7.5 Een populatie vol allelen (2)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

7.5 Een populatie vol allelen

H7 Evolutie

Leerdoel bij 7.5

Je leert hoe de frequentie van een allel en een genotype in een populatie kunnen veranderen en hoe je dit kunt berekenen

Wet van Hardy-Weinberg

In grote stabiele populaties blijft de genensamenstelling over opeenvolgende generaties constant als 

• de populatie voldoende groot is
• de individuen geheel willekeurig paren (m.a.w. er is geen seksuele selectie)
  
• er geen natuurlijke selectie plaatsvindt
  
• er geen mutaties optreden
  
• er geen migratie uit of in de populatie plaatsvindt
  
• er geen sprake is van genetische drift.
  

Bekijk de volgende formule:

hiermee bereken je:

p​2​​+2pq+q​2​​=1

1. de genenpool
2. de genotypefrequentie
3. de gene flow
4. de allelfrequentie

In een groep hebben 96 mensen bruine ogen en 4 mensen blauwe ogen.
Het allel voor blauwe oogkleur is recessief.
Hoe groot is qq ?

1. wortel van 0,02 = 0,15
2. wortel van 0,04 = 0,2
3. 2/100 = 0,02
4. 4/100 = 0,04

Bij schapen komt een witte vacht tot stand onder invloed van het dominante allel H en een zwarte vacht door het recessieve allel h. In een kudde schapen hebben er 891 een witte en 9 een zwarte vacht.

Op deze populatie is de regel van Hardy-Weinberg van toepassing.

Bereken de frequentie van het allel H.

1. 0,01
2. 0,99
3. 0,1
4. 0,9

Totaal aantal schapen: 891 + 9 = 900

Frequentie dieren met zwarte vacht: 9/900=0,01 = q2

-> q = 0,1

-> p = 0,9  (frequentie van allel H)

In een populatie van 100 vogels is de allelfrequentie voor het recessieve allel voor witte vleugels 0,4.

Hoeveel vogels in die populatie hebben witte vleugels?

1. 16
2. 8
3. 4
4. 32

q = 0,4

-> q2 = 0,16

->  aantal vogels met witte vleugels:  0,16 x 100 = 16

1. 125 AA & 250 Aa
2. 380 AA & 240 Aa
3. 250 AA & 125 Aa
4. 500 AA & 200 Aa

	allel A frequentie p	allel a frequentie q
allel A frequentie p	fenotypen AA kans p 2	fenotypen Aa kans pq
allel a frequentie q	fenotypen Aa kans pq	fenotypen aa kans q 2

Albinisme komt voor met een frequentie van 1/20.000 mensen. Hoeveel mensen zijn drager?

Albinisme bij 1 op 20.000 mensen

Volgens de wet van Hardy Weinberg:

p² + 2pq + q² = 1     en    p + q = 1

Albinisme is het fenotype van aa             -> frequentie q²

-> q² = 1 / 20.000 = 0,00005

-> q  =  0,007        (p+q=1)     p = 1 - 0,007 = 0,993

-> frequentie dragers: 2pq = 2 x 0,007 x 0,993 = 0,00139

-> in een populatie van 20.000 mensen:  0,00139 x 20.000 = 278 dragers

Hoe ging het huiswerk?

Opdracht 4

Gebruik het recessieve fenotype!

p + q = 1

Opdracht 6

Opdracht 7

Wat ga je doen? 

Oefenen, oefenen en nog eens oefenen! 

1.  Oefenen met Hardy Weinberg in Classroom
2. Examentrainer in het boek maken 

Oefenen, oefenen en nog meer oefenen!

https://biologiepagina.nl/Vwo4/N8Evolutie/Oefenen.htm