6.2 Vorsten en verlichte ideeën

Allereerst een kort overzicht:
  •  Wat is Verlichting? > "Durf te denken" (Kant, 1724-1804)
  • Komt voort uit de wetenschappelijke revolutie >  2 richtingen: 
  • 1. empirisme =
  • kennis op grond van zintuiglijke waarneming
  • 2. rationalisme
  • kennis op grond van logisch en verstandelijk redeneren


1 / 10
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 10 slides, with text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Allereerst een kort overzicht:
  •  Wat is Verlichting? > "Durf te denken" (Kant, 1724-1804)
  • Komt voort uit de wetenschappelijke revolutie >  2 richtingen: 
  • 1. empirisme =
  • kennis op grond van zintuiglijke waarneming
  • 2. rationalisme
  • kennis op grond van logisch en verstandelijk redeneren


Slide 1 - Slide

Kritiek op de ordening in de samenleving
  • Verlichte denkers tegen de standenmaatschappij:
  • ipv erfelijke rechten en religieuze ideeën: natuurrechten o.a
  • recht op vrijheid, leven en bezit
  • pas eind 18e eeuw idee van universele vrijheid / volledige gelijkheid
  • 'Droit Divin' werd verworpen:
  • John Locke (1632-1704): sprake van een 'sociaal contract' en volk het 'recht op verzet'
  • Rousseau(1712-1778): idee van 'permanente volkssoevereiniteit':
  • 'de regering is de uitvoerder van de gezamenlijke wil van de burgers'
  • Montesquieu: 'Trias Politica' (drie staatsmachten)

Slide 2 - Slide

Verlicht absolutisme:
I. Frederik II de Grote van Pruisen
  • poging van vorsten om:
  • absolutisme voort  te zetten en:
  • verlicht denken te verwerken in beleid.
  • o.a. Frederik II de Grote van Pruisen (1712/1740 - 1786):
  • - 'eerste dienaar van de staat'
  • - Voltaire aan het hof 
  • - verbeteren onderwijs
  • - introductie aardappel
  • - droogleggen moerassen
  • - godsdienstige verdraagzaamheid 
  • 'Alles voor het volk, niets door het volk'
  • wel bleef lijfeigenschap bestaan
  • de koning besliste zelf over oorlogvoering

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Verlicht absolutisme

Slide 6 - Slide

Verspreiding idealen van de Verlichting, belangrijk:
  • Opkomst tijdschriften (spectators)
  • Koffiehuizen en Salons
  • Verenigingen zoals:
  • - natuurkundige genootschappen
  • - Maatschappij tot Nut van 't Algemeen
  • Reacties regeringen: censuur
  • weinig effectief door:
  • - briefwisselingen
  • - persvrijheid in Republiek, bevorderd door: 
  • grotere tolerantie en:
  • afwezigheid centraal gezag

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Slide

Animatie Jortgeschiedenis:
Verlicht Absolutisme

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Video