18.1 Van polypeptideketen tot een werkzaam eiwit 6V 2223

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

18.1 Van polypeptideketen tot een werkzaam eiwit

Doel 18.1

Je leert hoe een cel van een of meer polypeptideketens een werkzaam eiwit maakt

Je leert hoe eiwitvouwing plaatsvindt

Let op

In dit hoofdstuk staat veel informatie over de context: Alzheimer, Parkinson

De context hoeft je NIET te leren, alleen de processen.

Polypeptide -> ER

1. Elke polypeptidestreng begint met een signaalpeptide (adreslabel)

BINAS 71J

Polypeptide -> ER

2. SignaalHerkenningsMolecuul (SHM) bindt aan het adreslabel en stopt tijdelijk de translatie

Polypeptide -> ER

3. SignaalHerkenningsMolecuul (SHM) bindt aan het SHM-receptoreiwit in het membraan van het ER

Polypeptide -> ER

4. Ribosoom bindt aan ribosoomreceptor op het ER, boven een eiwitpoort

Polypeptide -> ER

5. Met behulp van energie uit GTP molecuul (GTP -> GDP + P) koppels SMH los

Polypeptide -> ER

6. Enzym verwijdert signaalpeptide van de polypeptideketen

Polypeptide -> ER

7. Translatie gaat verder en polypeptideketen groeit nu ín het ER

Polypeptide -> ER

8. Als de translatie stopt koppelt het ribosoom los en zit de polypeptide los in het ER.

Polypeptide -> ER

9. In het ER wordt de polypeptideketen gevouwen tot een eiwit (3D structuur) en worden eventueel moleculen (suikers) toegevoegd

Polypeptide -> ER

10. Door afstulping van het ER membraan ontstaan transportblaasjes richting het Golgisysteem

                                              Golgi

1. In het Golgisysteem wordt het eiwit helemaal afgemaakt, bijvoorbeeld:

Toevoeging fosfaatgroepen

Wijzigen suikergroepen

Koppelen ketens tot een groter eiwit

  

BINAS 79D

                                              Golgi

2. Eiwit wordt ingepakt in een blaasje voor de definitieve bestemming (ook op basis van adreslabels).

  

                                              Golgi

a. Eiwit is bedoeld voor buiten de cel: exocytose van de inhoud van een transportblaasje .

  

                                              Golgi

b. Eiwit is bedoeld voor celmembraan: eiwit wordt ingebouwd in de membraan van het transportblaasje, na fusie van het transportblaasje met de celmembraan zitten de eiwitten in de celmembraan.

  

                                              Golgi

c. Voor sommige eiwitten is de exocytose gereguleerd. Dit gebeurt dan alleen als een signaaleiwit is gebonden aan een receptor.

  

d. Soms vormt zich geen transportblaasje maar een lysosoom. Het eiwit heeft dan de functie van enzym om dingen af te breken.

  

Eiwitvouwing naspelen - 1

Stap 1: bekijk je kaartje

Stap 2: vorm een keten (rechterhand op de schouder van je buurman/ vrouw)

Eiwitvouwing naspelen - 1

Stap 3: hydrofobe aminozuren willen niet aan de buitenkant, hydrofiele juist wel

Eiwitvouwing naspelen - 2

Stap 4: Zwavelbruggen

Stap 5: zoutbruggen (+/-)

Stap 6: waterstofbruggen

Doel 18.1

Je hebt geleerd hoe een cel van een of meer polypeptideketens een werkzaam eiwit maakt

Je hebt geleerd hoe eiwitvouwing plaatsvindt

Begrippen 18.1

adreslabel, polypeptideketen, signaalherkenningsmolecuul (SHM), SHM-receptor, exocytose

Huiswerk

In de online methode.

Kies leerweg B.

18.1: alle vragen