W25 1VH GS hst 6 les 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Hallo allemaal

We beginnen deze week met het nieuwe hoofdstuk. Dit is hoofdstuk 6 en gaat over de periode van Steden en Staten.

Denk er ook aan dat je aankomende donderdag je tijdlijn moet inleveren.

1

2

3

4

Sleep de tijdvakken in de juiste volgorde.

De tijd van monniken en ridders.

De tijd van Grieken en Romeinen.

De tijd van steden en staten.

De tijd van jagers en boeren.

Tijdvak 4: Steden & Staten

Op de achtergrond zie je het interieur van een kathedraal. De Kerk zal een steeds belangrijkere rol gaan spelen in West-Europa.

Het pictogram staat voor de stadspoort. In Europa komen er steeds meer steden.

Tijd van steden en staten 1000-1500

Lesdoelen

-Je kan uitleggen hoe in Europa een landbouwstedelijke samenleving ontstond.

-Je kan uitleggen hoe de economie zich ontwikkelde.

-Je kan uitleggen op welke manier de nijverheid zich organiseerde.

-Je kan uitleggen hoe de internationale handel groeide.

Lesdoelen

-Je kan uitleggen hoe in Europa een landbouwstedelijke samenleving ontstond.

-Je kan uitleggen hoe de economie zich ontwikkelde.

-Je kan uitleggen op welke manier de nijverheid zich organiseerde.

-Je kan uitleggen hoe de internationale handel groeide.

Verbeteringen in de landbouw.

• Er werd land drooggelegd. Hierdoor ontstaat meer landbouwgrond
• Er wordt een nieuwe ploeg uitgevonden. Deze zorgt voor een betere bemesting
• De jukhals wordt uitgevonden. Hierdoor is het nu ook mogelijk om paarden voor de ploeg te spannen.

Gevolgen

• De verbeteringen zorgen voor meer voedsel
• Hierdoor leefde mensen langer en overtollig voedsel werd verkocht op de markt.
• Niet iedereen hoeft meer zijn eigen voedsel te verbouwen
• Nijverheid ontwikkeld zich.
• Rondom de markten ontwikkelen zich steden.

Steden ontstonden op de plek waar ................ waren. Welk woordje moet op de stippellijn staan?

1. Dorpen
2. Ambachtslieden
3. Markten
4. Kerken

Wat was een oorzaak van grotere oogsten in de landbouw?

1. Meer handel
2. Betere landbouwtechnieken
3. Meer markten
4. Meer steden

Lees de onderstaande vijf feiten. Zet de cijfers in de juiste volgorde, zodat een logisch verhaal ontstaat. Een pijl wijst van oorzaak naar gevolg.

1. Ambachtslieden en handelaren bouwden hun huizen bij de markten;
2. Boeren ruilden producten met elkaar op de markten;
3. De landbouwtechnieken werden beter.
4. Sommige mensen gingen hun brood verdienen met een ambacht of met handel.
5. Marktplaatsen groeiden uit tot steden.

1. 3 --> 2 --> 4 --> 1 --> 5
2. 2 --> 3 --> 4 --> 1 --> 5
3. 3 --> 1 --> 4 --> 2 --> 5
4. 3 --> 4 --> 2 --> 5 --> 1

Lesdoelen

-Je kan uitleggen hoe in Europa een landbouwstedelijke samenleving ontstond.

-Je kan uitleggen hoe de economie zich ontwikkelde.

-Je kan uitleggen op welke manier de nijverheid zich organiseerde.

-Je kan uitleggen hoe de internationale handel groeide.

Ontstaan Geldeconomie

• Ruilhandel was door de groei van handel niet meer handig.
• Geld wordt steeds belangrijker. De waarde wordt bepaald door vraag en aanbod. 
• Handelaren maken geld door producten te verkopen met winst.

Ontstaan banken

• Alle steden slaan hun eigen munt. Dit zorgde ervoor dat afstand over grote gebieden lastig was.
• Als oplossing werden banken opgericht. Deze konden geld wisselen of een wisselbrief geven. Deze kon dan ergens anders weer gewisseld worden.
• Banken verdienden geld door een bedrag voor zichzelf te houden.

De geldeconomie zorgde voor een stijging in handel en nijverheid

1. waar
2. niet waar

bakker, metselaar, wever, schilder en scheepsbouwer zijn allemaal voorbeelden van het begrip...

1. Nijverheid
2. afzetgebied
3. geldeconomie
4. specerij

Er ontstaat weer een geldeconomie als

1. de boekdrukkunst wordt uitgevonden
2. er genoeg metaal gemaakt kan worden
3. er staten ontstaan
4. de handel opnieuw opkomt

Lesdoelen

-Je kan uitleggen hoe in Europa een landbouwstedelijke samenleving ontstond.

-Je kan uitleggen hoe de economie zich ontwikkelde.

-Je kan uitleggen op welke manier de nijverheid zich organiseerde.

-Je kan uitleggen hoe de internationale handel groeide.

Ontstaan Gilde

Binnen steden ontstaan Gilde. Voor elk ambacht is er een eigen Gilde. Binnen het gilde worden afspraken gemaakt over prijs en kwaliteit. Belangrijke gildes zoals die van de zilversmeden en van de schutterij hebben veel macht binnen de stad.

Een gilde had veel macht:

1. Alleen als je lid  van een gilde was, mocht je , je ambacht uitoefenen

2. Het gilde zorgde voor de beroepsopleiding

3. Het gilde bewaakte de kwaliteit van een product

4. Het gilde bepaalde de prijs van een product

5. Het gilde bepaalde de werktijden

6. Het gilde zorgde voor zijn leden plus hun familie (feesten, hulp bij ziekte of overlijden).

Ieder gilde heeft een schild, bij welke gilde zou dit schild passen?

Wat deed een gilde allemaal?

1. Gilde controleerde de kwaliteit van producten
2. Gilde bepaalde de prijs van producten
3. Leden van een Gilde hielpen elkaar bij ziekte
4. Alle antwoorden zijn juist

Lesdoelen

-Je kan uitleggen hoe in Europa een landbouwstedelijke samenleving ontstond.

-Je kan uitleggen hoe de economie zich ontwikkelde.

-Je kan uitleggen op welke manier de nijverheid zich organiseerde.

-Je kan uitleggen hoe de internationale handel groeide.

De Hanze

• Bevorderde de internationale handel
• Er werd gezorgde voor veilige handel door bescherming te bieden.
• Er werden afspraken gemaakt over prijzen en kwaliteit
• Hanzesteden vroegen geen tol aan elkaar. Hierdoor was er meer winst.

Hanze steden (Oostzeehandel)

Handel in Europa

Door de Hanze werd de handel tussen NoordWest-Europa verbonden met die van Zuid-Europa. Later komen hier ook de handelsroutes bij naar Afrika en Azië. Langzaam maar zeker worden er in heel Europa luxe goederen uit heel de verkocht gekocht en verkocht.

Wat is het verschil tussen de Hanze en een Gilde?

Wat heb je geleerd vandaag?