2V1 Thema 2 BS 1: 'Voedingsmiddelen en voedingsstoffen'

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Thema 2:

Voeding & vertering

Programma

- Vraag thema 2

-Introductie BS 1

-Opdracht 

onderwerpen:

-voedingsmiddelen & voedingsstoffen

-verteringsstelsel 

-voeding

-voedselbederf

-voeding bij zoogdieren

Vraag 'Voeding & vertering'?

Leerdoelen

havo & vwo

• Je kunt de functies van voedingsstoffen en voedingsvezel in voedingsmiddelen noemen
• Je kunt de 6 groepen voedingsstoffen noemen met hun functies en kenmerken

vwo:

• Je kunt essentiële en niet-essentiële voedingsstoffen onderscheiden

Waarom?

zorgen dat je voeding alle stoffen bevat die je lichaam nodig heeft en waarom je lichaam dat nodig heeft.

Voedingsmiddel

• Alle producten die je eet of drinkt

In welke 2 hoofdgroepen

kan je voedingsmiddelen verdelen?

Dierlijke producten

-afkomstig van dieren of producten van dieren

Plantaardige producten

-afkomstig van planten of gemaakt van planten

Wat is dan een voedingsstof?

Noem een voorbeeld van een voedingsstof

Voedingsstof

• Bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen
• uitzondering: voedingsvezel

wat is de functie van een voedingsstof?

-Voedingsstoffen zijn nodig voor energie, groei en herstel

4 functies:

- brandstof: levert energie

-bouwstof: ontwikkeling en herstel

-reservestof: opslag in lichaam

-beschermende stof: beschermt tegen ziektes

Voedingsvezel: (geen voedingsstof)

Verzamelnaam voor alle plantaardige stoffen die je lichaam niet kan verteren.

-zorgen voor een verzadigd gevoel

-nodig voor een goede darmwerking

voedingsvezel = verzamelnaam alle onverteerbare stoffen in plantaardig voedsel

Voedingsstoffen

Essentiële voedingsstoffen

Niet-essentiële voedingsstoffen

-Stoffen die je lichaam niet (of niet voldoende) zelf kan maken

-bv: vitamine C, vooral bouwstenen in eiwitten en vetten

-Stoffen die het lichaam zelf kan maken

-Als deze stoffen niet voldoende in je voeding zit, maakt je lever ze zelf

-vooral aminozuren (bouwstenen) waarmee je lichaam eiwitten maakt kan je lichaam zelf maken

VWO

Opdracht:

Wat? Zoek antwoorden op de vragen van het werkblad over jouw voedingsstof

Hoe? Werk in duo's (verdeel de vragen)

Hulp? Gebruik je boek (blz. 89-91) of het internet

Opbrengst? Individuele aantekeningen in je schrift, 

nodig voor nabespreking

Klaar? Begin aan de opdrachten van BS 1 (thema 2)

ongeveer 5 minuten

vervolg opdracht:

Wat: je krijgt de beurt om iets te vertellen over jou voedingsstof

Hoe: je maakt aantekeningen bij de andere voedingsstoffen

Opbrengst: een korte samenvatting van de kenmerken en functies van de 6 groepen voedingsstoffen

Ongeveer 10 minuten in totaal

Uitwerking

1) Eiwitten

2) Koolhydraten

3) Vetten

Eiwitten:

1) Bouwstof

2) Nodig voor groei, ontwikkeling en herstel, hierdoor kan je lichaam nieuwe cellen en weefsels maken

3) Vroming cytoplasma. spieropbouw

4) bv: zuivelproducten, vlees en vis

5) bv: slechte wondgezing

4) Water

5) Mineralen

6) Vitaminen

Koolhydraten:

1) Vooral brandstof maar ook bouwstof

2) brandstof levert energie, bouwstoffen zijn nodig voor groei en ontwikkeling

3) Belangrijke energiebron voor intensieve of langdurige activiteit

4) bv: brood, pasta of aardappelen

5) Je kan je slap voelen, weinig energie

Vetten:

1) Vooral brandstof, maar ook bouwstof en reservestof

2) Brandstof levert energie, bouwstof zorgt voor groei, ontwikkeling en herstel en reservestof wordt opgeslagen om later te gebruiken

3) Onverzadigd vet

4) Het wordt opgeslagen als vet onder je huid, je wordt dikker (symptomen zoals: diabetes, aderverkalking etc.)

5) Avocado's, vette vis, chips, koek en noten

Water:

1) Bouwstof

2) Bouwstof is nodig voor groei, ontwikkeling en herstel

3) Groente en fruit

4) Het vervoer van stoffen in je lichaam (bijv. zuurstof of voedingsstoffen via je bloed)

Mineralen:

1) Bouwstof en beschermende stof

2) Bouwstof is nodig voor ontwikkeling, groei en herstel, beschermt tegen ziektes

3) calcium (kalk), opbouw van botten

4) bv: hart- en vaatziektes, hoge bloeddruk, hartaanval etc. 

5) In pinda's zit veel vet, melk bevat ook bouwstoffen

Vitaminen:

1) Bouwstof en beschermende stof

2) Bouwstof voor ontwikkeling, groei en herstel, beschermt tegen ziektes

3) Een te kort aan vitaminen

4) Alle soorten groente en fruit

Welke hoort er niet bij?

kaas = bouwstof en kan brandstof

bevat: -eiwitten & mineralen

pasta = vooral brandstof, kan ook bouwstof en reservestof

bevat: koolhydraten

brood = vooral brandstof, kan ook bouwstof en reservestof

kaas = bouwstof  en kan brandstof

bevat: -eiwitten & mineralen

pasta = vooral brandstof, kan ook bouwstof en reservestof

bevat: koolhydraten

brood = vooral brandstof, kan ook bouwstof en reservestof

bevat: koolhydraten

Mirjam zegt: een paprika bevat voedingsvezel
Bas zegt: voedingsvezel is een voedingsstof
Tom zegt: Een paprika is een voedingsmiddel

Wie heeft er gelijk?

1. Alleen Mirjam
2. Mirjam & Tom
3. Tom & Bas
4. Alle 3 hebben gelijk

Bas = onjuist omdat voedingsvezel verzamelnaam is voor alle onverteerbare stoffen in plantaardig voedsel

voedingsstof = bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen

Voor de volgende les 

Als je op schema wil werken:

havo: BS 1 opdr 1 t/m 11

4 & 8 mag je overslaan

vwo: BS 1: opdr 1 t/m 10

4 mag je overslaan

Volgende les:

PW thema 1