C werkwoorden les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Lesplanning

* stillezen in je leesboek

* terugblik vorige les

* theorie werkwoorden

* oefeningen

Lesdoel

Aan het eind van de 

les kan/weet ik:

* wat de kenmerken en functie van werkwoorden zijn in een zin.

* bepalen welke woorden werkwoorden zijn.

Vragen

Schrijf op in je schrift.

1. Wat is het voltooid deelwoord in deze zin?

Gisteren heb ik heerlijk gelummeld.

2. Een onvoltooid deelwoord zegt dat iets al voorbij is. Waar of niet waar?

3. Wat is het infinitief?

Werkwoord

Geeft aan wat er in een zin gebeurt.

Geeft aan dat het onderwerp iets is of iets doet.

Vervoegen -> verschillende werkwoordsvormen.

0

Steek het aantal vingers op dat correspondeert met het juiste antwoord.

Zodra er meer dan één werkwoord in de zin staat, is de persoonsvorm altijd een zelfstandig werkwoord.

1. waar                               2. niet waar

Zelfstandig werkwoord (zww)

• Een zww geeft een handeling aan ('iets doen').
• Als er één werkwoord in de zin staat dat een handeling aangeeft, dan is dat het zww.
• Als er meer werkwoorden zijn, staat het zww achter in de zin.
• Er staat altijd maar 1 zww in de zin.
• Het zww is onmisbaar voor de zin. 

Voorbeeld

Mama versiert de kamer.

Ik voetbal het allerliefste met mijn vrienden.

Gisteren hebben wij een ijsje gegeten.

Hulpwerkwoord (hww)

• Als je in de zin het zww hebt gevonden en er staan nog meer werkwoorden in deze zin, dan zijn dat hulpwerkwoorden.
• Hulpwerkwoorden "helpen" het zww.
• Een hww staat nooit alleen in een zin.

Hulpwerkwoord (hww)

Trucjes:

Het hulpwerkwoord kun je weglaten uit de zin.

Als er meer werkwoorden in de zin staan, dan is de pv altijd het hulpwerkwoord.

hulpwerkwoord (hww)

Jan heeft gefietst.

hww: heeft

zww: gefietst

Koppelwerkwoord (kww)

• Als een zin gaat over iets zijn, (naamwoordelijk gezegde) en hierin staat maar één werkwoord, dan is dat een koppelwerkwoord (kww).
• Een kww koppelt een eigenschap aan het onderwerp.
• Als er meerdere werkwoorden in de zin staan, staat het kww altijd achter in de zin. De andere werkwoorden zijn dan hulpwerkwoord.

De koppelwerkwoorden zijn:

• zijn
  
• worden
  
• blijven
  
• blijken
  
• lijken
  
• schijnen

De volgende kww komen minder vaak voor:

• heten
  
• dunken
  
• voorkomen

Iemand DOET iets

- zelfstandig ww

- hulpwerkwoord

Iemand IS iets

- koppelwerkwoord

- hulpwerkwoord

ZELFSTANDIG WERKEN

Wat :	Maak opdracht 7 OB grammatica par. C
Hoe :	In je lesboek / schrift Je mag fluisterend overleggen.
Hulp :	1. Theorie uit je boek of je aantekeningen 2. fluisterend overleg met je buurman of -vrouw 3. Hand omhoog; dan kom ik eraan.
Tijd :	15 minuten
Klaar :	Haal bij mij de extra lesopdracht op.

Opdrachten nakijken

Wat heb je geleerd over zelfstandige werkwoorden?

Wat weet je nu over hulpwerkwoorden?

Maak een zin waarin 'hebben' het hulpwerkwoord is.

Wat is het zelfstandig werkwoord?
Ik heb mijn spreekbeurt goed kunnen voorbereiden.

Noteer het hulpwerkwoord / alle hulpwerkwoorden.
Hij zou daar ziek geworden zijn.

Waarom heet een koppelwerkwoord een koppelwerkwoord?

Ik kan de werkwoordsoorten zww, hww en kww herkennen en benoemen.
0 = echt (nog) niet / 10 = absoluut wel

010