Klinisch redeneren MBO

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Klinische blik

Wat is dat?

• de eerste indruk die je van iemand hebt
• onderbuikgevoel
• beoordeling op basis van vakdeskundigheid
• er is iets aan de hand......

Wat weet je nog over klinisch redeneren?

Klinisch redeneren

Klinisch redeneren is een denkproces.

Klinisch redeneren is de vaardigheid om eigen observaties en interpretaties te koppelen aan medische kennis, om zodoende te beredeneren welke vervolgstappen je moet nemen in je handelen (Jüngen, 2007)

Wat doe je met klinisch redeneren?

1. Methode om informatie te ordenen
2. Methode om informatie te verzamelen voor verpleegplan.
3. Methode om gezondheidstoestand te observeren
4. Methode om zorg- situatie te analyseren en acties in te zetten

Klinisch redeneren 

Het begrijpen en verwoorden wat je ziet bij je cliënt of in een situatie. 

Het helpt je de situatie te overzien en op de juiste manier te interpreteren. 

Wanneer je dat doet, kun je de juiste  interventies uitvoeren en begrijpen. Klinisch redeneren kun je echter niet zonder een goede basiskennis. Dit doe je op tijdens je opleiding én daarna uit werkervaring. 

Uit hoeveel stappen bestaat het proces van klinisch redeneren

1. 5
2. 4
3. 6
4. 7

6 stappen klinisch redeneren

1. Oriëntatie op de situatie
   
2. Klinische probleemstelling
   
3. Aanvullend onderzoek
   
4. Klinisch beleid
   
5. Klinisch verloop
   
6. Evaluatie
   

Wat heb je nodig om klinisch te kunnen beredeneren?

Om klinisch te kunnen beredeneren heb je nodig:

1. Kennis van anatomie & fysiologie
2. Kennis van pathologie
3. Kennis van medicijnen
4. Werkervaring
5. Analytisch vermogen
6. Kritisch denken

Wat doe je concreet bij klinisch redeneren?

Wat doe je:

1. Monitoren zorgvrager

2. Risico inschatten

3. Bepalen of interventie nodig is

4. Bepalen of extra monitoring nodig is

5. Monitoren effect van de interventie

Terug naar 1!

Dus een continue proces!

Wat hoort niet bij de kenmerken van het verpleegproces?

1. systematisch
2. differentiatiedoel
3. bewust
4. doelgericht

Doelgericht

    (wat wil ik bereiken?)

Doelmatig (efficiënt)

    (bereik ik mijn doel?)

Doeltreffend (effectief)

     (bereik ik mijn doel op de juiste manier?)

Bewust

Systematisch

Procesmatig

     (in welke fase bevind ik mij?)

Stap 1 Oriënteren op de situatie

• De situatie in kaart brengen
• De zorgvrager observeren
• Indien mogelijk; vragen stellen aan de zorgvrager om een beter beeld te krijgen. 
• Vitale functies in kaart brengen

Wat betekent voor jou het
Niet-pluisgevoel ?

Niet pluisgevoel

Is onderbuikgevoel of intuïtie

Wat te doen:

• niet-pluisgevoelens om te zetten in concrete informatie
• je waarnemingen goed registreren
  
• meet je altijd de vitale functies (lichaamstemperatuur, hartslag, bloeddruk, ademhaling en saturatie)

Welke factor hoort niet bij de uitwerking 2: klinische probleemstelling

1. Somatische factoren
2. Reductie factoren
3. Psychische factoren
4. Functionele factoren

Reductie factoren moet zijn sociale factoren

Stap 2 Klinisch probleemstelling

Informatie die je wilt weten is:

• Wat is er aan de hand met het lichaam?
  
• Wat is de psychosociale situatie van de zorgvrager? (Signalen en klachten, cognitie, emoties, gedrag, sociaal systeem)
  
• Welke gevolgen heeft de situatie voor de activiteiten van het dagelijks leven?
  

Wat zet je in bij stap 3?

Stap 3 Aanvullend onderzoek

Informatie die je wilt weten is:

Is er aanvullend onderzoek nodig? (laboratoriumonderzoek)

Wat zijn de verwachtingen van het onderzoek?

Voorbeelden zijn:

• bloedonderzoek
  
• lichamelijk onderzoek
  
• röntgenonderzoek, CT- of MRI-scan
  

Welke informatie wil je weten bij klinisch beleid (stap 4)

Stap 4 Klinisch beleid

Informatie die je wilt weten is:

• Welke interventies moeten worden gestart
• Wat zijn de prioriteiten? (eerst levensreddend handelen)
  
• Hoe worden de lichaamsfuncties bewaakt?
  
• Welke disciplines moet je inschakelen?
  
• Hoe wordt de zorgvrager ingelicht en begeleid? (Voorlichting, educatie, instructie, informatievoorziening)

Welk observatie methode is onjuist?

1. vrije observatie = subjectief waarneembare gedrag
2. gestructureerde observatie = gedrag in getallen uitgedrukt
3. contextuele observatie = observeer je de omgeving
4. intervalobservatie = gedrag op wisselende tijden

subjectief moet zijn objectief waarneembaar gedrag

Stap 5 Klinisch verloop

• Hoe ziet het klinische verloop eruit

• Heeft het beleid het gewenste effect

• Wat verwacht je op kort en langer termijn?

      - Gewenste situatie
      - Ongewenste situatie

Stap 6 Welke stappen neem je?

Stap 6 Evaluatie

Informatie die je wilt weten is:

Hoe staat het met de veiligheid van de zorgvrager? (Ontbreken van toegebrachte schade door professioneel handelen).

Hoe is de kwaliteit van de zorg?

Zijn er eventuele ethische dilemma’s?

Wat heb je geleerd ten aanzien van je beroepsrol en je competenties?

Welke zorgactiviteit leek veel effect te hebben?

Wat kan er nog beter?

Wat is daarvoor nodig?

Hoe zou ik dit de volgende keer doen?

Stap 6 Evaluatie

• Afstand nemen van de situatie
• Evalueren
• Reflecteren

(patiënt veiligheid, beroepshouding, ethisch dilemma, etc.) 

In welke fase pas je 'SOAP' toe?

1. Fase 1 : oriëntatie situatie
2. Fase 3: aanvullende observaties/onderzoek
3. Fase 4: verpleegkundig beleid vaststellen
4. Fase 5: verloop monitoren

Wat doet een verzorgende bij stap 3 van klinisch redeneren?

1. Gaat in gesprek met de zorgvrager en bespreekt de situatie.
2. Overlegt met de arts en draagt over met de SBAR
3. Bepaald welke aanvullend onderzoek nodig is.
4. Maakt gebruik van een checklist

Klinisch redeneren komt alleen in ziekenhuizen voor

1. Ja
2. Nee
3. Weet ik niet

Om klinisch te kunnen redeneren moet je kennis hebben van de ziektebeelden

1. Juist
2. Onjuist

Benoem hulpmiddelen
die je kunt gebruiken bij klinisch redeneren?

Hulpmiddelen bij klinisch redeneren/klinische blik

• PES
• SBARRE
• ABCDE-methode (EWS)
• FAST - methode 
• EMV 
• AMVIL-methode

Waar staat de PES voor?

1. Probleem, ideologie en symptoom
2. PES is een synthetische vezel of beter bekend als polyester
3. Probleem, ethiologie en signalen
4. Probleem, ethiologie en situatie

SBAR

S Wat is de situatie?

B Wat is de behandeling (background)?

A Wat is jouw analyse van de situatie?

R Wat wil je dat er gebeurt (respons)?

R Repeteer (herhaal) wat de ander zegt

SBAR - Wat is de situatie?

SBAR: Situatie

Stel jezelf voor:

• naam, functie, organisatie
  
• sinds kort / lang bij patiënt betrokken
  

Noem de naam van de cliënt, geboortedatum en locatie

Andere betrokkenen

Reden van urgentie van het contact

SBAR - Bijkomende situatie (background)

allergieën

SBAR: Background

Noem de medische achtergrond

• ziektebeeld
  
• medicatie
  
• vitale functies die je hebt gemeten
  

Noem overige klinische relevante informatie

• recente onderzoeken / behandelingen
  
• laboratoriumuitslagen

SBAR - Analyse

allergieën

SBAR: Analyse

Ik denk dat het probleem het volgende is ….

De patiënt gaat achteruit / is instabel door …..

Ik ben bezorgd over een of meer van de volgende dimensies:

• lichamelijk: pijn/vermoeidheid/misselijkheid/braken/benauwdheid …
  
• psychisch: angst/verwardheid/sufheid ....
  
• sociaal: naasten vragen om … / hebben de volgende problemen
  
• zingeving: patiënt maakt zich zorgen over …..
  

Vermeld wat je reeds hebt gedaan qua interventies (wel / geen medicatie)

SBAR - Respons

allergieën

SBAR: Respons

Geef duidelijk aan wat je concreet van de ander verwacht

Wat moet er volgens jou gebeuren?

• medicatie (wel / niet)
  
• consult arts
  
• specialistisch team
  
• ambulance
  

Vraag – of stel voor – wat je alvast kunt doen

SBAR - Repeteer

allergieën

SBAR: Repeteer

Herhaal de gemaakte afspraken

Laat de ander de gemaakte afspraken bevestigen

Noteer de afspraken

Spreek af wie, wanneer weer contact opneemt

ABCDE-methode (EWS)

A = Airway (luchtweg)

B = Breathing (ademhaling) 

C = Circulation (circulatie)

D = Disabilities (bewustzijn)

E = Environment and evaluation (omgevingsfactoren)

Client Slikke:

- Pols van 120

- Tensie 170/50

- Temp 38,2

- Ademhaling 15

- Suf, wel

   aanspreekbaar

Wat is de EWS van dhr. Slikke?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Welke aandachtspunten zijn juist bij de onderdelen van de ABCDE-methode

1. A: Airway - frequentie B: Breathing - ademinspanning
2. C: Circulation - pulsatie D: Disability - bloeddruk
3. E: Exposure: lichaamstemp. C: Circulation - hartfrequentie
4. A: Airway - diepte B: Breathing - ademinspanning

FAST

Mond-spraak-arm-beroertealarm

Wanneer spreken we bij de EMV-score
van comateuze toestand?

1. Bij een score onder de 6
2. Bij een score tussen de 2 tot 8
3. Bij een score onder de 8
4. Bij een score boven de 8

EMV score

Bij een score van 15

punten is de 

persoon geheel bij 

bewustzijn. 

Bij een score onder 

de 8 is er sprake van

coma.

AMVIL-methode
score staat voor?

1. Allergie - Medicatie -Voorgeschiedenis - Incident - Laatste voeding
2. Allergie - Medicatie -Voorgeschiedenis - Incident - Laatste medicatie
3. Allergie - Medicatie -Voorgeschiedenis - Inhalatie - Laatste medicatie
4. Allergie - Medicatie -Voorgeschiedenis - Inhalatie - Laatste voeding

AMVIL-methode

Wat zijn de 4 domeinen van de zorgleefplan?

allergieën

Wat wordt er in het SCEGS-model bedoelt met cognitie

1. Wat denkt de zorgvrager over de klachten
2. Wat fantaseert de zorgvrager over de klachten
3. Wat waant de zorgvrager over de klachten
4. Alle antwoorden zijn goed

4 domeinen zorgleefplan

• Domein woon- en leefomstandigheden

• Domein participatie meedoen

• Domein Mentaal welbevinden en autonomie

• Domein Lichamelijk welbevinden

Wat hoort bij het domein Lichamelijk welbevinden

1. ideeën over gezondheid en ziekte
2. gerichtheid op overtuiging
3. stemming (gemoedstoestand)
4. eigen identiteit en levensinvulling

DANK VOOR DE AANDACHT