V5C 3e instructieles Nederlands periode 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

WELKOM

bij de les Nederlands van 20 september

LESINHOUD

• verwerking modern werk
• bespreking sonnet
• bespreking beeldspraak
• werken volgens modulewijzer

HEDEN EN VERLEDEN

• Voor de presentatie heb je de thematiek in het toneelstuk uitgezocht met voorbeelden.
• Doe hetzelfde met de thematiek in het moderne werk.



• Verschilt de uitwerking in heden en verleden?
• Je mening hierover komt terug in je reflectieverslag (F5.2) in periode 2.

SONNET

•  belangrijk literair genre in 17e eeuw, naast de drie toneelgenres
• poëzie
• vaste regels

We lezen en bespreken de volgende twee gedichten van P.C. Hooft en Sasja Janssen.

Mijn lief, mijn lief, mijn lief

 

Mijn lief, mijn lief, mijn lief; soo sprack mijn lief mij toe,

Dewijl mijn lippen op haer lieve lipjes weiden.

De woordtjes alle drie wel claer en wel bescheiden

Vloeiden mijn ooren in, en roerden (‘ck weet niet hoe)

Al mijn gedachten om staech maelend nemmer moe;

Die ‘t oor mistrouwden en de woordtjes wederleiden.

Dies ick mijn vrouwe bad mij claerder te verbreiden

Haer onverwachte reên; en sij verhaelde’ het doe.

O rijckdoom van mijn hart dat over liep van vreuchden!

Bedoven viel mijn Siel in haer vol hart van deuchden;

Maer doe de Morgenstar nam voor den dach haer wijck,

Js, met de claere Son, de waerheit droef verresen.

Hemelsche Goôn, hoe comt de Schijn soo naer aen ‘t Wesen,

Het leven droom, en droom het leven soo gelijck?

Pieter Corneliszoon Hooft (1581-1647)

 

 

Sonnet voor een Mayonaisevogel

Als ik niet slaap dan sust hij mijn verdriet

die kleine vogel in zijn tafereel.

In passe partout met vel van dun grafiet

en op zijn kop een vieze klodder geel.

Hoe ik me in mijn lege bed ook keer,

steeds zie ik hem gevangen achter glas.

Nooit schiet zijn oog of fladdert er een veer,

verlangt hij net als ik naar groener gras?

Ik weet dat ik geen recht van spreken heb,

alleen het vers als vrije vogel ambieer

waarin ik over vluchten fantaseer.

In veertien regels dwang laat ik hem gaan

maar zachtjes piept hij uit zijn vette klep,

haal eerst die mayonaise van mijn naam.

(Sasja Janssen)

SONNET

- 14 regels: oktaaf = 2 kwatrijnen + sextet = 2 terzinen;

- rijmschema abba abba cde dec;

- wending/volta/chute (inhoudelijk) meestal na octaaf;

- utile dulci;

- inspiratie van Italiaanse dichter Petrarca: hemellichamen 

   als beeld, onbereikbare geliefde, liefdesklacht van de 

   minnaar.

.

BEELDSPRAAK

zie document op de elo

elo.bornego.nl

NU

• Werk aan de opdrachten van week 5.
• Lees het moderne literaire werk.
• Kies eventueel al een tweede modern werk.