H2 Spelling: Engelse en Franse leenwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Leerdoelen

- Ik kan Engelse en Franse leenwoorden correct spellen.

Los in tweetallen de volgende raadsels op. 

• eaurub = werktafel
• anvarac = vakantiehuisje op wielen
• wlonc = grappenmaker
• ywbooc = veedrijver

Kijk vervolgens samen wat opvalt aan deze woorden en wat ze gemeen hebben.

OPLOSSING

• eaurub = werktafel                                           bureau
• anvarac = vakantiehuisje op wielen          caravan
• wlonc = grappenmaker                                   clown
• ywbooc = veedrijver                                         cowboy

Alle woorden komen uit een andere taal. Het zijn leenwoorden.

 Cursus 7 Spelling §3

Leenwoorden 

Het zijn woorden die uit andere talen in het Nederlands terecht zijn gekomen. De meeste woorden die we overnemen uit andere talen, worden na een tijdje aangepast aan het Nederlandse spellingsysteem.

Deze les kijken we hoe je Engelse en Franse leenwoorden kunt spellen.

Cursus 7 Spelling §3

Engelse leenwoorden

• Een samenstelling van Engelse woorden schrijf je in het Nederlands als één woord: latenightshow, voicemail. Vergelijk: rodewijnglazen, hoekbank.
• Als het rechterdeel van de samenstelling een Engels voorzetsel is, plaats je een koppelteken: time-out, make-up. Vergelijk: download of upgrade.
  
• Als de combinatie wordt gezien als een woordgroep, schrijf je de delen los: second opinion, low budget. Vergelijk: tweede gang, klein budget.

Welk Engelse leenwoord is onjuist gespeld?

1. coverstory
2. eye liner
3. glamourgirl
4. make-up

Welk Engelse leenwoord is onjuist gespeld?

1. intensive care
2. sandwich
3. smash
4. pick up

 Cursus 7 Spelling §3

Franse leenwoorden 

In sommige Franse woorden schrijf je accenten op een klinker:

• accent aigu (logé)
• accent grave (crèche)
• accent circonflexe (crêpe)

 

> Zoek in tweetallen voor elk accent drie woorden waarin het accent gebruikt wordt.

 

Noteer hier welke woorden jullie bij elk accent gevonden hebben.
Wat valt er op aan de uitspraak?

 Cursus 7 Spelling §3

Franse leenwoorden 

In sommige Franse woorden schrijf je accenten op een klinker:

• accent aigu (logé)
• accent grave (crèche)
• accent circonflexe (crêpe)

 

Andere Franse woorden schrijf je zonder accenttekens: controle, diner

In een woord dat echt als Frans aanvoelt, blijven alle accenttekens staan. Vooral bij woordgroepen (déjà vu).

 

ê

é

è

accent aigu 

accent grave

accent circonflexe

Welk accent bevat dit woord?

blèren

1. accent aigu
2. accent grave
3. accent circonflexe

Welk accent bevat dit woord?

coupé

1. accent aigu
2. accent grave
3. accent circonflexe

Welk accent bevat dit woord?

frêle (fijngebouwd)

1. accent aigu
2. accent grave
3. accent circonflexe

Opdracht 

- Ga naar Nieuw Nederlands Cursus 7 Spelling

Maak §3 opdr. 1 t/m 5

Dit is huiswerk voor vrijdag

Klaar?

Lees uit je leesboek of ga Trainen via NN Online

Leerdoelen §4

- Ik weet wanneer ik een weglatingsstreepje moet gebruiken

- Ik weet wanneer ik een koppelteken moet gebruiken

Wat valt je op aan volgende zinnen?

• Dinsdagavond en woensdagavond ga ik sporten.
• Fietsvakanties, werkvakanties en taalvakanties zijn best populair. 

Weglatingsstreepje

• Dinsdagavond en woensdagavond ga ik sporten.
• Fietsvakanties, werkvakanties en taalvakanties zijn best populair. 
  

De onderstreepte woorden zijn samengestelde woorden. 

Soms kun je een deel vervangen door een weglatingsstreepje. 

Dan krijg je:

• Dinsdag- en woensdagavond ga ik sporten
• Fiets-, werk- en taalvakanties zijn best populair

Let op: gebruik geen weglatingsstreepje als je een heel woord weglaat: blauwe sokken en rode sokken: blauwe en rode sokken. 

Nog eens:
landbouw en tuinbouw

Noteer het weglatingsstreepje op de juiste plek:

wielerwedstrijden en hardloopwedstrijden

Kijk eens naar de volgende woorden. Wat valt je op?

radioomroep

autoongeluk

70jarige

%teken

NoordNederland

haatliefdeverhouding

Koppeltekens gebruiken we:

- in samenkoppelingen, die anders onoverzichtelijk worden

Jip-en-Janneketaal, half-om-halfgehakt

- om leesfouten te vermijden bij klinkers
zo-even, stage-uren, radio-omroep, na-apen (maar wel: politieagent)

- bij letters, cijfers en andere tekens, afkortingen en St. of Sint:

$-teken, vmbo-leerling, 70-jarige, tbs-kliniek

- in aardrijkskundige namen met een extra toevoeging
Noord-Brabant, Zuid-Amerika, Midden-Nederland

Koppeltekens gebruiken we:

- bij een functie, rang of titel 
assistent-bedrijfsleider, minister-president

- in woorden met de voorvoegsels adjunct-, aspirant-, bijna-, ex-, interim-, kandidaat-, leerling, niet-, non, oud- : non-actief, oud-werknemer

- als het tweede deel van de samenstelling een hoofdletter heeft:
anti-Amerikaans, pro-Amerikaans

- in samenstellingen van twee gelijkwaardige woorden (het ene woord is niet belangrijker dan het andere): hotel-restaurant, zwart-wit, cultureel-maatschappelijk, hink-stap-sprong

Even testen

Waar is het koppelteken juist gebruikt?

1. minijurk
2. mini-jurk

Waar is het koppelteken juist gebruikt?

1. BMIwaarden
2. BMI-waarden

Waar is het koppelteken juist gebruikt?

1. 14 jarigen
2. 14-jarigen

Wat is juist?

1. ex-roker
2. ex roker
3. exroker
4. ëxroker

Wat is juist?

1. mee-ëten
2. mee-eten
3. meeëten
4. meëeten

Noteer het weglatingsteken:

Op die manier kun je exact bepalen welke deelnemer met een wiellengte of neuslengte voorsprong heeft gewonnen.

Noteer het weglatingsteken:

Moderne digitale opnametechnologie en afdruktechnologie maakt dat overbodig.

Opdracht 

- Ga naar Nieuw Nederlands Cursus 7 Spelling 

§4 (Koppelteken enweglatingsstreepje)

Maak opdr. 1 t/m 6 en 7.1 

Dit is huiswerk voor woensdag 22 januari.

Klaar?

Lees uit je leesboek of ga Trainen via NN Online

Doel: ik weet wanneer ik een weglatingsstreepje moet gebruiken

1. Helemaal
2. Grotendeels
3. Een beetje
4. Nee, nog niet

Doel: ik weet wanneer ik het koppelteken moet gebruiken

1. Helemaal
2. Grotendeels
3. Een beetje
4. Nee, nog niet