les 10 - De wetenschappelijke revolutie (ka 26) en de Verlichting (ka 27)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

De Vroegmoderne Tijd

periode 3

les 12: Verlichting (KA 27)

KA 27

Rationeel optimisme en ‘Verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.

Bewering: het is waarschijnlijk dat wetenschappers uit Europa elkaars werk kenden. Deze bron is daar een goed voorbeeld van. 26.6 Ondersteun deze bewering met een verwijzing naar de bron.

De gerenommeerde wetenschappelijke instituten

van zowel Engeland als Frankrijk nemen Huygens

op in hun genootschap. Daarmee wordt duidelijk

dat zijn werk gelezen is en bewonderd wordt

16e eeuw

Drie ontwikkelingen in de 16de eeuw

belang?

belang?

Welke tijd?

16e eeuw

de Renaissance

16e eeuw

KA

De Verlichting

tijdvak 7

17de eeuw

wetenschappelijke doorbraken

Observeren, Experimenteren, Redeneren (OER)

Huygens (uurwerk), van Leeuwenhoek (microscoop)

Bloei in Republiek: geld en interesse (tolerantie)

Frankrijk en Engeland: centraal georganiseerd

laboratorium of werkplaats -> ontdekking natuurwetten

De Verlichting

vanaf ca. 1700

• Een periode waarin mensen hun kennis (willen) vergroten, door steeds meer uit te gaan van het verstand (rede, ratio)
• Waarin logisch denken de belangrijkste stap wordt in de wetenschap. 
  
• Door gebruik te maken van het verstand maken mensen een einde aan de 'duisternis' van domheid, bijgeloof en onverdraagzaamheid.

Verlichting

Uitgangspunt

• optimisme (alle problemen oplossen met logisch nadenken = beter leven)
  
• verspreiden van kennis (verstand kun je alleen gebruiken als je kennis hebt)
  
• beginsel vrijheid (vrijheid om te kunnen denken wat je wilt)
  
• geloven in gelijkheid (alle mensen worden gelijk geboren, maar door achtergrond en opvoeding wordt status bepaald)

Oefenen

Maken KA 26: 

- 26.6

Vragen tijdvak 6:

- vraag 3 en 4

Bewering: het is waarschijnlijk dat wetenschappers uit Europa elkaars werk kenden. Deze bron is daar een goed voorbeeld van. 26.6 Ondersteun deze bewering met een verwijzing naar de bron.

Bewering: het is waarschijnlijk dat wetenschappers uit Europa elkaars werk kenden. Deze bron is daar een goed voorbeeld van. 26.6 Ondersteun deze bewering met een verwijzing naar de bron.

De gerenommeerde wetenschappelijke instituten

van zowel Engeland als Frankrijk nemen Huygens

op in hun genootschap. Daarmee wordt duidelijk

dat zijn werk gelezen is en bewonderd wordt

3. Deze bron past het best bij KA De (bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de) bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek. Je ziet een schilderij van

Rembrandt van Rijn geschilderd in opdracht van de artsen (i.p.v. door kerk of adel). Op het schilderij wordt onderzoek gedaan naar anatomie, passend bij de bloeiende wetenschap in die periode.

Het schilderij past ook bij KA  De

wetenschappelijke revolutie, wat blijkt uit het anatomisch les dat je op het schilderij ziet.

4. 

- In Nederland hadden burgers ook een belangrijke rol, anders dan in Frankrijk waar alles draaide om de absolute vorst. In Nederland waren rijke burgers ook een belangrijke groep opdrachtgevers voor schilders.

- Gilden waren een belangrijk onderdeel van de Nederlandse economie, zij hadden het geld om ook dit soort schilderijen te bestellen. In Frankrijk was het de adel en de kerk die schilderijen liet maken maar dan aleen van zichzelf en van religiueze thema's.

Uitleg

Klas delen

groep 1                                                         groep 2

klassikaal                                                    Zelfstudie (max. 10)

Krijgen een normale les met              Lezen zelf de tekst van KA 

uitleg, een opdracht                               27 en maken een vervangen-

 en begeleiding.                                        de opdracht.                                                                                              

Hoe zou men in de loop van de geschiedenis zijn omgegaan met de vraag: hoe kunnen we de gevolgen van het Coronavirus voorkomen?

Middeleeuwen: 

Renaissance: 

Wetenschappelijke Revolutie: 

WIJ: 

Wat gaan we doen?

1. Inleiding (al gedaan)
2. Hoofdvraag
3. klas delen
4. Uitleg
5. Opdracht
6. Nabespreking
7. Afsluiting

Hoofdvraag

Waarom kun je de Verlichting het kind van de Wetenschappelijke Revolutie noemen?

Terugblik

• Middeleeuwen: geloven wat de gevestige orden / kerk zegt (tot ca 1500) 
• Renaissance (ca 1500): kritische blik op oude teksten, waarnemingen zonnestelsel (Copernicus, Galileï)
  

• Wetenschappelijke Revolutie (ca 1650) : ontdekking natuurwetten (Newton) en betere instrumenten (microscoop) leiden tot golf van ontdekkingen.

Zijn we dan al bij onze manier van denken gekomen?

NEE!

Wetenschappers worden steeds mee denkers... in salons filosoferen zij over de waarheid, hoe de samenleving rechtvaardiger moet worden.  

(in plaats van in een laboratorium of werkplaats) 

Verlichting

Uitgangspunt

• optimisme (alle problemen oplossen met logisch nadenken = beter leven)
  
• verspreiden van kennis (verstand kun je alleen gebruiken als je kennis hebt)
  
• beginsel vrijheid (vrijheid om te kunnen denken wat je wilt)
  
• geloven in gelijkheid (alle mensen worden gelijk geboren, maar door achtergrond en opvoeding wordt status bepaald)

Opdracht

Als mensen overal over gaan nadenken, gaan ze ook nadenken over zaken waar eerder amper over nagedacht werd:

• economie
• godsdienst
• politiek
• sociale verhoudingen

Wat dachten de Verlichters daarover? Vul samen het placemat in. 

persoon 1: lezen tekst stukje voor zich - Vul in binnenste ring - Wat was de belangrijkste uitkomst van de Verlichters over dit onderwerp?

doordraaien

persoon 2: buitenste ring - bedenk waarom dit past bij 1 of meerdere uitgangspunten van de Verlichting

doordraaien

Opdracht

1. Lees stukje van thema dat voor je ligt. 
2. Vul in de binnenste ring in wat het belangrijkste uitgangspunt van de Verlichters werd op dat thema. 
3. Draai door
4. Vul de ander aan door in de buitenste ring te bedenken welke uitgangaspunten van de Verlichting hierin terugkomen. 

Doe dit nog een keer voor de overgebleven thema's. 

persoon 1: lezen tekst stukje voor zich - Vul in binnenste ring - Wat was de belangrijkste uitkomst van de Verlichters over dit onderwerp?

doordraaien

persoon 2: buitenste ring - bedenk waarom dit past bij 1 of meerdere uitgangspunten van de Verlichting

doordraaien

Nabespreken

Welke uitgangspunt neemt de grootste deel op zich?

Hoofdvraag

Waarom kun je de Verlichting het kind van de Wetenschappelijke Revolutie noemen?

Afsluiting

Huiswerk

Maken KA 26: