THEO les 2A Epitheelweefsel

• Schoonheidsverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Weefsels en epitheelweefsel

Leerlijn Algemene theorie

Cel en weefsels

• de cel en celdeling
  
• weefsels en epitheelweefsel
• steun-, bind- en beenweefsel
• spier- en zenuwweefsel

Leerdoelen

• De definitie van een weefsel kunnen benoemen en identificeren van verschillende weefsels.
• Kennis hebben van de opbouw van epitheelweefsel, inclusief de lagen en celtypen die betrokken zijn.
• Beschrijven van de verschillende vormen van epitheelcellen, zoals plaveisel-, kubisch- en cilinderepitheel, en begrijpen hoe de vorm van de cellen gerelateerd is aan hun functie.

Vandaag

Herhalen:

• Cel opbouw
• Cel functies
• Celdeling

Nieuw:

• Weefsels en epitheelweefsel

Maak de zin af: Een organisme is opgebouwd uit ....

1. Micro-organismen
2. Macro-organismen
3. Cellen

Hoe heet het vlies om de celkern heen?

1. Kernmembraan
2. Cytoplasma
3. Cellichaam

Uit welke 2 stofjes bestaat het kernplasma?

1. Cytoplasma en vocht
2. Vocht en membraan
3. Vocht en chromatine

Hoe wordt mitose ook wel genoemd?

1. Indirecte celdeling
2. Directe celdeling

Door het samenkomen van een eicel en zaadcel ontstaat er celdeling. Welke vorm van celdeling vindt er plaats bij geslachtscellen?

1. Directe celdeling
2. Meiose
3. Mitose

Hoeveel chromosomen zitten er in een cel die is ontstaan door mitose?

1. 23
2. 46
3. 92

Welke celdeling vindt plaats bij huidcellen?

1. Directe celdeling
2. Meiose
3. Mitose

Waar in het lichaam zit het meeste vocht?

1. In de bloedbaan
2. In de cellen
3. Tussen de cellen

Weefsels

Opdracht 

Lees blz. 8 over Weefsels.

Onderstreep belangrijke woorden en zinnen.

antw: Hoe

groepje cellen met dezelfde vorm, taak, celtussenstof en cel-afkomst vormt een weefsel.

Verschillende weefsels samen vormen een orgaan. 

Verschillende organen met een gezamenlijk doel vormen een orgaanstelsel

Verschillende orgaanstelsels die samenwerken komen we tot een individu 

Het zijn er in totaal 7:

1. de Huid.
2. het beenderenstelsel.
3. het Spierstelsel.
4. het Hormoonstelsel.
5. het Imuunstelsel.
6. het Voortplantingstelsel.
7. het Ademhalingstelsel.
8. het Bloedvatenstelsel.

Definitie weefsel: een groep cellen met dezelfde vorm, functie, celtussenstof, celafkomst 

Orgaan: Verschillende weefsels samen 

Orgaanstelsel: verschillende organen samen met dezelfde taak

- spierstelsel

- zenuwstelsel

- ademhalingsstelsel

- spijsverteringsstelsel

Epitheelweefsel 

Epitheelweefsel

Opbouw: 

- weinig tot geen tussencelstof

- ligt dicht tegen elkaar aan

Ligging: 

- bekleden inwendige- en uitwendige oppervlakken van het lichaam

- kan uit één laag of meerdere lagen bestaan

- eenlagige epitheelcellen noemen we ook wel endotheel: binnenbekleding bloedvaten, lymfe en hart

1. Indeling naar vorm:

• Plaveiselepitheel = platte vorm
• Kubisch epitheel = vierkante vorm
• Cilindrisch epitheel = cilindervormig = langwerpig
• Trilhaarepitheel = bijzondere vorm van cilindrisch epitheel 

Trilhaarepitheel

Bijzondere vorm van cilindrisch epitheel

Trilharen zitten tussen de cilindervormige cellen in.

Komen voor in neus, oren en eileiders 

2. Indeling naar cel-functie:

• dekkend of beschermend
• afscheidend - klierweefsel
• vervoer - verplaatsen 

Dek-epitheel / beschermend 

Soorten:

• Verhoornd
• Niet verhoornd

Ligging:

• Opperhuid (verhoornd en niet verhoornd)
• Inwendige holle organen (niet verhoornd)

Epitheel met een vervoersfunctie

Trilhaarepitheel

Voorbeeld:

• Slijmvliezen van de luchtwegen
• Eileiders
• Buis van Eustachius 

Afscheidend epitheelweefsel

Afscheidend epitheelweefsel noemen we ook wel klierweefsel. 

Taak: klierweefselcellen produceert een bepaalde stof en scheidt deze vervolgens af.

Voorbeeld 

talgklierweefsel produceert vet in de talgklier

zweetklieren

talgklieren

melkklieren

Klieren

Soorten celklieren

Eencelligen zijn de slijmbekercellen en maken slijm om oppervlaktes vochtig te houden.

Meercellige klieren zijn te verdelen naar:

• bouw
  
• afscheidingsvorm
• functie

Soorten afscheiding

Nuttige stoffen:

- talg

- melk

- hormoon

Afvalstoffen:

- zweet

zweetklieren

talgklieren

melkklieren

Afscheiding kliercellen

Exocriene klieren: met afvoerbuis

Endocriene klieren: zonder afvoerbuis

Endo-exocriene klieren: gecombineerd, heeft beide

Buis - zweetklier

Tros - talgklier

Gemengd - oor speekselklier 

Afscheiding kliercellen

Exocriene klieren: 

- uit het weefsel, naar buiten (exit)

- externe uitscheiding 

- bv talgklier

Buis - zweetklier

Tros - talgklier

Gemengd - oor speekselklier 

Afscheiding kliercellen

Endocriene klieren: 

- naar de bloedbaan

- interne uitscheiding 

- bv hormoonklier zoals schildklier

Buis - zweetklier

Tros - talgklier

Gemengd - oor speekselklier 

Afscheiding kliercellen

Endo-exocriene klieren: 

- combinatie van werking; intern en externe uitscheiding

- bv alvleesklier: hormoon insuline en spijsverteringsenzym

Buis - zweetklier

Tros - talgklier

Gemengd - oor speekselklier 

Bouw exocriene klieren

- buisvormig: bv zweetklier

- trosvormig: bv talgklier

- gemengde klieren (buis-tros): 

     bv oorsmeerklier

Buis - zweetklier

Tros - talgklier

Gemengd - oor speekselklier 

Werking exocriene kliercellen

• Eccrien: alleen klierproduct wordt afgescheiden
• Apocrien: klierproduct en deel van cel wordt afgescheiden
• Holocrien: klierproduct en hele cel wordt afgescheiden

Buis - zweetklier

Tros - talgklier

Gemengd - oor speekselklier 

Opdracht

Maak opdracht "epitheelweefsel"

Nabespreken