Ontleden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Taalverzorging 

Deel 1: ontleden

Toets grammatica in toetsweek 2

• Je kan zinnen ontleden, je herkent: persoonsvorm, onderwerp, werkwoordelijk gezegde, naamwoordelijk gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bijwoordelijke bepaling.
  
• Je kan zinsdelen herkennen in zinnen.
  
• Je kan werkwoorden vervoegen in de tegenwoordige tijd, verleden tijd en de voltooide tijd.
  
• Je kan herkennen of een zin een samengestelde zin of een enkelvoudige zin is.
  
• Je kan herkennen of een samengestelde zin bestaat uit een hoofdzin-hoofdzin, hoofdzin-bijzin, bijzin-hoofdzin.
  
• Je herkent of de zin is geschreven in de lijdende of de bedrijvende vorm.
  
• Je kan een gegeven zin veranderen in de andere vorm.
  
• Je kan zelf een zin bedenken in de lijdende vorm. Je kan zelf een zin bedenken in de bedrijvende vorm.  Dit staat ook in de classroom!

Markeer in de volgende zinnen het onderwerp, lijdend voorwerp en/of meewerkend voorwerp.

1. De docent was vergeten de toets in Magister te zetten.
2. Ik heb Sanne een gedicht gestuurd.
3. De directeur gaf de leerling een uitbrander.

Volgorde:

1. Wie of wat + gezegde? = onderwerp 

2. Wie of wat + gezegde + onderwerp? = lijdend voorwerp

3. Aan wie/voor wie + gezegde + onderwerp +(lijdend voorwerp)? = meewerkend voorwerp

Eerst het onderwerp... 

1. De docent was vergeten de toets in Magister te zetten.
2. Ik heb Sanne een gedicht gestuurd.
3. De directeur gaf de leerling een uitbrander.

Volgorde:

1. Wie of wat + gezegde? = onderwerp

2. Wie of wat + gezegde + onderwerp? = lijdend voorwerp 

3. Aan wie/voor wie + gezegde + onderwerp +(lijdend voorwerp)? = meewerkend voorwerp

Het lijdend voorwerp...

De docent was vergeten de toets in Magister te zetten.

Wie of wat was de docent vergeten?  de toets

Ik heb Sanne een gedicht gestuurd.

Wie of wat heb ik gestuurd? een gedicht

De directeur gaf de leerling een uitbrander.

Wie of wat gaf de directeur? een uitbrander

Volgorde:

1. Wie of wat + gezegde? = onderwerp 

2. Wie of wat + gezegde + onderwerp? = lijdend voorwerp 

3. Aan wie/voor wie + gezegde + onderwerp +(lijdend voorwerp)? = meewerkend voorwerp 

Het meewerkend voorwerp...

De docent was vergeten de toets in Magister te zetten.

Aan wie of voor wie was de docent vergeten? geen antwoord op mogelijk

Ik heb Sanne een gedicht gestuurd.

Aan wie of voor wie heb ik een gedicht gestuurd? aan Sanne

De directeur gaf de leerling een uitbrander.

Aan wie of voor wie gaf de directeur een uitbrander? aan de leerling

Volgorde:

1. Wie of wat + gezegde? = onderwerp 

2. Wie of wat + gezegde + onderwerp? = lijdend voorwerp 

3. Aan wie/voor wie + gezegde + onderwerp +(lijdend voorwerp)? = meewerkend voorwerp 

Nu een filmpje over:

-Wat een bijwoordelijke bepaling is

-Hoe je een bijwoordelijke bepaling kan vinden

Bijwoordelijke bepaling

1. waar= bijwoordelijke bepaling van plaats
   
2. wanneer= bijwoordelijke bepaling van tijd
   
3. hoe = bijwoordelijke bepaling van reden
   

1. Ik geef morgen een cadeau aan Linde.
2. Morgen ga ik naar mijn oma.
3. Hans zit op een mooi bankje.
   
4. Om half één ga ik naar de huisarts.
5. Ik zie een mooie, rode auto op het fietspad rijden.

Ontleed onderstaande zinnen.

Benoem de zinsdelen ow, pv, wwg, lv, mw en bwb.

1. Ik / geef / morgen / een cadeau / aan Linde.
2. Morgen / ga / ik / naar mijn oma.
3. Hans / zit / op een mooi bankje.
   
4. Om half één / ga /  ik / naar de huisarts.
5. Ik / zie /  een mooie, rode auto/ op het fietspad / rijden.

Ontleed onderstaande zinnen.

Benoem de zinsdelen ow, pv, wwg, lv, mw en bwb.

ow

ow

ow

ow

ow

pv

pv

pv

pv

pv

wwg

wwg

wwg

wwg

wwg

wwg

lv

lv

mw

bwb

bwb

bwb

bwb

bwb

bwb

bwb

Extra oefeningen bijwoordelijke bepaling

Oefenen met de bijwoordelijke bepaling

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-1-bijwoordelijke-bepaling/

Oefeningen bijwoordelijke bepaling

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-3-bijwoordelijke-bepaling/

Opdracht 1 (zie de classroom) 

Maak deze opdracht in tweetallen.

create.kahoot.it

Taalverzorging 

Deel 2: 

werkwoordelijk en naamwoordelijk gezegde

Werkwoordelijk of naamwoordelijk gezegde?
Ik word ongeduldig.

1. Werkwoordelijk gezegde
2. Naamwoordelijk gezegde

Werkwoordelijk of naamwoordelijk gezegde: Hij schijnt ziek te zijn.

1. werkwoordelijk
2. naamwoordeljk

Het jongetje loopt naar school.
Is dit een werkwoordelijk of naamwoordelijk gezegde?

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Willem is jarig geweest.
werkwoordelijk of naamwoordelijk gezegde?

1. werkwoordelijk
2. naamwoordelijk

Werkwoordelijk of naamwoordelijk gezegde?

Ik hoop dat je een fijn weekend gaat hebben.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

1

2

3

4

5

6

Maken opdracht 2 grammatica in de classroom