Week 40 Les 4: rug en nekklachten

• Triage
• MBO
• Studiejaar 1,4

KT 1 les 2.1.4

Rugklachten en nekklachten 

2024-2025

R.Koops & J. Bouwmeester 

Wat gaan we doen

- Terugblikken vorige les ; trauma extremiteiten 

- Doornemen onderwerpen a.d.h.v. triagekaart

- Oefenen

Doel van de les: Je weet waarom je de vragen stelt in de triagewijzer en kunt enkele ziektebeelden hierbij benoemen. 

lees de casus door, welke urgentie kies je en waarom?

Mevrouw Visscher 16-02-1953 belt naar de assistente van de huisarts. Ze was aan het tennissen en voelde opeens alsof er tegen haar kuit werd getrapt. Ze heeft nu zoveel pijn, ze kan niet meer op het been staan. Is het nodig dat de dokter dit ziet?

ABCD: Ze voelt zich verder helemaal goed, alleen haar kuit doet zoveel pijn.

• Er is verder geen wond, er liep ook helemaal niemand achter haar die haar trapte, zo gek…

• Het is dus geen HET

• Het been staat gewoon

• Niet extreem koud of bleek

• Nee, ze kan het been niet bewegen, haar voet op en neer bewegen lukt echt niet, dat doet zoveel pijn in haar kuit.

• De pijn zit in het midden van haar kuit, on 20 cm boven haar hiel

• Ze kan haar tenen wel bewegen

• De pijnscore is wel een 7 of een 8 denkt mw.

• Nee het is verder niet dik

studenten overleggen met elkaar in groepjes van 4-5 personen en komen tot 1 urgentie. Je kunt hierbij de kleurenkaarten gebruiken die in de instructeursruimte liggen. 

U5 Advies: Het klinkt als een zweepslag. Leg uit dat er een spierscheuring is ontstaan. Mw mag nu meteen gaan koelen met een coolpack in een theedoek. Er zal een blauwe plek gaan ontstaan, door de gescheurde bloedvaatjes, deze kan naar beneden zakken, dat is normaal. Mw kan de eerste dagen waarschijnlijk niet lopen op dat been, dus krukken halen. Ze mag het wel iedere keer proberen, maar als het echt niet gaat nog even met lopen wachten. Als ze weer gaat lopen kan dit met een hakverhoging in de schoen. Gebruik PCM tegen de pijn. 

lees de casus door, welke urgentie kies je en waarom?

Meneer T. de Koning (Tim)

Geboortedatum: 31-03-1975

Openingszin: Goedemorgen u spreekt met Tim de Koning. Ik heb een hele dikke, zere knie.

- Het is de linker knie

- Dik, pijnlijk en warm

- Pijnladder 7

- Beetje rood van kleur

- Geen trauma, was er opeens vanochtend

- Je kunt er wel op staan, al doet dit zeer

- Knie staat wat gebogen, je durft hem niet goed te strekken omdat dit pijnlijk is, kan wel

- Geen uitval en geen vegetatieve verschijnselen

- Ademhaling normaal

- Geen koorts, net paracetamol gehad 

- Geen vegetatieve verschijnselen

- Net één Paracetamol genomen

Beleid U4 i.v.m. zwelling gewricht, pijnlijk en warm. Afspraak zelfde dag of volgende dag. 

studenten overleggen met elkaar in groepjes van 4-5 personen en komen tot 1 urgentie. Je kunt hierbij de kleurenkaarten gebruiken die in de instructeursruimte liggen. 

1. Rugklachten

2. Nekklachten

Wie heeft zich voorbereid?

Vragen?

Snap je alle begrippen/woorden?

herhaling van vorig jaar. 

casus gemaakt? zo niet dan alsnog op de gang. 

check medilect of je de modules hebt gemaakt anders alsnog maken. 

Waardoor komt pijn onder in de rug?

Het is niet duidelijk hoe pijn onder in de rug precies ontstaat. Artsen denken dat de spieren, banden en botten onder in de rug tijdelijk niet goed samenwerken.

De kans op pijn onder in de rug is groter bij:

- overgewicht

- veel stress

- werk dat zwaar is voor je lichaam

- lang autorijden

- veel tillen

- de rug veel draaien en buigen

Verschillende soorten rugpijn 

- Acute lage rugklachten 
- Sub acute lage rugklachten
- Chronische rugklachten

 - Achterliggende ziektebeelden

Acute lage rugklachten

- vaak bij gezonde personen
- wanneer ontstaat het?

- patiënten ervaren veel pijn
- verwachtingspatroon patiënt bespreken 
Behandeling = blijven bewegen, warmte en pijnstilling

Pijn onder in de rug gaat meestal vanzelf over. De pijn wordt meestal binnen 4 weken minder als je veel blijft bewegen.

Adviezen:

Ga zo veel mogelijk door met wat je normaal elke dag doet. Zoals het huishouden, je werk en hobby's.

Zo maak je de kans kleiner dat de pijn lange tijd blijft.

Zorg dat je veel beweegt. Dat is belangrijk, ook al heb je veel pijn.

Je kunt met bewegen niets stuk maken in je rug, ook niet als het veel pijn doet. Bewegen helpt juist om beter te worden.

Zit niet te lang stil in dezelfde houding.

Ga bijvoorbeeld na 15 minuten zitten steeds even staan, een stukje lopen of een oefening doen.

Beweeg elke dag ook een halfuur of langer actief.

Bijvoorbeeld wandelen of fietsen.

Sporten zoals zwemmen, fietsen en hardlopen kunnen helpen je lichaam sterker en soepeler te maken. Je wordt er ook fitter van.

Ook bij heftige pijn in je rug is het goed om te blijven sporten.

Bijvoorbeeld zwemmen of wandelen.

Sub acute lage rugklachten

- Wat langere aanloop voor het echt erger wordt, of knapt niet op.

- Levensstijl kan er mee te maken hebben.

- Behandeling van klachten, 

- Evt. fysiotherapie  

- Klachten kunnen wel  6 weken tot 3 maanden duren

Chronische rugklachten

- Alle rugpijn die langer dan 3 maanden bestaat

- Oorzaak is vaak niet duidelijk

- Fysiotherapie van belang

- Rugpijn in algemeen voorkomen: spieren sterker maken, gewicht verliezen, goed tillen en juiste houding

Achterliggende ziektebeelden

welke urgentie past erbij?

• Aneurysma 
• Cauda equinasyndroom 
• Niersteenkoliek 
• HNP (hernia nuclei pulposi) 
• Urinewegproblemen 
• Osteoporotische inzakkingsfractuur door osteoporose (botontkalking)
• Wervelmetastase

Cauda syndroom in volksmond: 

door de wervelkolom lopen zenuwen, bundel van uitlopers ruggenmerg zenuw, lijkt op paardenstaart.

Schade aan de zenuw van de bundel uitlopers, werken als boodschapper tussen hersenen 

HNP

- Een tussenwervelschijf die uitpuilt en op een zenuw drukt. Geeft pijn in een bil/been. Pijnstillers en in beweging blijven op geleide pijn kan helpen. 75% gaat binnen 12 weken vanzelf over

- Wanneer bellen (bekend met hernia)? Minder kracht in benen, op tenen/hakken staan lukt niet, doof gevoel schaamstreek/anus, niet meer kunnen plassen, of incontinentie urine

Aneurysma (U1)

Cauda equinasyndroom (U2)

Niersteenkoliek (U2)

HNP (hernia nuclei pulposi) (U3-met neurologische uitval)

Urinewegproblemen (met koorts U3-zonder koorts U4)

Osteoporotische inzakkingsfractuur door osteoporose (botontkalking) (U4 indien hevige pijn)

Wervelmetastase

We nemen de triagekaart door

• We nemen de triagekaart door.

• (tussentijdse) Adviezen:

- Meningitis

- Nekklachten

Nekklachten

Je ziet een aantal criteria staan bij nekklachten;

•  Meningeale prikkeling (met of zonder koorts)
  
• Petechiën
• Acuut ontstane zeer ernstige hoofdpijn
• Neurologische uitval arm

Menigeale prikkeling - hoe vraag je dit uit? -> buigen van de nek/kin op de borst? luierpijn bij kinderen

Kan duiden op meningitis - dit is ernstig!

Met koorts U1 , zonder koorts U2 urgentie inzetten

Petechiën - hoe vraag je dit uit? Huiduitslag zichtbaar, kleine vlekjes, niet weg te drukken, met name op armen, benen, onderbuik.

Ook een alarmsignaal - urgentie U1, kan in combinatie met nekklachten ook op meningitis duiden

Acuut ontstane zeer ernstige hoofdpijn - ook een uiting die bij meningitis kan horen

Neurologische uitval in arm (gevoelsstoornissen of krachtverlies) - vanuit hernia in de nek waarbij de tussenwervelschijf tegen een zenuwwortel drukt - U3 urgentie 

(tussentijdse) adviezen:

Meningitis

Patiënt moet rustig liggen. Geen prikkels. Kind met koorts: trek warme kleding uit.

Nekklachten

Pijn in de nek wordt meestal niet veroorzaakt door iets ernstigs, ook niet als de pijn hevig is. Doorgaans neemt de pijn binnen 5 dagen af.

U5 urgentie - zelfzorgadviezen met altijd een duidelijk vangnet/contactadvies!

Thuisarts.nl - nekpijn:

- Blijf bewegen (gedoseerd)

- Oefeningen doen (thuisarts.nl)

- Oorzaak onderzoeken - stress? houding?

- Warmte - bijvoorbeeld sjaal om of warmtegel (niet bewezen)

- Paracetamol (evt i.cm. NSAID)

komende vragen zijn vorig jaar ook voorbij gekomen, weten jullie het nog? 

Wanneer pijn onder in de rug als hevig (>8) wordt beschreven, welke urgentie past daarbij?

1. U4
2. U2
3. U3
4. U1

A

Wanneer iemand hevige pijn aangeeft die niet onder in de rug zit, welke urgentie kies je dan?

1. U1
2. U3
3. U2
4. U4

C

Mevrouw Haverkamp belt over haar man, die klaagt over extreme rugpijn en heeft het gevoel flauw te vallen, is misselijk en zweet. Wat doe je?

1. Ik vraag of mevrouw direct kan langskomen op de praktijk met haar man
2. Ik stuur een ambulance, dit is een levensbedreigende situatie
3. Ik stuur de huisarts direct op huisbezoek
4. Ik maak een afspraak aan het eind van de middag op het spreekuur

B

Indien er naast rugpijn ook sprake is van buikpijn, al dan niet met koorts, welk advies/uitleg geef je de patiënt mee?

neem de temperatuur op

eet en drink niet

van urine op 

Meneer Bos is bekend met een hernia, nu klaagt hij over verminderde kracht in zijn benen en een doof gevoel in de schaamstreek. Wat doe je?

1. Het is momenteel 9.00 uur, dus ik plan een afspraak voor hem in om 12.00 uur
2. Ik vraag of hij met spoed richting de praktijk kan komen, dit moet de huisarts beoordelen
3. Ik stuur een ambulance naar meneer
4. Ik geef hem een afspraak voor morgenmiddag 14.00 uur

B

Casus oefenen

- Wie durft? (iedereen komt aan de beurt)

- Maak je leerdoel duidelijk

- Schrijf mee in SOEP

- Feedback vanuit de klas - dus iedereen let goed op!

-Daarna samen oefenen met de gemaakte casussen, noteer alles goed in je SOEP, controleer dit met elkaar en vraag feedback

Huiswerk

• Medilect: Trauma rug

• Medilect: Trauma nek

- casussen schrijven beide onderwerpen