Les 2B. - Fascisme en Communisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H2: Tussen de oorlogen

 §2.2 Fascisme en communisme

Tijd van Wereldoorlogen 1900-1950

      Plan vandaag

Bespreken opdracht fascisme

 Kenmerken fascisme

Verschillen met het communisme

 

Leerdoelen:

1. Je kunt uitleggen hoe Mussolini opkwam in Italië

2. Je kunt verklaren hoe Italië een totalitaire dictatuur werd

Mussolini had een oplossing voor al deze problemen: het fascisme.

• Lees 'De opkomst van Mussolini' in §2.2 
• Schrijf de kenmerken van het fascisme op in je schrift
• Wat is de overeenkomst met de Romeinen die Mussolini maakt?
• Op welk ander historisch figuur lijkt Mussolini's politiek?

Kenmerken van fascisme

• Democratie is schuldig en onnodig: één sterke leider waar iedereen gehoorzaam aan is: il Duce
• Totalitair:  de overheid volledig heersen over de samenleving
• Geen gelijkheid: man is het hoofd van het gezin
• Nationalistisch: iedereen inzetten voor zijn land
• Militarisme: oorlog en geweld aangemoedigd 

Kenmerken van fascisme

In oktober 1922 organiseerde Mussolini een 'mars op Rome' waarbij tienduizenden fascisten naar de hoofdstad reisden.

• Uit angst wordt hij benoemt tot premier, binnen een korte tijd schakelt hij al zijn politieke concurrenten uit
• Italië werd een eenpartijstaat
• Het fascisme werd de staatsideologie, waarvan de ideeën systematisch werden opgedrongen

Hoe dring je ideeën op? 

Mars op Rome

Hoe zorg je ervoor dat iedereen het met jou eens is?

• Door inzet van propaganda: massacommunicatie, die als doel heeft de publieke opinie of het gedrag van mensen te beïnvloeden. Mensen horen hoe ze moeten leven en wat ze moesten denken.
• Anders dan reclame want dit verkoopt een product of dienst, propaganda wilt de normen en waarden van iemand veranderen 

Inzet propaganda op de radio, in kranten en films, op school, op het werk en op massabijeenkomsten.

Mensen worden geïndoctrineerd: bijvoorbeeld door persoonsverheerlijking.

Propaganda 

Kinderen, hou van Benito Mussolini. Benito Mussolini heeft altijd gewerkt en werkt nog steeds voor het welzijn van het vaderland en het Italiaanse volk. Je hebt dit vaak gehoord van papa, van mama, van de leraar: als Italië nu veel machtiger is dan voorheen, hebben we dat aan Hem te danken. Laten we hem allemaal samen begroeten: aan ons!

Bestorming van het Amerikaanse Capitool op 6 januari 2021

Begon als 'Save America March' na de verkiezingen van 2021, maar liep uit op een gewelddadige bestorming

van het belangrijkste overheidsgebouw

van de VS. 

• Welke kenmerken van fascisme herken

jij?

Mars op Washington

1. Wie was Josef Stalin en hoe is hij aan de macht gekomen?   
2. Hoe verschilde Stalin van zijn voorganger Lenin?
3. Waarom besloot Stalin om een vijfjarenplan te laten maken?
4. Hoe werd de industrialisatie van de Sovjet-Unie aangepakt?
5. Wat waren de resultaten van Stalins planeconomie?
6. Waarom koos Stalin voor collectivisatie van de landbouw?
7. Hoe was de reactie van het volk op deze collectivisatie? 
8. Welke gevolgen had zijn landbouwpolitiek voor de Oekraïne?
9. Welke overeenkomsten en verschillen zijn er tussen Benito Mussolini en Josef Stalin? Vergelijk ze op het gebied van propaganda, indoctrinatie en terreur.  

Communisme 

De Communistische Partij wilt de economie hervormen

• nationaliseren: staat wordt eigenaar van kapitaal
• boeren moeten deel oogst afstaan

Omdat de winst tegenvalt werken boeren niet mee: massale hongersnood 1921-1922 

               Lenin moet maatregelen terugdraaien

Nationaliseren van de economie

Josef Stalin 

Bolsjewiek tijdens de Oktoberrevolutie

Neemt in 1924 leiding over de Sovjet-Unie en wilt (nog) meer economische groei zien

• planeconomie (1928)
• vijfjarenplan

nadruk op zware industrie in plaats van consumptiegoederen

(1878-1953)

Stalin's economie 

Oplossing voor het verbeteren van de landbouwopbrengsten: collectiviseren van boerderijen.

→ zelfstandige boerderijen samengevoegd tot een grote gezamenlijke boerderij: kolchozen 

verwachting: efficiënter werken met moderne middelen!

Propagandaposter uit 1931: "Kolchoznik, lees het boek! Het boek zal helpen het plan van de tweede bolsjewistische lente te vervullen!"

• Groot deel van de adel en ondernemersklasse gevlucht tijdens de Russische Revolutie
• Nieuwe elite van bestuurders en ambtenaren die lid waren van de Communistische Partij
• Gewone arbeiders iets er op vooruit, platteland totaal niet
• Vrouwen?

Maatschappelijke veranderingen