hoofdstuk 15

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

hoofdstuk 15

Vragen?

hoofdstuk 13 t/m 15??

Nu 2 paragrafen, maandag andere 2

conjunctuur/stuctuur

‘vraagzijde = conjunctuur’ 

‘aanbodzijde = structuur’ 

CONJUNCTUUR (reëel)

Output Gap (Y* - Y)

De output gap is het verschil tussen de werkelijke productie (Y) en de potentiële productie (Y*) (= normale bezetting = productiecapaciteit = trend).

Bij hoogconjunctuur (= overbesteding) hebben we een positieve output gap en bij laagconjunctuur (= onderbesteding) een negatieve output gap.

Krimp, recessie en depressie

Krimp         = negatieve economische groei (het BBP daalt)

Recessie   = de economie krimpt 2 opeenvolgende kwartalen

Depressie = langdurige recessie

Conjuncturele werkloosheid

Structurele werkloosheid is werkloosheid die altijd aanwezig is = natuurlijke werkloosheid

1. Kwantitatieve structuurwerkloosheid
   
2. Kwalitatieve structuurwerkloosheid
   
3. Frictie werkloosheid
   
4. Seizoenswerkloosheid 
   

Conjunctuur indicatoren

Indicatoren die iets zeggen over de groei van de economie:

- Consumptie

- Productie

- Werkloosheid

- Consumentenvertrouwen/producentenvertrouwen

- Faillisementen

- ....

Keynesiaans model

• 'De overheid moet ingrijpen als het slecht gaat met de economie.'
• Als het goed gaat moet de overheid  juist ' achterover leunen' .

Effectieve vraag

De totale vraag naar producten en diensten noemen we de effectieve vraag (ook wel macro vraag genoemd)

EV = C + I + O

Autonome bestedingen

De autonome bestedingen zijn onafhankelijk van de hoogte van het nationaal inkomen.

autonome consumptie, belastingen, investeringen, overheidsbestedingen

Particuliere consumptie

Hoe hoog is Y?

ev = y

y = c + i + o

y = 0,8 (y-b) + 30 + 60 + 210

y = 0,8 (y - 0,25y) + 300

y = 0,8 (0,75y) + 300

y = 0,6y + 300

0,4y = 300

y = 750

Spaarfunctie

De spaarquote geeft aan hoeveel van een inkomen(stijging) er gespaard wordt. 

Hoe meer er van (extra) inkomen geconsumeerd wordt, des te hoger c en dus des te minder er gespaard wordt. 

Dit leidt tot een lagere spaarquote: 

100% - consumptiequote.

Spaarfunctie  alles wat niet geconsumeerd wordt, wordt gespaard als:

C = 0,8Y + 20 dan is

S = 0,2 Y -20

0,2 = s is de marginale spaarquote

Marginale consumptiequote

Beïnvloed door de hoogte van de marginale belastingquote en de marginale spaarquote.

• Belastingquote --> belastingtarief over elke extra verdiende euro. --> Hoe hoger de belastingquote, hoe lager de consumptiequote.
• Spaarquote --> welk deel van een euro extra inkomen gezinnen willen sparen. Hoe hoger de spaarquote, hoe lager de consumptiequote.

Het keynesiaanse kruis

Y=inkomen

EV= effectieve vraag = C+I+O (in een gesloten economie)

Bestedingen zijn 200 bij Y=0

> (autonome) bestedingen die onafhankelijk zijn van het inkomen

Uitleggen evenwijdig verschuiven lijn bij stijging autonome bestedingen Co, Io en/of O

Keynesiaanse kruis: goederenmarkt

2 kruisende lijnen:

• de Y=EV deze lijn geeft alle combinaties weer waarbij geldt dat het inkomen gelijk is aan de bestedingen (= evenwichtsvoorwaarde model)
• EV=C+I+O deze lijn geeft de (voorgenomen) bestedingen van gezinnen, bedrijven en overheid weer bij elke hoogte van het inkomen.

Bij snijpunt: Korte termijn evenwicht op de goederenmarkt > bestedingen kunnen gefinancierd worden door overheid, gezinnen en bedrijven.

Keynesiaanse beleid kan een sneeuwbaleffect hebben (multiplier)

Spaarlek/belastinglek

• Iedere bestedingsronde 'lekt geld weg'
• Een deel van het inkomen wordt gespaard => spaarlek
• Over een deel van het inkomen wordt belasting betaald => belastinglek

Spaarlek

Bestedingslijn B loopt stijler dan A --> Van iedere euro inkomen wordt bij B meer besteed, dus minder gespaard.

De multiplier van A is dus kleiner omdat er daar een groter spaarlek is

multiplier functie

multiplier overheidsbestedingen: 

multiplier autonome belasting: 

samen maken

15.10

in de les maken/huiswerk

15.7/15.8/15.9/15.11

kijken:

https://www.youtube.com/watch?v=6whFHD4p5JQ  https://www.youtube.com/watch?v=vCop1aZXOGY

hoofdstuk 15 deel 2

vragen?

 IS-MB-GA Model = korte termijn

Gesloten economie. geen export en import

Bestedingsevenwicht

Er is sprake van evenwicht op de goederenmarkt als de bestedingen gelijk zijn aan het inkomen, dus Y = EV.

De economie komt altijd 

terug in het evenwicht (Y*).

Y= C + I + O

Evenwicht op de vermogensmarkt

Bij evenwicht op de goederenmarkt is er ook evenwicht op de vermogensmarkt.

Het spaargeld (S) van de gezinnen, wordt gebruikt door de financiële instellingen om uit te lenen aan de bedrijven (voor I) en de overheid (voor overheidstekort).

S = I + (O-B)

kan herschreven worden als: (S-I) = (O - B)

Van Keynesiaanse kruis naar IS-curve

Het Keynesiaanse kruis veronderstelt dat de rente constant is. Echter, particuliere consumptie en particuliere investeringen zijn afhankelijke van de (reële) rente. Een hogere reële rente leidt tot lagere particuliere consumptie en lagere particuliere investeringen:

• Particuliere consumptie: als de rente daalt wordt er meer geleend en minder gespaard. De consumptie neemt toe.
  
• Particuliere investeringen: als de rente daalt zijn investeringen (met geleend geld) sneller rendabel. De investeringen nemen toe.

GA-LT

Op de lange termijn leiden hogere inflatieverwachtingen tot het opnieuw onderhandelen van contracten en CAO’s waardoor de GA-curve naar links / omhoog verschuift. Het aanbod neemt langzaam weer af bij ieder inflatieniveau.

Verschillende opvattingen

Keynesianen: Begrotingsbeleid is krachtig, monetair beleid is zwak

Monetaristen: begrotingsbeleid is zwak monetair beleid is sterk

Verschillende opvattingen

Keynesianen/monetaristen: er is geen perfecte loon- en prijsflexibiliteit

Klassieken: is is sprake van prijs en loon rigiditeit

Overheidsbeleid

anticyclisch

procyclisch

Anticyclisch begrotingsbeleid

Overheidsbeleid dat erop is gericht de conjunctuurgolven te beperken

Dat betekent dat de overheid in een hoogconjunctuur de economie zal willen afremmen.

In een laagconjunctuur: gas geven, economische groei stimuleren.

Anticyclisch begrotingsbeleid

Hoogconjunctuur: afremmen

- de overheidsbestedingen uitstellen/minder investeren door
   de overheid

- de belastingen verhogen

Laagconjunctuur: gas geven (stimuleren).

- Extra overheidsinvesteringen

- Belastingen verlagen

Procyclisch begrotingsbeleid

Overheidsbeleid dat de conjunctuurgolven zal versterken.

Hoogconjunctuur: Het gaat al goed, maar door overheidsbeleid zal het nog beter gaan.

Laagconjunctuur: Het gaat al slecht, maar door dit beleid gaat het nog slechter (de overheid moet bijv. bezuinigen).

inverdien- en uitverdieneffect

Automatische stabilisatoren

Variabelen die al in het economische systeem zijn ingebouwd die automatisch voor een demping van de conjunctuurbeweging zorgen.

Voorbeelden:

- Sociale uitkeringen

- Progressieve belastingsysteem

Monetair beleid

Maken in de les

15.26

Maken in de les/huiswerk

15.7 t/m 15.11

+ 

15.23 t/m 15.25