4.1 De Opstand in Europees perspectief

4.1 Strijd om geloof en centralisatie: Frankrijk
  • vanaf midden 16e eeuw geloofstwisten (hugenoten - katholieken)
  • in combinatie met sociale onrust (armoede en onderdrukking) en
  • verzet adel tegen centralisatie van de Franse koningen
  • Dieptepunt godsdienststrijd in Frankrijk: Bartholomeusnacht (1572)
  • rust keerde terug met Edict van Nantes (1598):
  • hugenoten kregen in sommige delen van Frankrijk godsdienstvrijheid

 


1 / 18
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 18 slides, with text slides and 7 videos.

Items in this lesson

4.1 Strijd om geloof en centralisatie: Frankrijk
  • vanaf midden 16e eeuw geloofstwisten (hugenoten - katholieken)
  • in combinatie met sociale onrust (armoede en onderdrukking) en
  • verzet adel tegen centralisatie van de Franse koningen
  • Dieptepunt godsdienststrijd in Frankrijk: Bartholomeusnacht (1572)
  • rust keerde terug met Edict van Nantes (1598):
  • hugenoten kregen in sommige delen van Frankrijk godsdienstvrijheid

 


Slide 1 - Slide


Slide 2 - Slide

Slide 3 - Video

Strijd om geloof en centralisatie: Duitse Rijk
  • macht verdeeld over regionale vorsten en geestelijken
  • sommige vorsten kozen voor lutheranisme >
  • problemen met katholieke keizer Karel V van Habsburg:
  • "meerdere geloven in het rijk leidt tot verdeeldheid" en
  • streven naar centralisatie
  • 1555: Vrede van Augsburg (elke vorst bepaalt geloof in zijn rijk), toch:
  • 1618 - 1648: Dertigjarige Oorlog (godsdienstoorlog + machtsstrijd)

Slide 4 - Slide

einde Dertigjarige Oorlog:
  • 1648: Vrede van Westfalen:
  • - gezag Duitse vorsten werd hersteld
  • - iedere vorst bepaalde godsdienst in zijn territorium
  • - onderdanen mochten eigen geloof kiezen, maar eventueel verhuizen naar rooms-katholiek/lutheraans/calvinistisch gebied.
  • Gevolg: in Duitsland mislukte de centralisatie 

Slide 5 - Slide

Duitse keurvorsten

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Video

Oorzaken Nederlandse Opstand (1568-1648):
  • 1. Godsdienst: katholieke Spaanse gezag bestreed calvinisten ("ketters")
  • Documentaire over het ontstaan van de Reformatie: Luther

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Video

Kenmerkende Aspecten H 3:
  • 18. Het begin van de Europese overzeese expansie
  • 19. Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
  • 20. De hernieuwde oriëntatie op de klassieke oudheid
  • 21. De protestantse Reformatie die de splitsing van de Christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had

Slide 10 - Slide

Kenmerkende Aspecten 4.1
  • 22. Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van de Nederlandse staat
  • 24 De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek
  • 25 Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie 

Slide 11 - Slide

Oorzaken Nederlandse Opstand:
  • 1. Godsdienst: katholieke Spaanse gezag bestreed calvinisten ("ketters")
  • 2. Politiek: verzet tegen de centralisatie van het Spaanse gezag (Karel V en Filips II)
  • Belangrijke momenten: 
  • Beeldenstorm (1566): calvinisten vernielen interieur katholieke kerken >
  • komst Alva (1568), installeert Bloedraad > begin 80-jarige oorlog:
  • 1568: Slag bij Heiligerlee (Gr) tussen Willem van Oranje en Alva
  • 1579: Unie van Atrecht (zuiden) en de Unie van Utrecht (noorden) >
  • Scheiding Zuidelijke (RK) en Noordelijke Nederlanden (Calvinistisch)
  • 1581: Acte van Verlatinghe (Filips II wordt niet meer erkend als vorst)
  • 1648: Vrede van Munster (de Republiek wordt officieel door Spanje erkend) 

Slide 12 - Slide

Oorzaken Nederlandse Opstand:
  • 1. Godsdienst: katholieke Spaanse gezag bestreed calvinisten ("ketters")
  • 2. Politiek: verzet tegen de centralisatie van het Spaanse gezag (Karel V en Filips II)

documentaire over begin van de
Opstand

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Video

Belang Opstand:
  • Alleen in de Nederlanden leidde het verzet tegen het centrale gezag tot een onafhankelijke staat
  • Vraag bij afbeelding: waarom wilde president Obama beslist de 'Acte van Verlatinghe' zien toen hij Nederland bezocht?  

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Video

Slide 17 - Video

Slide 18 - Video