Bijles Nederlands spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom

Wat gaan we doen?

• Uitleg
• Opdrachten maken
• Bespreken

Persoonsvorm

Vervoegen = vorm van het werkwoord veranderen

Drie kenmerken die bepalen hoe de persoonsvorm eruit ziet in een zin:

1. Getal: enkelvoud of meervoud

2. Persoon: eerste, tweede of derde

3. Tijd: tegenwoordige tijd of verleden tijd

Persoonsvorm

1e persoon:  ik werk - ik werkte

2e persoon:  jij (je)/u werkt - jij (je)/u werkte

3e persoon: hij/zij(ze)/het werkte

1e persoon: wij (we) werken - wij (we) werkten

2e persoon: jullie werken - jullie werkten

3e persoon: zij (ze) werken - zij (ze) werkten

Persoonsvorm

Stam = infinitief zonder -en

P.v. enkelvoud --> beginnen met de ik-vorm van het werkwoord

Soms moet je de stam aanpassen om de ik-vorm te krijgen

infinitief	Stam	Ik-vorm
vinden	vind	vind
lopen	lop	loop
vallen	vall	val
beloven	belov	beloof

Persoonsvorm

Tweede en derde persoon enkelvoud --> ik-vorm + t

Wanneer de ik-vorm al op een -t eindigt --> géén extra -t

Jij/je onderwerp en achter pv --> geen t uitspreken en schrijven

Let op! Wanneer je achter de pv staat maar geen onderwerp is    --> ik-vorm + -t

Persoonsvorm meervoud tegenwoordige tijd --> inifinitief

Persoonsvorm verleden tijd

Twee soorten werkwoorden: klankveranderend en klankvast

Klankveranderend --> sterk

Klankvast --> zwak

infinitief	ik-vorm v.t.
lopen	ik l ie p
vinden	ik v o nd

Persoonsvorm verleden tijd

Zwakke werkwoorden --> werkwoorden waarvan de klank niet veranderd in de verleden tijd

Persoonsvorm verleden tijd --> ik-vorm + te(n) of ik-vorm + de(n)

infinitief	persoonsvorm v.t.
kloppen	ik klop te
boffen	wij bof ten
verbazen	ik verbaas de
antwoorden	wij antwoord den

Persoonsvorm verleden tijd

ik-vorm + te(n) of ik-vorm + de(n)? --> 't kofschip (of 't sexy fokschaap)

1. Neem de stam van het werkwoord.

2. Bepaal de laatste letter van de stam.

3. Laatste letter als medeklinker in 't kofschip? --> ik-vorm + te(n)

                Laatste letter niet in als medeklinker in 't kofschip? --> ik-vorm + de(n)

Werkwoord schroeven? Werkwoord vissen?

Persoonsvorm verleden tijd

Voltooid deelwoord sterk werkwoord --> schrijf precies om wat je hoort (gewonnen, gezien)

Voltooid deelwoord zwak werkwoord --> eindigt op -t of -d

1. Langer maken

2. 't kofschip

Spelling meervoud zelfstandige naamwoorden

Bij de meeste woorden schrijf je en of s achter het enkelvoud

Soms moet je een klinker weghalen of een medeklinker toevoegen.

Als er een verkeerde uitspraak kan ontstaan, schrijf je ’s.

Als het woord eindigt op ee, schrijf je ën erachter.

Spelling meervoud zelfstandige naamwoorden

1. Sommige woorden die eindigen op -e hebben twee meervoudsvormen --> seconde - secondes / seconden

2. Sommige woorden hebben twee meervoudsvormen met een andere betekenis --> been - benen/beenderen (botten)

3. Woorden die eindigen op -s of -f, in meervoud soms laatste letter veranderen in een z of een v --> grens - grenzen

Spelling meervoud zelfstandige naamwoorden

4. Woorden die eindigen op -e of -ee, trema in meervoud --> idee/ideeën

5. Woorden die eindigen op een klinker, apostrof + s ('s) wanneer het woord anders verkeerd uitgesproken wordt --> oma - oma's

6. Sommige woorden op -man kunnen als meervoud -lieden of -lui hebben. Meestal beroepen --> zakenman - zakenmannen/zakenlieden/zakenlui

Spelling meervoud zelfstandige naamwoorden

7. In sommige woorden veranderd de klinker in het meervoud     --> stad - steden

8. Woorden uit het Latijn hebben soms nog hun Latijnse meervoudsuitgang --> medicus - medici

9. Sommige woorden hebben alleen een enkelvoud of alleen een meervoud --> rommel, vee, zand, hersenen

Aan de slag.

Maak de opdrachten die ik je via de mail stuur.