Les 1 virussen en bacterien

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Doelen bacterien 2.6

• Je kunt bacteriën op basis van cel eigenschappen onderscheiden van organismen uit andere rijken en uitleggen of ze bij de pro- of eukaryoten horen.
• Je kunt uit overeenkomsten tussen bacteriën, mitochondriën en chloroplasten de endosymbiose-theorie verklaren.
• Je kunt uitleggen wat het verschil is in voortplanting tussen bacteriën en planten of dieren en hoe ze zich in extreme omstandigheden handhaven. 
• Je kunt met behulp van de evolutietheorie verklaren hoe onder bepaalde omstandigheden resistentie tegen antibiotica kan ontstaan. (21.8)

Bouw

maat: 10x kleiner dan eukaryoten

celwand: mureïne

DNA: cirkelvormig + plasmiden

Organellen: géén interne, wel celmembraan en ribosomen

BINAS: 78 +79A

Endosymbiosetheorie

BINAS 94C

overeenkomsten met bacterie?

Endosymbiosetheorie

bewijzen:

• dubbele membraan 
• cirkelvormig DNA
• ribosomen

deling

sporen

leg uit met behulp van de evolutietheorie hoe het niet afmaken van een antiobiotica-kuur het ontstaan van resistente stammen in de hand werkt.

Doelen Virussen 2.7

Je kent de algemene bouw van virussen

Je kunt de cyclus van een virus infectie beschrijven en de verschillen tussen DNA-, RNA- en retrovirussen (21.10) benoemen.

Je kunt uitleggen hoe virussen gebruikt kunnen worden als vector voor bijvoorbeeld gentherapie (8.9.6)

Bouw virus

Het Coronavirus is een virus.

Een virus bestaat uit DNA of RNA, verpakt in een laagje eiwit.

BINAS 77 A/B

Levenscyclus virus

DNA-virus (BINAS 77D)

RNA-virus

Retrovirus

BINAS 77C

Overeenkomsten

1. Kapsel hecht aan gastheercel (specifieke cel/organisme)
2. Erfelijk materiaal wordt in de cel gebracht
3. Erfelijk materiaal stuurt gastheercel aan om meer virusdeeltjes te maken
4. Virusdeeltjes ontsnappen of cel barst open

Beargumenteer of je een virus een levend organisme zou noemen.

Levenskenmerken

Bij welk type virus wordt erfelijk materiaal geintegreerd in het gastheer-DNA?

1. Bacteriofaag
2. RNA-virus
3. Retrovirus
4. Alle drie

Waar in het lichaam kan een virusdeeltje zich bevinden?

1. In cytoplasma
2. In weefselvloeistof
3. In bloed
4. alle drie

Huiswerk

vragen bij 2.6 én 2.7 (in 2.7)