Spelling blok 4 2ha2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Inhoud van de les:

-welkom

-absenten en afspraken

-korte terugblik op PO woordsoorten

-Spelling blok 4 (theorie en vragen)

-po recensie (zie Classroom)

-afronding

Absenten en afspraken:

-Het is verplicht mee te doen met Lesson Up. 

Mocht je je telefoon stuk zijn of je hebt een andere geldige reden om niet mee te kunnen doen, laat het me dan vooraf weten.

-Als je zonder reden niet meedoet, kan ik je absent melden. 

Terugblik PO woordsoorten:

-allemaal dank voor jullie inspanning

-leuke en goede resultaten

-de letter (o,t,v,g) is genoteerd in mijn agenda en wordt later gedeeld met de mentor en afdelingsleider

Spelling blok 4:

-de opdrachten die hierbij horen zijn opdracht 1-6 

van blz. 177-180

-het gaat over:

1. tussenletters in samenstellingen

2. samentrekkingen

3. apostrof

Tussenletters:

-is het tomatesoep of tomatensoep?

Bij tussenletters gaat het erom of er wel of niet een extra letter tussen twee woorden komt. 

-is het beresterk of berensterk?

Tussenletters (letter 'n'):

-Is het eerste deel van het woord een zelfstandig naamwoord?

Ja, kijk dan naar de meervoudsvorm:

-meervoud op -n                             - tussen -n- blijft          Het is dus tomatensoep.

-meervoud op -s /op -n + -s       - tussen -n vervalt       Het is dus groentesoep.

Tussenletters ('n'):

-Is het eerste deel van de samenstelling geen zelfstandig naamwoord?

Dan vervalt de tussen -n- sowieso. 

lachebek, beresterk (maar berenvel!)

Let op: uitzonderingen zijn bv maneschijn en zonneschijn. 

Tussenletters, letter 's':

-soms moet er ook een 's' tussen twee woorden worden geplaatst. Is het bijvoorbeeld Stationstraat of Stationsstraat?

Aanpak: plaats een ander woord op de plek van het tweede woord. Dit woord mag niet met een s-klank beginnen. Je hoort dan of er een extra 's' komt. 

Bijvoorbeeld: is het Stationstraat of Stationsstraat? Maar er Stationsplein van. Je hoort een tussen 's'. Die schrijf je dus ook; Stationsstraat is goed. 

Samentrekking:

-Een samenstelling betekent dat je twee of meer woorden aan elkaar plakt. Een samentrekking betekent dat je een gedeelte van een woord of een heel woord weg mag laten als je het dubbel gebruikt.

Bijvoorbeeld: oude boeken en nieuwe boeken mag worden:

oude en nieuwe boeken. 

Regels rondom samentrekking:

-Als een deel van een samenstelling twee keer voorkomt, mag je het een keer weglaten.  landbouw en tuinbouw  wordt dan land- en tuinbouw.

Je gebruikt een streepje in plaats van het deel van het woord dat je weglaat. 

-Als je niet een deel van een woord maar een heel woord weg mag laten, gebruik je geen streepje: oude boeken en nieuwe boeken wordt oude en nieuwe boeken. 

Apostrof: de hoge komma

Je gebruikt een hoge komma bij:

1. sommige meervoudsvormen (auto's, bikini's). Bij woorden die eindigen op een -y (baby's). Ook bij het meervoud van afkortingen (mp3's)

3. verkleinwoordjes van letters, cijfers, afkortingen en woorden die op een -y eindigen. (panty'tje, s'je, dvd'tje)

4. bij bezit (opa's schuur, Alex' fiets maar let op: Piets vriendin)

5. achter afkortingen (EHBO'er) 

6. bij woorden waar je letters weglaat ('s ochtends. 's winters)

Goed of fout?
'sterrekijker'

1. Goed
2. Fout

Goed of fout?
'voetbalschoen'

1. Goed
2. Fout

Goed of fout?
'apentrots'

1. Goed
2. Fout

Goed of fout?
'kapperzaak'

1. Goed
2. Fout

Goed of fout?
'grote- en kleine projecten'

1. Goed
2. Fout

Goed of fout?
in- en uitvoer

1. Goed
2. Fout

Goed of fout?
basis en voortgezet onderwijs

1. Goed
2. Fout

Goed of fout?
'dag - en weekbladen'

1. Goed
2. Fout

Welke is goed?

1. s' winters
2. -s winters
3. 's winters
4. swinters

Wat is het meervoud van dvd?

1. dvd-tje
2. dvd'tje
3. dvd'-tje
4. dvd-'tje

Wat is de juiste vorm?

1. logees
2. logé' s
3. logées
4. logés

Wat is juist?

1. Max huis
2. Max' s huis
3. Max' huis

Recensie

Behalve Spelling en Lezen moet er deze periode ook nog een schrijfopdracht worden ingeleverd; de recensie.

De opdracht vind je in Classroom. De maximale inleverdatum is 9 juni. 

Voor volgende week; lees de opdracht goed door!

Afronding:

-heeft iedereen meegedaan? 

-bij vragen; dalton op dinsdag en vrijdag

-volgende week meer nieuws over afronding spelling