27-02 3 hv Standaardnederlands en dialect - Taal 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Welkom bij Nederlands!

Bij Nederlands

Wat is het verschil
tussen een taal en
een standaardtaal?

Hoeveel dialecten
zijn er in Nederland?

Standaardtaal 

Standaardtaal is een geografisch neutrale variant en wordt daarom ook gebruikt in het openbaar leven (de media, het onderwijs, bestuur,...). We noemen de Nederlandse standaardtaal ook wel Algemeen Nederlands of AN. 

Taalvariatie

- Standaardtaal: Een officiële taal (ABN, Standaard Fries)
- Een dialect verschilt van de standaardtaal in spelling, woordenschat, zinsbouw en uitspraak.
- Een regiolect wijkt af van de standaardtaal in uitspraak en (soms) in woordenschat.
- Een groepstaal verschilt soms van de standaardtaal in spelling/woordenschat.

Dialect

• Dialect is de andere vorm van taalvariatie
• Bij dialect is er sprake van een eigen woordenschat (soms zelfs een eigen woordenboek!), klanken, eigen spelling en eigen grammatica
• Een dialect is plaatsafhankelijk 
• Een dialect kan voor vooroordelen zorgen ('dom', maar gezellig) en kan minder kansen geven bij bijv. sollicitaties. Een dialect kan soms lastig verstaanbaar zijn voor iemand die het dialect niet spreekt of kent.

Welke tekst over taal kies je

Het Bargoens - taal van dieven en handelaren

Standaardtaal - verschillen tussen Belgie en Nederland

Talen sterven niet uit, mensen verlaten een taal

Teksten lezen 

Je leest de gekozen tekst individueel en maakt  korte aantekeningen:

• Wat is het belangrijkste idee?
• Welke woorden of zinnen zijn lastig?
• Hoe sluit deze tekst aan bij het thema 'standaardnederlands'? 

In stilte lezen uit de door jouw gekozen tekst. Maak aantekeningen:

• Wat is het belangrijkste idee of hoofdgedachte?
  
• Welke woorden of zinnen zijn lastig?
  
• Hoe sluit deze tekst aan bij het thema 'standaardnederlands'? 

Tekst

startopdracht

• Het Bargoens, taal van dieven en handelaren
• Standaardtaal - verschillen tussenes bovenstaande stellingen en kies of je er eens / oneens mee bent. Licht je keuze in je schrift toe. 

Dagopening

Vandaag

• Startopdracht (gedaan)
• Dagopening (gedaan)
• Teksten lezen (gedaan)
• In groepjes aan de slag 
• Afsluiting en evaluatie 

Lesdoel:

Aan het einde van deze les:

• kun je benoemen wat Standaardnederlands en dialect zijn;
• kun je  het verschil benoemen tussen Standaardnederlands en dialect zijn;
• heb je geoefend metste herkennen en benoemen van Standaardnederlands en dialect .

Groepjes van drie 

We vormen groepjes waarin telkens één leerling van elke tekst zit.

Elk groepslid presenteert zijn/haar tekst aan de anderen.

Samen vergelijken jullie de teksten en zoeken ze verbanden:

Hoe hangen dialecten, standaardtaal en taalverandering samen?

Wat is de rol van sociale status en identiteit bij taalgebruik?

Over tien minuten presenteren jullie je bevindingen per groepje. 

Feedback
Wat vond je fijn/goed aan deze les?
Wat zou je liever anders zien?

Reflectie:
Wat ging bij jou goed tijdens deze les?
Wat kan nog iets beter? Hoe ga je dat verbeteren?

Lesdoel:

Aan het einde van deze les:

• kun je benoemen wat Standaardnederlands en dialect zijn;
• kun je  het verschil benoemen tussen Standaardnederlands en dialect zijn;
• heb je geoefend metste herkennen en benoemen van  Standaardnederlands en dialect z.

Blauw = kennen = kennis = leren

Oranje = kunnen = met de kennis de vaardigheid oefenen

Ik kan benoemen wat Standaardnederlands en dialect is en het verschil tussen beide herkennen en benoemen.

😒🙁😐🙂😃