3K 8 Werk en bedrijf

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

§8.1 De timmerfabriek

Deze les leer je:

- Wat de 3 productiefactoren zijn

Voor productie zijn 3 productiefactoren nodig:

Arbeid: De mensen die het werk doen.

Natuur: Bomen, aardappelen etc...

Kapitaal: Voorraad grondstoffen en eindproducten, het gebouw en machines en gereedschappen.

De productie kan:

Kapitaalintensief zijn: wordt veel gebruik gemaakt van machines.

Arbeidsintensief zijn: wordt veel gebruik gemaakt van mensen.

Geef een voorbeeld van de productiefactor: Arbeid

Geef een voorbeeld van de productiefactor: Natuur

Geef een voorbeeld van de productiefactor: Kapitaal

§8.2 De kaasspeciaalzaak

Deze les leer je:

- Wat een bedrijfstak is

- Wat een bedrijfskolom is

Bedrijven kun je indelen in:

Bedrijfstak: Bestaat uit bedrijven die zich met dezelfde fase van de productie bezighouden.

Bedrijfskolom: De bedrijven waar een product langsgaan van grondstof tot eindproduct.

Verkoopopbrengst – waarde inkopen = toegevoegde waarde.

Dit zijn soortgelijke bedrijven -> bedrijfstak

Bedrijfskolom

Wat is het verschil tussen een bedrijfskolom en een bedrijfstak?

Bedrijfstak: Bestaat uit bedrijven die zich met dezelfde fase van de productie bezighouden.

Bedrijfskolom: De bedrijven waar een product langsgaan van grondstof tot eindproduct.

§8.3 Studie en beroep

Deze les leer je:

- Wat de 4 sectoren zijn

Er zijn 4 productiesectoren:

1. Primaire sector: landbouw, mijnbouw en visserij.
2. Secundaire sector: industrie & bouw.
3. Tertiaire sector: commerciële dienstverlening (bijv. kapper, marktkoopman, winkels en horeca)
4. Kwartaire sector: niet-commerciële instellingen. (bijv. leraar, politieman, arts en brandweer)

De primaire sector

Secundaire Sector

Tertiaire Sector

Kwartaire Sector

Eindvraag!

Welke 4 sectoren zijn er en wat betekenen ze?

• Primaire sector: landbouw, mijnbouw en visserij.
  
• Secundaire sector: industrie & bouw.
  
• Tertiaire sector: commerciële dienstverlening (bijv. kapper, marktkoopman, winkels en horeca)
  
• Kwartaire sector: niet-commerciële instellingen. (bijv. leraar, politieman, arts en brandweer)

§8.4 Betaald en onbetaald werk

Deze les leer je:

- Het verschil tussen arbeidsomstandigheden en arbeidsmotieven

- Wat de Arbowet is

- Wat flexwerkers zijn

Arbeidsomstandigheden

- Gezondheid

- Veiligheid

- Welzijn

(vastgelegd in Arbowet)

Arbeidsmotief

arbeidsmotief = reden om te werken.

1. geld

2. zinvol

3. contact met anderen

4. regelmaat

5. ontwikkelen

Arbowet

Flexwerker

Je werkt alleen wanneer de werkgever je nodig heeft.

Bijvoorbeeld een uitzendkracht of een oproepkracht

Noem voorbeelden van arbeidsomstandigheden

Noem voorbeelden van arbeidsmotieven

§8.5 Vakantiewerk

Deze les leer je: 

- Wat een arbeidsovereenkomst is

- Wat arbeidsvoorwaarden zijn

Wat een CAO is

Twee soorten arbeidsovereenkomsten:

• de vaste arbeidsovereenkomst (zonder einddatum);
  
  
  
• de tijdelijke arbeidsovereenkomst (met einddatum).
  

Flexwerkers hebben een tijdelijke arbeidsovereenkomst.

Arbeidsvoorwaarden

• De rechten en plichten van de werknemer en werkgever noemen we arbeidsvoorwaarden.
• Deze worden vastgelegd in een CAO.
• In een CAO (collectieve arbeidsovereenkomst)
  staan afspraken in voor een hele bedrijfstak.

Eindvragen

• Wat is een arbeidsovereenkomst?

• Welke rechten en plichten heb je als je ergens werkt (arbeidsvoorwaarden)?

8.6 Collectieve arbeidsovereenkomst

Deze les leer je:

-Wat een CAO is

-Wat een vakbond is

CAO

• Collectieve Arbeidsovereenkomst
• Een overeenkomst tussen werkgevers en werknemers over arbeidsvoorwaarden. 
• Alle bedrijven die onder een CAO vallen, moeten zich houden aan de regels van de CAO
• Werkgevers vertegenwoordigd door werkgeversorganisaties
• Werknemers vertegenwoordigd door vakbonden

 CAO

CAO = 

collectieve arbeidsovereenkomst

Wat staat er allemaal in een CAO?