LW3 Cellen

• Anatomie
• MBO
• Studiejaar 1

Doel van deze les...

na deze les vertel je

• welke kenmerken de cel, celmembraan en celkern hebben
• de reden waarom een cel zich deelt
• welke vier celfuncties er bestaan

Cellen

• De cel is de kleinste levende eenheid
• De cel bestaat uit een celmembraan, vocht en celorganellen
• Chromosomen laten de cel weten wat het moet doen
• Door celdeling kan de cel zich reproduceren

Celkern

• de celkern is dubbelwandig
• binnen bevindt zich het erfelijk materiaal
• alle lichaamscellen hebben 46 chromosomen
• een eigenschap wordt bepaald door één of meerdere genen van een chromosoom
• chromosomen zijn opgebouwd uit lange ketens met moleculen (DNA), die coderen voor eiwitten
• eiwitten geven de cel zijn instructies

Hoeveel chromosomen telt elke cel?

1. 92
2. 46
3. 23
4. 2

Wat zit er binnen in de cel?

1. niets
2. alleen water
3. vocht en organellen
4. vocht en de celkern

Celorganellen

Celorganellen zijn kleine onderdelen van de cel. Ze helpen de cel zijn taak goed uit te voeren:

• de juiste instructies geven (celkern)
• energie opwekken
• stoffen opbouwen die de cel nodig heeft en afbreken waar de cel vanaf moet: stofwisseling (metabolisme)

Signaal

Membraaneiwitten met een signaalfunctie dienen als zintuigen van de cel en zorgen voor...

• de lichaamseigen cel herkenning
• communiceren met andere cellen
• het doorgeven van signaalstoffen (hormonen)

Hoeveel cellen telt je lichaam?

1. 65 duizend
2. 65 miljoen
3. 65 miljard
4. 65 biljoen

Welke menselijke cel is de grootste?

1. een spiercel
2. een eicel
3. een botcel
4. een rode bloedcel

1.2 | Van cellen naar orgaanstelsels

Celmembraan

• dubbelwandig
• half-doorlaatbaar (semipermeabel)
• eiwitten met een transportfunctie
• eiwitten met een signaalfunctie

Transport

• zuurstof en kooldioxide gaan door drukverschil door de celmembraan
• kost de cel geen moeite (passief transport)
• deze vorm van transport heet diffusie

Transport

• water gaat door drukverschil door de celmembraan
• kost de cel geen moeite (passief transport)
• deze vorm van transport heet osmose

Transport

• alle andere (grotere) stoffen kunnen niet door de celmembraan
• membraaneiwitten regelen de in- en uitlaat
• kost de cel wel moeite (actief transport)
• actief transport kan alleen plaatsvinden als de cel genoeg energie heeft

Noem een reden waarom cellen moeten kunnen delen

Celdeling

Nieuwe cellen heb je nodig om te kunnen...

• groeien
• ontwikkelen
• herstellen
• voortplanten

celdeling

Cellen delen zich door een exacte kopie van zichzelf te maken. Hierdoor heeft de dochtercel identieke eigenschappen als de moedercel.

Deze celdeling wordt mitose genoemd.

gen

dna

diffusie

organel

membraan

Celfuncties

Ieder mens begint als bevruchte eicel.

Door celdeling ontstaat er een klompje cellen.

Deze groeien uiteindelijk uit tot een volledig mens.

Celfuncties

Elke lichaamscel voert één van deze vier functies uit...

• bedekken
• steunen
• bewegen
• reageren

Welke cellen zijn zenuwcellen?

1. 
2. 
3. 
4. 

Welke stof gaat via osmose door de celmembraan?

suiker

zuurstof

water

Welke informatie was nieuw en ga je bewaren?