Zinsdelen herhaling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

 Zinsdelen

LWT 3 en 4

Zinsdeel

Een zin bestaat uit zinsdelen.

Een zinsdeel kan uit één woord bestaan, maar ook uit twee of meer woorden.

Eén zinsdeel ken je al ;-):de persoonsvorm, daar begin je altijd mee. 

Een zin | bestaat | uit zinsdelen.

Alles wat voor de persoonsvorm staat of kan staan is 1 zinsdeel.

Zinsdelen

Verdeel de zin in zinsdelen. 

 Zet een schuine streep ( / ) tussen de zinsdelen. 

Verdeel / de zin / in zinsdelen

 Zinsdelen

Bijvoorbeeld de zin:

Ik eet een appel in de klas.

Wat zijn zinsdelen?

• Een zin bestaat uit zinsdelen.
• Een zinsdeel kan bestaan uit één woord, maar ook uit een paar woorden die bij elkaar horen.
• Belangrijk: de persoonsvorm is altijd het eerste  zinsdeel dat je bepaalt!

PV vinden

• Tijdproef (verandert in de tijd)
• Getalproef (verandert bij 1 of meer)
• Zin vragend maken (PV komt vooraan te staan)

Onderwerp vinden?

• Het onderwerp vind je door:
  
• wie of wat + persoonsvorm
  

Zinsdelen

Het onderwerp [ow] en de persoonsvorm [pv] zijn zinsdelen.

Jan | heeft | vorige week | een film | gekeken.

ow  |   pv    | vorige week | een film | gekeken.

Het werkwoordelijk gezegde [wg] is ook een zinsdeel.

Ik heb wel zin in een koekje!

Wat is het ow en pv?

1. ow = ik
2. pv = heb zin in
3. pv = heb
4. ow = een koekje

Wat is de pv (persoonsvorm) in deze zin? En het ow? (onderwerp)

"Henk is gisteren thuisgekomen van het ziekenhuis.

1. Ow: Henk Pv: is
2. Ow: van het ziekenhuis Pv: is
3. Ow: Henk Pv: thuisgekomen
4. Ow: gisteren pv: thuisgekomen

Zinsdelen

Zinnen bestaan uit zinsdelen.

Persoonsvorm en onderwerp ken je al.

Het werkwoordelijk gezegde is ook een zinsdeel.

Werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde = alle ww in de zin.

Jantje heeft een fiets gestolen. 

wg: heeft gestolen

Jij had het me moeten vertellen

1. pv = had

2. andere ww=moeten vertellen

3. gezegde= had moeten vertellen

Wat is het WW gezegde?

1. het eerste werkwoord van een zin.
2. alle werkwoorden van in een zin.
3. het laatste werkwoord van een zin.

Wat is het ww gezegde?
Ik schaam me eigenlijk nooit.

1. Ik schaam me
2. schaam
3. schaam me
4. schaam me nooit

Haal het ww gezegde uit de zin:
Ik ben vandaag naar de Boogaard gelopen.

1. ben
2. gelopen
3. ben, gelopen
4. vandaag

Wat is het ww gezegde?
We hebben hem kerstkransjes gegeven.

1. we
2. gegeven
3. hebben
4. hebben gegeven

Zinsdelen
Hoeveel zinsdelen heeft de zin?
'Over twee weken heb ik vakantie ?

1. 4 zinsdelen
2. 5 zinsdelen
3. 3 zinsdelen
4. 6 zinsdelen

lijdend voorwerp vinden

Vraag wie of wat + gezegde + onderwerp

lijdend voorwerp vinden (lv)

1  lijdend voorwerp  = wie/wat + wg + ow

    De buurman heeft een hond gekocht.  -> 

    Wie/wat heeft de buurman gekocht? ->  een hond

    Jan eet vanavond pizza. -> Wat eet Jan?

Wat is het lijdend voorwerp?

Deze klas kan het lijdend voorwerp vinden.

1. Deze klas
2. kan
3. het lijdend voorwerp
4. vinden

"De chauffeur vernielde de vangrail."

het lijd. vw. is...

1. vernielde
2. de chauffeur
3. er staat geen lv in de zin
4. de vangrail

Wat is het lijdend voorwerp?

De man vindt een tas.

1. De man
2. vindt
3. een tas
4. er is geen lijd. vw.

Hij bouwde een geweldige iglo voor zijn vrienden
Het lijd. vw is:

1. een iglo
2. een geweldige iglo
3. een geweldige iglo voor zijn vrienden
4. er staat geen lijd. vw.

Oefenzinnen

Jullie gaan nu aan de slag met oefenzinnen

Volgorde zinsdelen benoemen:

1. Zoek de PV

2.Verdeel de zin in zinsdelen

3. Zoek het onderwerp

4. Zoek het ww gezegde

5. Zoek het lijdend voorwerp:

Wie/wat + ww gez +ond = lv

Zinsdelen , les 2:

nieuwe zinsdelen toevoegen:

meewerkend voorwerp en de bijwoordelijke bepaling

Lesdoelen:

- Ik kan de zinsdelen pv, ww gezegde, ond en lvwp benoemen in een zin

- Ik weet hoe ik het meewerkend voorwerp en de bijwoordelijke bepaling kan zoeken in een zin

Hoe vind je het meewerkend voorwerp:

wie/wat +gezegde+onderwerp+ lijdend voorwerp

Het meewerkend voorwerp

Het meewerkend voorwerp is vaak de andere persoon in de zin.

Je kan voor het meewerkend voorwerp 'aan' of 'voor' zetten.

LET DUS OP!

Als er 'aan' of 'voor' bij het meewerkend voorwerp staat, dan hoort dat altijd bij het meewerkend voorwerp!

Meewerkend voorwerp

onderwerp

meewerkend voorwerp

lijdend voorwerp

Wat kan je altijd bij het meewerkend voorwerp doen?

1. Aan/voor toevoegen
2. Alleen voor toevoegen
3. Aan/voor weghalen
4. Aan weghalen

Het meewerkend voorwerp ...

1. ondergaat iets
2. is de ontvanger (aan wie/voor wie)

Wat is het meewerkend voorwerp?

Zij heeft het ons toch verteld.

1. zij
2. heeft
3. ons
4. toch

Wat is het meewerkend voorwerp?

De juf heeft mij de betekenis van het meewerkend voorwerp uitgelegd.

1. Joris
2. de betekenis
3. het meewerkend voorwerp
4. mij

Ontleden: Een meewerkend voorwerp...

1. … begint altijd met een voorzetsel.
2. … begint nooit met een voorzetsel.
3. … kan met een voorzetsel beginnen, maar dat hoeft niet.
4. … geen idee wat dat is.

Wat is het meewerkend voorwerp?

De juf heeft mij de betekenis van het meewerkend voorwerp uitgelegd

1. De juf
2. de betekenis
3. het meewerkend voorwerp
4. mij

Bijwoordelijke bepaling

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. Alles wat je overhoudt, noem je een bijwoordelijke bepaling.

Om de bijwoordelijke bepaling te vinden, stel je de vragen:

• waar?= bijwoordelijke bepaling van plaats
  
• wanneer?= bijwoordelijke bepaling van tijd
  
• hoe?= bijwoordelijke bepaling van reden
  

Wat is de bijwoordelijke bepaling/wat zijn de bijwoordelijke bepalingen in deze zin?

Ik heb alles aan mijn vriendin verteld.

1. aan mijn vriendin
2. ik
3. alles
4. er is in deze zin geen bijwoordelijke bepaling

Wat is de bijwoordelijke bepaling?

Vandaag hebben we de bijwoordelijke bepaling behandeld.

1. Vandaag
2. we
3. de bijwoordelijke bepaling
4. hebben behandeld

Wat is de bijwoordelijke bepaling/wat zijn de bijwoordelijke bepalingen in deze zin?

Ik heb mijn pyjama eigenlijk aan.

1. ik
2. heb
3. mijn pyjama
4. eigenlijk

TOETSVRAAG: Benoem het juist zinsdeel. (sleep het ernaar toe)

Zinsdeel 

ONDERWERP

Zinsdeel

GEZEGDE

Overige woorden/ bijwoordelijke bepaling

Zinsdeel

LIJDEND VOORWERP

Jo 

heeft

voor haar broertje

opgehaald.

een boek

Benoem de zinsdelen

Pv

Ow

Lv

Mv

Hij

mailt

zijn collega

de documenten.

Ik vond deze les:
goed te doen / makkelijk / moeilijk