anatomie les 2 mens als werkend geheel

• Anatomie
• MBO
• Studiejaar 1

doel van deze les...

na deze les vertel je

• welke kenmerken de cel, celmembraan en celkern heeft
• welke vier celfuncties er bestaan
  
• welke verschillende weefselcellen in je lichaam zitten

anatomie

1. wat zie je hier?
2. hoe is dit gebeurd?
3. wat is die rode plek aan de zijkant?
4. wat kan een oorzaak zijn waardoor een operatie nodig is?

anatomie

1. wat zie je hier?
2. welke onderdelen van het lichaam werken niet goed?
3. wat doen die onderdelen bij een goede functie?

cellen

• De cel is de kleinste levende eenheid met alle levenskenmerken
• De cel bestaat uit een celmembraan, vocht en celorganellen (waaronder de celkern)
• Chromosomen laten de cel weten wat het moet doen
• Door celdeling kan de cel zich kopiëren

celmembraan

• bestaat uit twee laagjes en is dus dubbelwandig
• is half-doorlaatbaar, sommige stoffen gaan er wel en andere niet doorheen (semipermeabel)
• bevat eiwitten met een transportfunctie
• bevat eiwitten met een signaalfunctie

transport

• zuurstof en kooldioxide gaan door drukverschil door de celmembraan
• kost de cel geen moeite (passief transport)

• water gaat door drukverschil door de celmembraan
  
• kost de cel geen moeite (passief transport)

transport

• glucose (en sommige ionen) wordt door speciale eiwitten in de celmembraan de cel in gebracht
• kost de cel moeite en dus energie (actief transport)

signaal

Membraaneiwitten met een signaalfunctie dienen als zintuigen van de cel 

celorganellen

Celorganellen zijn kleine onderdelen van de cel. Ze helpen de cel zijn taak goed uit te voeren:

• geven opdrachten (celkern)
• wekken energie op
• bouwen stoffen opdie de cel nodig heeft en afbreken waar de cel vanaf moet: stofwisseling

celkern

• in de celkern zit het erfelijk materiaal
• 23 x 2 chromosomen = lange ketens met moleculen (DNA)
• een eigenschap wordt bepaald door één of meerdere genen, stukjes DNA van een chromosoom

celdeling

Nieuwe cellen heb je nodig om te kunnen...

• groeien
• ontwikkelen
• herstellen
• voortplanten

celdeling

Cellen delen zich door een exacte kopie van zichzelf te maken. Hierdoor heeft de dochtercel identieke eigenschappen als de moedercel.

Deze celdeling wordt mitose genoemd.

celdeling

Geslachtscellen ontstaan door een dubbele deling: 

moedercel (46 chromosomen)

->  splitsen van chromosoomparen (23)

-> cellen maken hiervan een exacte kopie (46)

-> cellen splitsen deze (23)

De dochtercellen hebben dus elk de helft van het genetische materiaal in zich

Deze celdeling wordt meiose genoemd.

• groeien uit tot gespecialiseerde cellen
  
• zitten in rood beenmerg
  

Eicel tot organisme

Stamcel 

• groeien uit tot gespecialiseerde cellen
  
• zitten in rood beenmerg
  

Zitten in het rode beenmerg

Hebben nog geen functie

Veranderen van vorm en gaan een specifieke functie vervullen

hoeveel cellen telt je lichaam?

1. 65 duizend
2. 65 miljoen
3. 65 miljard
4. 65 biljoen

welke menselijke cel is de grootste?

1. een spiercel
2. een eicel
3. een botcel
4. een rode bloedcel

welke cellen zijn zenuwcellen?

1. 
2. 
3. 
4. 

hoeveel chromosomen telt elke cel?

1. 92
2. 46
3. 23
4. 2

wat zit er binnen in de cel?

1. niets
2. alleen water
3. organellen
4. alleen de celkern

gen

dna

diffusie

organel

celmembraan

welke stof gaat passief door de celmembraan?

suiker

zuurstof

water

celfunctie

celfuncties

Elke lichaamscel voert één van deze vier functies uit...

• bedekken
• steunen
• bewegen
• reageren

Weefsels

Groep cellen met dezelfde bouw en functie.

• Dekweefsel
  
• Steunweefsel
  
• Spierweefsel
  
• Zenuwweefsel

Wat is de functie?

Waar zit dit weefsel?

Dekweefsel:

Bekleed de binnenkant en buitenkant van de organen, door epitheelcellen.

Vormt de klieren

De huid

Holle organen; hart, bloedvaten,darmen

Slijmvlies, is dekweefsel met slijmproducerende cellen

Steunweefsel:

Zorgt voor de stevigheid,

Tussen de cellen bevindt zich:

 -bindweefsel, met collagene vezels

 -botweefsel, met botcellen en kalkzouten

 -kraakbeenweefsel,kraakbeencellen met een veerkrachtige tussenstof

Bijv:pezen, gewrichtsbanden, in de huid, in de slagaders

Spierweefsel:

Beweging van het lichaam

3 soorten spierweefsel:

Dwarsgestreept, willekeurig,skeletspieren, dit weefsel is vermoeibaar, staan onder onze wil

Gladde spieren,onwillekeurig,onvermoeibaar, staan niet onder onze wil,

Hartspierweefsel= dwarsgestreept, en onwillekeurig, staat niet onder onze wil, onvermoeibaar.

Zenuwweefsel:

Voor geleiding van prikkels van de hersenen naar de organen enz,

veel korte uitlopers en 1 lange uitloper

De neuriet …. Geeft de prikkel naar andere cellen door.

Zenuwweefsel zit in de hersenen,het ruggenmerg en in de zenuwknopen

cel

kleinste onderdeel van het lichaam

weefsel

groep cellen van hetzelfde type

orgaan

verschillende weefsels om een functie uit te oefenen

orgaanstelsel

groep organen die samen-werken aan een taak

organisme levend wezen