4B Lezen - H2-verbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Lezen

Hoofdstuk 2

Je leert verbanden signaalwoorden.

Open je boek op bladzijde 52

Planning

• Herhaling signaalwoorden en teksverbanden
• Opdracht 1 t/m 3 maken en bespreken
• Gezamenlijk afsluiten

Wat is een signaalwoord?

• Verbindingswoord 

•Signaalwoorden geven het verband aan tussen zinsdelen, zinnen en alinea’s.

Opsommend verband

Bovendien, daarnaast, en, niet alleen ... (maar) ook, om te beginnen, ook (nog), ten eerst, ten slotte, verder, vervolgens.

Tegenstellend verband

Aan de ene kant ... aan de andere kant, tegenover, daarentegen, echter, hoewel, maar, ofschoon, toch.

Redengevend verband

Daarom, dankzij, de reden hiervoor is, dus, immers, namelijk, omdat, want.

Let op: bij een redengevend verband heeft de mens invloed!

Oorzakelijk verband

Als gevolg van, daardoor, dankzij, dat komt door, doordat, dus, het gevolg is, vanwege, waardoor, zodat.

Let op: bij een oorzaak heeft de mens geen invloed!

Toelichtend

voorbeeldgevend verband

Als, bijvoorbeeld, denk (maar) aan, neem nou, zo, zoals.

Vergelijkend verband

Evenals, in vergelijking met, even/net (zo) ... als, zoals.

Vergrotende trap: meer/groter/beter etc. dan

Doel – middelverband

Daarmee, door middel van, met behulp van, om te, 

opdat ( = met het doel dat), met de bedoeling, met, daartoe.

Voorwaardelijk verband

Als, wanneer, tenzij, in (voor) het geval dat

Chronologisch (tijd) verband

Daarna, dan, eerst, inmiddels, intussen, later, nadat, nu, ooit, terwijl, toen, uiteindelijk, vervolgens, voordat, in 2024.

Concluderend verband

Al met al, concluderend, dus, daarom, dat houdt in.

Samenvattend verband

Samengevat, kortom, dus, al met al, met andere woorden.

Aan de slag

Maak nu opdracht 1 t/m 3 (p. 53 t/m 55)

Controleren

Maak een zin met een signaalwoord.

Welk tekstverband hoort erbij?

Planning

• Terugblik vorige les
• Opdracht 1 t/m 3 bespreken
• Opdracht 4 en 5 maken en bespreken
• Gezamenlijk afsluiten

Tekst 2: Griend in Thailand dood door 80 stukken 

plastic in maag

• 2. Wat is een griend?
• In alinea 3 staat:
• [3] Volgens de Thaise kustwacht dacht de walvis waarschijnlijk dat het plastic eten was. 

Opdr. 3 (p. 54)

3. In alinea 3 staan oorzaken en gevolgen. Vul in:

• ... → de griend eet plastic → ... → de griend kan niet meer jagen.
• de griend denkt dat plastic eten is → de griend eet plastic → de griend wordt ziek → de griend kan niet meer jagen.

Opdr. 3 (p. 54)

4. Boven alinea 4 staat ‘Grootverbruik’.

Alinea 4 gaat over grootverbruik van 

• plastic tasjes / grote aantallen zeedieren
• plastic tasjes / grote aantallen zeedieren

Opdr. 3 (p. 54)

5. Het doel van de Thaise autoriteiten (al. 4) is ...

Het middel is ...

Het doel is dat de mensen minder plastic tasjes gebruiken (gaan voor herbruikbare tassen).

Het middel is een actie.

Opdr. 3 (p. 54)

[4] Thailand is een van de grootste gebruikers van plastic tasjes ter wereld. Elk jaar komen grote aantallen zeedieren als gevolg van het plastic in zee om het leven. Daarom zijn de Thaise autoriteiten een actie begonnen om mensen ervan te overtuigen minder plastic tasjes te gebruiken en te gaan voor herbruikbare tassen.

Bekijk de afbeelding . De zinnen hieronder leggen uit wat er met de afbeelding bedoeld wordt. Vul de zinnen aan.

• Mensen kunnen plastic in hun lichaam krijgen. Dat komt doordat kleine vissen microplastic eten. Daarna eten .. de ... op. Tenslotte eten .. de ... op.
• Mensen kunnen plastic in hun lichaam krijgen. Dat komt doordat kleine vissen microplastic eten. Daarna eten grote vissen de kleine vissen op. Tenslotte eten mensen de grote vissen op.

Opdr. 3 (p. 54)

7. Onderstreep de zin in alinea 5 die past bij de 

afbeelding van vraag 6.

• Het plastic bereikt via de voedselketen ook de mens.

Opdr. 3 (p. 55)

[5] Elk jaar komt er zo’n acht miljoen ton aan plastic in de zeeën en oceanen terecht, bleek in december uit onderzoek van de Verenigde Naties. Het gaat dan niet alleen om tassen, maar bijvoorbeeld ook om flesjes, verpakkingen en andere rommel. De VN zegt dat het bedreigend en zelfs dodelijk is voor het leven in zee. Het plastic bereikt via de voedselketen ook de mens.

Lees de kadertekst onder tekst 2.
Wat is de bedoeling van de tekst onder tekst 2?
De schrijver wil

Opdr. 3 (p. 55)

1. een paar leuke weetjes over plasticsoep vertellen.
2. informatie geven over de hoeveelheid plastic die mensen gebruiken.
3. je overhalen om zelf te helpen de plasticsoep te verminderen.
4. je overtuigen van zijn mening over de plasticsoep.

Planning

• Terugblik vorige les
• Opdracht 4 en 5 bespreken
• Gezamenlijk afsluiten

Opdracht 5

Lees tekst 4.

Knakken met de vingers: een gevaarlijke gewoonte

2. Wat betekenen de volgende woorden uit de tekst? 

voldoening = tevreden gevoel

zit tussen de oren = heeft geen lichamelijke oorzaak

onaangenaam = vervelend

associëren met = in verband brengen met

aandoeningen = ziektes

tic = beweging die je steeds maakt zonder dat je het wilt

Opdr. 5 (p. 57)

3. Onderstreep de twee vragen die in alinea 1 worden gesteld.

• Het antwoord op de eerste vraag staat in alinea ...
• Het antwoord op de eerste vraag staat in alinea 2

Opdr. 5 (p. 57)

4. Welke zin vat alinea 3 het beste samen?
Knakken met je vingers

Opdr. 5 (p. 57)

1. is een slechte gewoonte
2. is gezond
3. is niet slecht, maar ook niet goed
4. kan leiden tot ontwrichting en artrose

5. Wat is het verband tussen alinea 4 en 5?
Alinea 4 en 5 vormen samen een

Opdr. 5 (p. 57)

1. opsomming
2. tegenstelling
3. vergelijking
4. doel en middel

6. De oorzaak van een ‘triggerfinger’ (al. 5) is

Opdr. 5 (p. 57)

1. dat de botten tegen elkaar schuren.
2. dat de pees te weinig ruimte heeft.
3. een klikje in de vinger.
4. een tic waardoor iemand voortdurend met zijn vingers knakt.

7. Onderstreep het signaalwoord voor conclusie in 

alinea 6 aan.

• Kortom

Opdr. 3 (p. 55)

[6] Wanneer iemand hier lang mee blijft rondlopen, kan het gebeuren dat de vinger uiteindelijk helemaal niet meer kan strekken. ‘Er zijn meer van dit soort aandoeningen, maar het komt veel minder voor dan het onschuldig opzettelijk knakken van de vinger’, aldus The. Kortom: het knakken van de vingers is een tic, al dan niet een verslaving. En voor sommigen een heel irritante. The: ‘Maar een beetje zelf knakken met de vingers kan geen kwaad. Ik doe het ook wel eens.’

8. Welke zin geeft het beste de hoofdgedachte van deze tekst weer?

Opdr. 5 (p. 57)

1. Bijna iedereen kent wel iemand die geregeld tegen de knokkels duwt of aan de vingers trekt om deze te knakken.
2. De voldoening die je voelt bij het kraken van de vingers, zit dus vooral tussen de oren.
3. Er zijn enkele gevallen van ‘knakkende vingers’ die wel tot problemen kunnen leiden.
4. ‘Maar een beetje zelf knakken met de vingers kan geen kwaad. '