Ontleden: pv, gezegde, onderwerp, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bijwoordelijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

Bijwoordelijke bepaling

Doel: 

• Na deze les weet ik wat de bijwoordelijke bepaling is
• Ik kan de bijwoordelijke bepaling aanwijzen in de zin 

Een bijwoordelijke bepaling

• Zinsdelen: persoonsvorm, onderwerp, gezegde, lijdend voorwerp , meewerkend voorwerp. 
• Wat overblijft is meestal de bijwoordelijke bepaling
• Een bijwoordelijke bepaling geeft antwoord op vragen als  wanneer, waar, waarmee, hoe, hoeveel, hoe, waarom, waarheen, waardoor + gezegde + onderwerp?
  

Een bijwoordelijke bepaling

Een tijdje geleden heeft de docent Nederlands de beste klas van de school een mooi boek gegeven.

Een bijwoordelijke bepaling

Een tijdje geleden heeft de docent Nederlands de beste klas van de school een mooi boek gegeven.

pv: heeft

gez: heeft gegeven

ond: (wie heeft gegeven?) de docent Nederlands

lijdend voorwerp: (wat heeft de docent Nederlands gegeven?) een mooi boek

meewerkend voorwerp: (aan wie heeft de docent Nederlands een mooi boek gegeven?) de beste klas van de school

Een bijwoordelijke bepaling

Een tijdje geleden heeft de docent Nederlands de beste klas van de school een mooi boek gegeven.

Bijwoordelijke bepaling: (wanneer heeft de docent Nederlands de beste klas van de school een mooi boek gegeven?) 

Een bijwoordelijke bepaling

Een tijdje geleden heeft de docent Nederlands de beste klas van de school een mooi boek gegeven.

Bijwoordelijke bepaling: (wanneer heeft de docent Nederlands de beste klas van de school een mooi boek gegeven?) Een tijdje geleden

Alle kinderen vinden de persoonsvorm in deze zin.
De persoonsvorm is:

1. kinderen
2. vinden
3. persoonsvorm
4. deze

Wat is het gezegde in een zin?

1. het eerste werkwoord van een zin.
2. de persoonsvorm (+ de werkwoorden die daarbij horen).
3. het laatste werkwoord van een zin.
4. de persoonsvorm

Het onderwerp kun je vinden door de volgende vraag te stellen:

1. wie/wat?
2. wie/wat + gezegde?
3. waar/hoe + gezegde?
4. wie/wat + lijdend voorwerp?

In welke volgorde moet je een zin ontleden?

1. ond - pv - gezegde - lijdend voorwerp
2. pv - gezegde - ond - lijdend voorwerp - meewerkend voorwerp
3. pv - ond - gezegde - lijdend voorwerp
4. pv - gezegde - ond - meewerkend voorwerp

Het lijdend voorwerp kun je vinden door de volgende vraag te stellen:

1. wie/wat + g + o?
2. wie/wat + g?
3. wie/wat + mv?
4. wie/wat + lv?

Bevat deze zin een bijwoordelijke bepaling?

Over een jaar moeten we de auto opnieuw in de garage laten keuren.

1. Nee, de zin bevat geen bijwoordelijke bepaling.
2. Ja, de zin bevat één bijwoordelijke bepaling.
3. Ja, de zin bevat twee bijwoordelijke bepalingen.
4. Ja, de zin bevat drie bijwoordelijke bepalingen.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

Zin:

onderwerp

gezegde

lijdend

voorwerp

meewerkend

voorwerp

bijwoordelijke

bepaling

Ze

heeft

 dit jaar

een mooi cadeau 

voor haar vader

gemaakt.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

Zin:

onderwerp

gezegde

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

bijwoordelijke bepaling

Ze

feliciteerde

hem

in de woonkamer. 

Hij fietste naar het sportveld.
De bijwoordelijke bepaling is:

Wat is de bijwoordelijke bepaling:
Ik wil morgen een telefoon gaan kopen.

1. ik
2. wil gaan kopen
3. een telefoon
4. morgen

Een bijwoordelijke bepaling geeft antwoord op vragen die beginnen met:

1. wanneer, waar, hoe, hoeveel, waarheen, waarom, waardoor, waarmee
2. wie, wat, welke

Wat is de persoonsvorm?
Meneer Biesheuvel is lekker op vakantie geweest.

1. is
2. Meneer Biesheuvel
3. lekker
4. geweest

Wat is het meewerkend voorwerp?
Ze hebben de bezoekers bij de ingang een plattegrond gegeven.

1. ze
2. de bezoekers
3. bij de ingang
4. een plattegrond

Wat is het gezegde?
De was hangt aan de lijn te drogen.

1. hangt
2. hangt aan de lijn
3. hangt drogen
4. hangt te drogen

Wat is de bijwoordelijke bepaling?
Na het feest heeft de directeur ons toegesproken.

1. na
2. ons
3. na het feest
4. de directeur

Wat is de bijwoordelijke bepaling?
Het water is tijdelijk afgesloten.

1. het water
2. is tijdelijk afgesloten
3. tijdelijk
4. tijdelijk afgesloten

Wat zijn de bijwoordelijke bepalingen?
De muziekdocent | heeft | Julia | na schooltijd | geduldig | geholpen.

Wat is de bijwoordelijke bepaling?
Jullie moeten de buren niet geloven.