Woordsoorten overzicht 2VWO

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Woordsoorten 

-Je kent al veel verschillende woordsoorten

werkwoorden

hulpwerkwoorden

zelfstandige werkwoorden

koppelwerkwoorden

voorzetsels

kast-woorden (op, naast, tussen, boven, onder...)

feest-woorden (tijdens, vanwege, met, van...)

wederkerig

elkaar, mekaar, elkander 

we schudden elkaar de hand

we zien mekaar morgen nog

we hebben elkander al gezien

wederkerend voornaamwoord

zich verslapen

zich vermaken

zich vervelen

Ik verveel me

hij verveelt zich

wij vervelen ons

Wij vervelen ons vandaag

aanwijzend voornaamwoord

die, dat , deze, zulke , zo'n , dergelijke, zelf, dezelfde, hetzelfde

wijst iets aan, staat een zn achter

die kat

dit meisje

deze kinderen

onbepaald voornaamwoord

Onbepaalde voornaamwoorden zijn onder andere: iets, niets, iemand, niemand, alles, men, wat elk, ieder(een).

Een onbepaald voornaamwoord verwijst naar iets vaags. Dat kunnen personen of dingen zijn.

vragend voornaamwoord

Wie

wat 

welke

wat voor

wat voor een

bijwoorden

geven een plaats aan: hier, er, daar, rechts, ergens, nergens

geven een tijd aan: nu, soms, plotseling, 's morgens, gauw, vanavond, daarna

zijn woorden als: wel, toch, ook, nog, immers, niet, misschien

zijn vraagwoorden als: waar, wanneer, waarom, waardoor, waarmee en hoe. (Verwar het bijwoord niet met het vragend voornaamwoord)

hoofdtelwoord

bepaald hoofdtelwoord: Geeft een precies aantal: 

zes, vijftien, een vierde, vijf achtste etc.

onbepaald hoofdtelwoord: Onduidelijk aantal: 

veel, sommige, weinig etc.

rangtelwoord

bepaald rangtelwoord:Een plaats in een rij: 

eerste, vierde, derde, duizendste etc.

onbepaald rangtelwoord:Onduidelijke plaats in een rij:

zoveelste, middelste, hoeveelste, laatste etc.

nevenschikkend voegwoord

Deze metselen twee hoofdzinnen aan elkaar. De nevenschikkende voegwoorden kun je (bijna allemaal) uit je hoofd leren. 

Het zijn: want, (of) dus, en, maar (WODEM)

voorbeeld

Het is droog, dus we kunnen buiten spelen.

1. Het is droog.

2. We kunnen buiten spelen.

Door het voegwoord dus wordt er één zin van gemaakt.

onderschikkend voegwoord

Deze metselen een hoofdzin en een bijzin aan elkaar. Er zijn zo veel onderschikkende voegwoorden, dat je ze niet uit je hoofd kunt leren. 

Voorbeelden zijn: doordat, nadat, omdat, totdat, voordat, aangezien, als, daarom, dan, hoewel, indien, mits, tenzij, terwijl, toen, zodra.  

voorbeeld

Het heeft hard geregend, waardoor er

overal plassen liggen.

De tweede zin is geen goedlopende zin:

1. Het heeft hard geregend. (goed!)

2. Er overal plassen liggen. (fout!)

betrekkelijk voornaamwoord

Woorden die betrekking hebben, terugverwijzen: 

die, dat, wie, wat

De kat die daar loopt, heeft een gebroken poot

Verwijst terug naar een antecedent (iets dat eerder genoemd is). De bekendste betrekkelijke voornaamwoorden zijn die, dat, wie en wat 

Voorbeeld:

De man die daar loopt

Het hondje dat zo blaft

De oma van wie ik dit heb geërfd

Let op: bij verwijzing naar personen gebruik je met wie, van wie, etc. Bij verwijzing naar dieren of dingen gebruik je waarmee, waarvan, etc.

Het meisje met wie ik deze sommen heb gemaakt.

De rekenmachine waarmee ik deze sommen heb gemaakt.

betrekkelijk vnw m.i.a.

Soms kan je ‘wie’ en ‘wat’ vervangen door ‘degene die’ en ‘datgene wat’. Er is dan geen antecedent in de zin aanwezig. Wie/wat is dan een betrekkelijk voornaamwoord met ingesloten antecedent.

Voorbeeld:

Wie (degene die) dit leest, is gek.

Wat (datgene wat) jij onder je tafel verbergt, moet je meteen in je tas stoppen.

Wie (= degene die) zoiets gevaarlijks doet, vraagt om moeilijkheden.