V5 Syntheseteksten

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Wat is een synthesetekst?

Een synthese is een samenvoeging van ongelijksoortige zaken, zodat er iets nieuws uit ontstaat. Het woord is afgeleid van de Griekse woorden syn- (samen) en tithenai (plaatsen).

Een synthesetekst is een tekst op basis van verschillende bronnen over hetzelfde onderwerp. 

Je vat deze bronnen niet samen, je integreert ze in een eigen tekst. 

Wie schrijven syntheseteksten?

- Leerlingen die werken aan hun profielwerkstuk

- Studenten die artikelen schrijven

- Beroepsgroepen zoals journalisten en juristen

Informatie verzamelen

- Lees al je bronmateriaal.

- Bepaal welke deelonderwerpen je wilt behandelen.

- Zoek de informatie per deelonderwerp bij elkaar.

- Noteer de informatie in je eigen woorden.

Hoe voeg je bronnen samen?

Het voorbeeld hiernaast is fout. Dit is geen synthese, dit zijn drie samenvattingen onder elkaar. 

Hoe voeg je bronnen samen? 

Dit zou een goede synthesetekst kunnen zijn, omdat de alinea's informatie bevatten uit verschillende bronnen.

De informatie is geordend per deelonderwerp, dus niet per bron! 

Een bouwplan maken

1. Kun je de informatie in je eigen woorden opschrijven?

2. Wat is een logische volgorde voor de deelonderwerpen?

3. Heeft de lezer ergens extra uitleg of voorbeelden nodig om de tekst te kunnen begrijpen? Zoek die dan!

Gebaseerd op 1 bron

Gebaseerd op meerdere bronnen

In eigen woorden

Bestaat vooral uit citaten

Informatie wordt per bron gepresenteerd

Informatie wordt per deelonderwerp gepresenteerd

Een lopende tekst

Losse tekst-fragmenten

wel een

synthesetekst

niet een

synthesetekst

Aan de slag!

Zelfstandig: 

Schrijf een eerste versie van je synthesetekst.  

Opdracht synthesetekst schrijven

Schrijf een beschouwende synthesetekst over het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd van 18 naar 16 jaar, op basis van de drie bijgevoegde bronnen.

Toelichting

• Synthese: Je tekst is gebaseerd op verscheidene bronnen; jouw tekst brengt de informatie uit die bronnen bijeen.

• Beschouwende tekst: Je tekst biedt de lezer voldoende aanknopingspunten om een mening te vormen over het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd van 18 naar 16 jaar.

• Brongebruik: Je selecteert alleen de relevante informatie uit de bronnen en brengt die samen. Je schrijft een eigen, nieuwe tekst en maakt daarbij gebruik van informatie uit elk van de drie bronteksten.

• Publiek: Je schrijft de tekst voor je klasgenoten.

• Stijl: Je tekst is begrijpelijk en aantrekkelijk. Formuleer in je eigen woorden. Af en toe citeren mag, maar kopieer geen lange stukken tekst uit de bronteksten.

• Lengte: Je schrijft een tekst van 750-800 woorden.

Structuur binnen een alinea

Hoe structureer je een alinea?

- structurerende zin

- argument en of kernzin

- uitwerking

- geen voorbeelden!

Betrokkenheid van jongeren

Een reden om jongeren stemrecht te geven, is dat het hun betrokkenheid vergroot. Politicoloog Sarah de Lange (UvA, 2021) noemt dit essentieel voor het voortbestaan van de democratie. De Lange: ‘Uit onderzoek blijkt dat het makkelijker is om deze betrokkenheid te stimuleren als je de kiesgerechtigde leeftijd verlaagt.’ 18-jarigen zijn minder makkelijk te bereiken, omdat die minder ‘verankerd’ zijn: ze gaan studeren of werken, gaan op zichzelf wonen en krijgen nieuwe vrienden.

Meer betrokkenheid op jongere leeftijd heeft nog een voordeel. Jongeren die zelf stemmen, voelen zich beter vertegenwoordigd. Vooral laagopgeleide jongeren hebben nu niet het gevoel dat de politiek voor hen werkt. Hierdoor haken ze al voor hun achttiende af en gaan ze niet stemmen. Op hun zestiende hebben ze nog meer vertrouwen in de politiek en zullen ze wel gaan stemmen. En wie eenmaal heeft gestemd, blijft dat vaak doen. (UvA, 2021)

Feedback 

- Geef elkaar feedback op de opbouw van de alinea. 

- structurerende zin

- argument

- uitwerking

- signaalwoorden