10.3

• Maatschappijleer
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 2

10.3 Paradigma´s over ongelijkheid

Aan het einde van de les: 

- Kun je onderscheiden hoe de vier verschillende paradigma´s over sociale ongelijkheid denken

- Kun je 2 praktijkvoorbeelden m.b.t. sociale ongelijkheid verklaren venuit de verschillende paradigma´s. 

Leg in je eigen woord wat met sociale ongelijkheid wordt bedoeld.

Sociale ongelijkheid

Een situatie waarin verschillen tussen mensen in de al dan niet aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie en leiden tot een ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde zaken, van waardering en behandeling. 

Kun je een actueel voorbeeld van sociale ongelijkheid geven?

Paradigma´s en sociale ongelijkheid

- De verschillende paradigma´s hebben een uiteenlopende kijk op sociale ongelijkheid. Waar de een het als wellicht iets goeds ziet, ziet de ander het veel meer als een negatief verschijnsel. 

1.

Doe een gok: hoe verschilt het functionalisme-paradigma van het conflict paradigma in de visie over sociale ongelijkheid?

Functionalisme- paradigma 

- Sociale ongelijkheid kan nuttig zijn voor een stabiele samenleving. 

- Verschil tussen arm en rijk hoeft geen probleem te zijn. 

- Herbert Gans (1927) armen en armoede hebben functies. Het kapitalistische systeem is afhankelijk van goedkope arbeid. 

Conflict- paradigma 

- Ons hele systeem is gebaseerd op sociale ongelijkheid. 

- Macht, kennis en hulpbronnen zijn oneerlijk verdeeld in de maatschappij en wereld. 

- Karl Marx: groep die alleen arbeid kan leveren is afhankelijk van de kapitaalbezitters. Ze worden uitgebuit en het systeem blijft in stand. 

- Conflict leidt uiteindelijk tot een revolutie waarbij de machtsverhoudingen omver worden geworpen. 

Kijk de video op de volgende slide en bedenk alvast hoe je de situatie van de gastarbeiders in Qatar vanuit het functionalisme en het conflict paradigma kan verklaren? 

Hoe zou je sociale ongelijkheid tussen de rijke werkgevers in Qatar en de arme gastarbeiders verklaren vanuit het functionalisme-paradigma?

Hoe zou je de situatie in Qatar verklaren vanuit het conflict-paradigma?

Sociaalconstructuvisme-paradigma (Interactionisme)

- Gaat over het gedrag van actoren. 

- Ongelijkheid is een construct gebaseerd op de interactie tussen mensen. 

- Mensen geven dus betekenis aan ongelijkheid 

- Door socialisatie worden dit soort constructen in stand gehouden. 

Rationele-actor-paradigma 

- Ongelijkheid is niet per se fout of onwenselijk. 

- Het is het gevolg van de collectieve of individuele acties van mensen die gemaakt worden voor eigen belang. 

- Het is daarbij altijd een afweging tussen de moeite dat iets kost, en de winst die ermee behaald kan worden. 

- Dat betekent niet dat dat altijd tot egoïsme leidt. Het kan ook in het collectief belang zijn, om anderen de macht te geven (b.v. volksvertegenwoordigers). 

Bekijk de volgende twee filmpjes op de volgende slider en denk alvast na over hoe het sociaal constructivsme en rationele actor- pardigma ongelijkheid in het onderwijs zouden kunnen verklaren? 

Sociale ongelijkheid in het onderwijs: Hoe zou je dit vanuit het sociaal constructivisme paradigma verklaren?

En hoe zou je ongelijkheid in het onderwijs verklaren vanuit het rationele-actor paradigma?

Welk paradigma verklaart sociale ongelijkheid het beste volgens jou?

Functionalisme

Conflict-paradigma

Sociaal constructivsme paradigma

Rationele actor-paradigma