3.1 + 3.2 Voedselbederf + onderzoek doen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H5 & 6 Voeding, vertering en energie

Deze les:

• Herhaling §5.3 Voedsel door micro-organismen
• Herhaling §3.1 + 3.2 Voedselbederf
• Heel veel oefenen met onderzoek doen

Melkzuurgisting is een anaeroob proces

1. Waar
2. Niet waar

Door de omzetting in melkzuur door melkzuurbacteriën wordt melk of zuurkool langer houdbaar, hoe komt dat?

1. Alle zuurstof wordt opgebruikt bij de dissimilatie
2. Er is hierdoor geen water meer aanwezig
3. De pH gaat hierdoor omhoog
4. De pH gaat hierdoor omlaag

Brood rijst door de ontstane alcohol

1. Waar
2. Niet waar

Van melk wordt yoghurt gemaakt. Neemt de hoeveelheid energierijke stoffen toe of af? en waarom?

1. Toe, omdat de bacteriën glucose omzetten in melkzuur
2. Af, omdat de bacteriën glucose stoffen omzetten in melkzuur
3. Toe, omdat bacteriën glucose omzetten in alcohol
4. Af, omdat bacteriën glucose omzetten in alcohol

Melkzuurgisting

Melkzuurbacteriën gebruikt voor maken van yoghurt

Anaerobe dissimilatie

C6H12O6 -> 2 C3H6O3 + 2ATP 

Door melkzuur wordt de pH lager, ziekteverwekkers kunnen er niet leven (yoghurt, zuurkool)

Alcoholische gisting

Anaerobe dissimilatie:

C6H12O6 -> 2 C2H6O + 2 CO2 + 2 ATP

C2H6O: Ethanol (alcohol)

CO2 wordt voor het afsluiten van de fles verwijderd bij niet-mousserende wijnen

§3.1 + 3.2 Leerdoelen

1. Je legt uit hoe voedselinfectie en voedselvergiftiging ontstaan 
2. Je legt uit hoe je voedselinfectie door micro-organismen en virussen kunt tegen gaan
3. Je legt de werking uit van verschillende technieken om voedsel te conserveren

Check Classroom voor een tabel met leerdoelen, begrippen en binastabellen!

Voedselbederf door micro-organismen

Alle organismen die je niet met het blote oog kunt zien...

En daar zijn er ontzettend veel van!

Bacteriën

Vermeerderen zich

door ongeslachtelijke 

voortplanting (mitose) 

bij gunstige omstandigheden.

Alle bacteriën in een kolonie zijn genetisch identiek aan elkaar, ze zijn elkaars klonen.

Bacteriën

Onder ongunstige

omstandigheden vor-

men ze sporen.

In een spore staan de levensprocessen stil. De spore vormt weer een levende bacterie als de omstandigheden weer goed zijn.

Wat zijn ongunstige omstandigheden voor bacteriën? Noem er minstens 2!

Schimmels

Vormen lange draden

van 1 cellaag dik.

Die schimmeldraden heten

mycelium.

Schimmels kunnen zich ongeslachtelijk en geslachtelijk voortplanten.

Virussen

Erfelijk materiaal (RNA

 of DNA) in een

eiwitmantel.

Ze vermeerderen met behulp van een gastheercel.

Leven ze?

Voedselinfectie voorkomen

Je voedsel kan bederven doordat het geïnfecteerd wordt door micro-organismen: schimmels of bacteriën.

Hygiënisch werken: 

• handen wassen
• kruisbesmetting voorkomen (scheiden)
• Conserveren van voedsel => §3.2

Opdracht

Maak voor jezelf een schema waarin je uitlegt hoe elke manier van conserveren voorkomt dat voedsel bederft 

Vacuum verpakken

Vriesdrogen

Suiker of zout toevoegen

Conserveermiddelen

Temperatuurbehandeling

Doorstralen

Waarom kan je vlees dat je hebt gebakken, niet snijden op de snijplank waarop je het rauwe vlees hebt klaargemaakt?

Verschillende bacteriën kunnen voedselvergiftiging veroorzaken. Welke van de onderstaande bacteriën zijn veelvoorkomende veroorzakers van voedselvergiftiging?

1. E. Coli
2. M. vanniellii
3. E. faecalis
4. T. pallidum

Verschillende voedingsmiddelen bestaan uit verschillende typen voedselconservering. Verbind de voedingsmiddelen met het juiste type voedselconservering. 

Jam

Melk

Koffie

Peterselie

Suiker toevoegen

Verhitten

Vriesdrogen

Vacuum

biologiepagina.nl

Onderzoek doen 'op papier'

Maak nu opdracht 29 (2013-1) en 9 (2008-1) via biologiepagina

Een aantal aandachtspunten: 

• Slechts 1 factor/variabele mag verschillen per proef -> je maakt groepen (hoe groot?) waar die factor/variabele verschilt
• Controle experiment om te laten zien dat andere factoren geen invloed hebben -> alle andere omstandigheden moeten gelijk zijn
• Noteer altijd wat je wanneer gaat meten!

Huiswerk

Leren van de toetsweekstof (wat moet je kennen?)

Na de vakantie oefentoets!