werkwoordspelling les 2: werkwoorden uit het Engels, het voltooid deelwoord en VD BN

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Nederlands
Werkwoordspelling

Les 2:

VWO/HAVO 3
 P1 2023-2024

Terugblik

...je weet hoe je de persoonsvorm kunt vinden in een zin.

...je weet hoe je de persoonsvorm moet vervoegen in de tegenwoordige tijd en verleden tijd.

Vooruitblik

...weet je hoe je werkwoorden in het Engels vervoegt (aanvulling op de vorige les).
... weet je welke regel je toepast bij het voltooid deelwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord.
...weet je in welke werkwoordsvorm (die we tot nu toe hebben behandeld) je extra oefening kunt gebruiken.

Voltooid deelwoord (VD)

‘Voltooid’ wil zeggen: het ligt achter je, oftewel het is geweest.

Bij zwakke werkwoorden eindigt het voltooid deelwoord op ‘–d’ of ‘-t’. Zit de laatste letter van de stam wel in ‘t sexy-fokschaap, dan eindigt het op ‘-t’; zo niet op ‘-d’:

INF = infinitief = heel werkwoord  =   faxen         mailen

 VD = voltooid deelwoord                 =    gefaxt        gemaild

Bij sterke werkwoorden verandert de vorm:
INF    lopen            worden

VD    gelopen      geworden

 

Werkwoorden uit het Engels

• Werkwoorden die oorspronkelijk uit het Engels komen en zijn vernederlandst vervoegen we op dezelfde manier als andere Nederlandse werkwoorden.

Uitzondering i.v.m. de uitspraak (want spelling = 'plaatje' gesproken woord):

• We voegen een extra –e toe als dat nodig is voor de uitspraak.
• We laten een medeklinker staan als dat nodig is voor de uitspraak.

Werkwoorden uit het Engels

Extra –e i.v.m. uitspraak

Hele werkwoord        racen
Stam                               rac
Ik-vorm                          race
Ik-vorm + t                    racet

Werkwoorden uit het Engels

2 medeklinkers einde ik-vorm i.v.m. Engelse uitspraak

Hele werkwoord        paintballen        
Stam                               paintball
Ik-vorm                          paintball
Ik-vorm + t                    paintballt

Aan de slag!

Maak slide 9 t/m 18

…….(saven) hij je werkstuk op de harde schijf?

Op die gladde weg langs het kanaal……….(skaten) mijn vriendje het liefst.

Mijn vader……..(downloaden) elke dag wel een paar nieuwe liedjes.

De docenten aardrijkskunde en Engels……….(carpoolen) elke dag met elkaar.

………(rugbyen) je weleens met je vrienden?

Op het veld achter school……(hockeyen) de klas van mijn zus.

……..(grillen) jij die kip altijd boven de barbecue.

De journalist …….(interviewen) mij voor de derde keer.

Jouw team…….(scoren) nog geen punt, dit seizoen!

Jason…….(barbecueën) het liefst in de achtertuin van zijn villa.

Het Voltooid Deelwoord (VD)

gebruikt als bijvoeglijk naamwoord (BN)

Schrijf het zo kort mogelijk!        (in tegenstelling tot de pv vt)

De verklede man                (pv vt: De man verkleedde zich)        
Het gestorte geld                (pv vt: Het vliegtuig stortte neer)

Alleen:
Eindigt het vd op –en?                                        Het glas is gebroken
Dan eindigt het vd als bn ook op –en    Het gebroken glas

Het VD gebruikt als bijvoeglijk naamwoord (VD BN)

Let op: de uitspraak moet wel blijven kloppen

De bekladde muur  -->  schrijf je met dubbel –d, omdat de uitspraak anders niet meer klopt.

Dus: VD BN schrijf je zo kort mogelijk mits (oftewel: alleen als) de uitspraak blijft kloppen.

Het VD gebruikt als bijvoeglijk naamwoord

-e wordt toegevoegd i.v.m. de uitspraak

Ik ski en hij skiet  de -e wordt toegevoegd i.v.m. de uitspraak.

Waarom ‘ik skiede’ en ‘wij skieden’ i.p.v. ‘ik skide’ en ‘wij skiden’?
De uitspraak is geen probleem.

Maar: na een –ie klank volgt in het Nederlands het achtervoegsel -de

Hetzelfde geldt voor

de werkwoorden taxiën en wifiën.

Ik taxi / wifi

Hij taxiet /wifiet (i.v.m. de uitspraak)
Ik taxiede / wifiede  (i.v.m. het achtervoegsel –de)
Wij taxieden / wifieden (i.v.m. het achtervoegsel –de)

Aan de slag!

Maak slide 24 t/m 30

de ______________________ wedstrijd (winnen)

de ______________________ weg (verbreden)

het ______________________ huis (schilderen)

het ______________________ werk (verrichten)

het ______________________ proefwerk (nakijken)

de ______________________ tegenstanders (haten)

de ______________________ ramen (wassen)

oefenen

Maak slide 32 t/m 40

De geluidsoverlast is ... (verergeren) nu de buurman de kwaliteit van zijn stereo-
installatie .. . (verbeteren) heeft.

Wie wat .. . (bewaren), die heeft wat!

Olga was als laatste ... (finishen) en .. . (knarsen) daarom met haar tanden.

Als je het zo ... (beschouwen), ... (belanden) veel jongeren vroeger op het verkeerde
feestje.

Dat jij je mening zo snel ... (veranderen), heeft mij wel wat ... (verbazen).

De jarige ... (wachten) niet tot alle kaarsjes waren ... (doven) voor hij een hapje nam.

Stefan heeft veel tijd ... (besparen), doordat hij zijn aandacht ... (richten) op wat echt
belangrijk is.

Het briefje ... (melden) gistermorgen dat er een bijeenkomst zou worden
... (organiseren).

Het aantal plaatsen is .. . (begrenzen), dus als het je echt ... (interesseren), moet je snel zijn.

Ik weet hoe ik een werkwoord moet vervoegen.

1. Ja
2. Nee