

Wat is een liberaal?

1. Iemand die vooral gelijkheid wil.
2. Iemand die in de politiek streeft naar meer vrijheid.
3. De eerste minister.
4. Iemand met macht.

Wat is de Grondwet?

1. Wet over het gebruik grond
2. Belangrijkste wet voor iedereen
3. Wet over bodemgebruik
4. Wet voor nieuwe wetten

In 1848 kreeg Nederland een liberale grondwet. Wie ontwierp deze grondwet?

1. Willem I
2. Thorbecke
3. Van Houten
4. Willem II

Wie moet zich in Nederland
aan de grondwet houden?

1. Alleen de overheid
2. Alleen de burgers
3. Iedereen in Nederland
4. Alleen de kinderen

Een koninkrijk met een grondwet is:

1. Parlementaire democratie
2. Constitutionele monarchie

Wat is een constitutionele monarchie?

1. Een land met een koning
2. Een land met een grondwet
3. Een land met een gekozen president
4. Een land met een koning en een grondwet

Liberalen willen vooral.....

1. Weinig overheidsbemoeienis
2. Gelijkheid
3. Geen vrijheid
4. Politiek met de bijbel

Hoe noem je het als mannen en vrouwen boven de 18 jaar mogen stemmen?

1. Algemeen stemrecht
2. Passief kiesrecht
3. Algemeen kiesrecht

De eerste kamer kan

1. Wetten maken of veranderen
2. alleen weten veranderen
3. alleen wetten goed- of afkeuren

Een "zetel" in de Tweede Kamer is een ander woord voor:

1. Een stem
2. Een kiezer
3. Een wetsvoorstel
4. Een stoel

Hoeveel leden heeft de Tweede Kamer?

1. 100
2. 120
3. 130
4. 150

Waar worden wetten gemaakt?

1. Eerste kamer
2. Tweede kamer

Waaruit bestaat het parlement in Nederland?

1. Eerste Kamer + Tweede Kamer
2. Koning + Koningin
3. Minister-President + Eerste Kamer
4. Tweede + Derde Kamer

Hoe noemen we de koning en de ministers samen?

1. De Eerste Kamer
2. Het parlement
3. De regering
4. De Tweede Kamer

Wie is de voorzitter van de gemeenteraad?

1. Burgemeester
2. Fractievoorzitter van de grootste partij
3. degene die na de verkiezingen door de gemeenteraad hiervoor gekozen word

Wat is een gemeenteraad?

1. groep mensen die gekozen zijn om de baas van het land te zijn
2. een groep mensen die is gekozen als bestuur van een stad/dorp
3. groep mensen die de baas zijn van meerdere landen

Vrouwen emancipatie 

Emancipatie = gelijke rechten en kansen 

Constitutionele monarchie

• Nederland wordt in  1815 een constitutionele monarchie: 
• Dat is een koninkrijk met een grondwet.
• De nieuwe grondwet geeft de koning veel macht.​

Juiste volgorde?

A De wet wordt ingevoerd.

B De Eerste kamer keurt de wet goed.

C De Koning ondertekent de wet.

D De Tweede Kamer keurt de wet goed.

E De regering komt met het plan voor een schooldag van zes uur.

Wie is de baas?

-Nederland: Parlementaire democratie. =Volk kiest dus wie er in Parlement zit.

-Parlement: 1e en 2e Kamer.

-Ministers & staatssecretarissen --> besturen Nederland.

Maken o.a wetten en regels voor NL.

-Koning geen politieke macht!

Regeringspartijen

Regeringspartijen zitten in de regering

Ministers komen uit de regeringspartijen

Oppositiepartijen zitten niet in de regering

Belangrijkste minister -> minister president (premier)

Ministers hebben ook onderministers (staatssecretaris)

Wie zitten er allemaal in het kabinet?

Wat wordt er in de politiek met een burgerinitiatief bedoeld?

1. De burgers gaan bij het gebouw van de Tweede Kamer demonstreren tegen een wet.
2. De burgers gaan bij het gebouw van de Tweede Kamer demonstreren voor een wet.
3. De burgers nemen initiatieven voor nieuwe verkiezingen voor de Tweede Kamer.
4. De burgers verzamelen handtekeningen zodat een onderwerp in de Tweede Kamer besproken moet worden.

Hoe leefden kinderen in de tijd van de sociale kwestie?

De Confessionelen

• Katholieken en protestanten
• Geloof moet meespelen in     politieke keuzes.

.