Yn it ûnderwiis besteegje wy in hiel soad tiid oan taal leare. Letters, klanken, wurdskat, lêzen en lêsbegryp, mei stavering en grammatika.
Mar besteegje we ek tiid oan ‘oer in taal leare?’ Oan dat stik dat foarôf giet, foardat je begjinne mei it learen fan in taal? Dat stik dat je yntrinsyk motivearret om in taal leare te wollen?
Stel dy fraach ris oan dysels? Wannear bisto yntrinsyk motivearre om in taal te learen? Hebriusk/
Om it fjoer by bern oan te stekken? Of in fet te fullen?
En hoefolle tiid besteegje wy oan de taal fan it hert fan ús learlingen? Wat betsjut it Frysk, it Arabysk, it Nederlânsk, it Papiamentû, it Tigrinia foar ús bern? Is der romte foar harren taal? Yn it klaslokaal? Op it plein? Yn projekten of fieringen? Of leit ús aksint benammen op dat it bern sa gau as mooglik it Nederlânsk leare moat (en miskien dy taal fan it hert sa gau as mooglik ferjitte moatte?)
Stel dy dizze wierbard praktyksituaasje efkes wier: OP DEZE SCHOOL SPREKEN WIJ ALLEEN NEDERLANDS - famkes
Moat sy de taal, op it momint dat se de skoaldrompel oer stapt, de taal dêr’t sy yn dreamt/fielt/tinkt ferjitte?
It stiet sa heaks op ûndersiken:
Ut resinte ûndersiken docht bliken dat bern pas echt goed bouwe kinne oan in twadde taal at dy earste taal (dy taal fan it hert) goed ûntwikkele is.
Alders safolle mooglik stimulearje om de thústaal te praten, yn foar te lêzen, thús in rike taalomjouwing krewearje yn dy taal fan it hert. Stagnaasje fan dy thústaal is ek stagnaasje yn de ûntwikkeling fan it learen fan it Nederlânsk.
Yn dizze earste workshop taalbewustwurding en taalsosjology wolle wy mei elkoar útzoome. Ris efkes mei in ôfstân sjen nei de dingen sa’t we se altyd dogge. En de krusiale fraach stelle: Wêrta tsjinnet it ûnderwiis?
Tsjinnet it allinnich ta:
Kwalifikaasje: kennis oerdrage, toetse en mjitte?
Of dogge sosjalisaasje en subjektifikaasje ek mei?
Gert Biesta fynt fan wol.
En troch dy ôfstân te nimmen, komme wichtige saken faak yn in oar deiljocht te stean.
Wat wol ik mei myn ûnderwiis berikke? Wat wol ik myn bern meijaan oan’e ein fan it jier of oan’e ein fan harren skoalkarriere? En komt dat oerien mei wat ik yn’e praktyk doch en oanbied?
Wêrta tsjinnet it ûnderwiis? Gert Biesta……….