H1-2 Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

§2 Verkennen

Je leest 3 teksten over verschillende sportonderwerpen. In de opdrachten bestudeer je eerst het doel en de structuur van de tekst. Daarna beantwoord je vragen over de inhoud van de tekst.

Lees nu tekst 1, 2 en 3 verkennend.

Wat is het tekstdoel van tekst 1?

1. informeren
2. overtuigen
3. beschouwen
4. activeren

Wat is het tekstdoel van tekst 2?

1. informeren
2. overtuigen
3. beschouwen
4. activeren

Wat is het tekstdoel van tekst 3?

1. informeren
2. overtuigen
3. beschouwen
4. activeren

Uiteenzetting

• In een uiteenzetting schrijf je hoe iets zit (er wordt iets uitgelegd, beschreven, verklaard of meegedeeld). 
• Schrijver licht een onderwerp of gebeurtenis toe. 

• Uiteenzetten is ook een informerend schrijfdoel; je vertelt vertelt de lezer hoe het zit, hoe iets werkt.
• Tekstvormen: handleiding, instructie, achtergrondartikel, voorlichtingsmateriaal, bijsluiter, recept, verslag, schoolboeken.

Betoog

- Schrijver wil lezers overtuigen van zijn/haar standpunt;

- Argumenten ondersteunen standpunt;

- Maar ook:  (belangrijkste) tegenargument + weerlegging

- Publiek is het of oneens of heeft nog geen mening over het onderwerp. Schrijver moet dus overtuigen. 

- Hoofdgedachte: standpunt/mening van de schrijver.

- Tekstvormen: ingezonden brief, commentaar, achtergrondartikel, column, recensie

scientias.nl

Tekst 1, blz 10

Dagelijks hardlopen, maar op de terugweg langs de snackbar: kun je ongezond eten compenseren met sporten?

Lees de tekst helemaal. 

Tijdens het lezen: onderstreep waaraan je kunt zien dat het tekstdoel informeren is.

- Wat is het onderwerp en wat is de hoofdgedachte?

Na het lezen: maak (digitaal) opdracht 2 tot en met 5.

Klaar? 

Zoek op www.scientas.nl (de bron van tekst 1) een tekst die je aanspreekt. Lees de tekst en bepaal wat het onderwerp en de hoofdgedachte is. 

H2 §1 Voorbereiden

www.rtlnieuws.nl

Noteer de antwoorden op de 5W-1H-vragen.

Wie: de Universiteit Maastricht is de belangrijkste ‘wie’, alle andere sprekers bevestigen het onderzoek alleen maar.

Wat: een onderzoek aan de Universiteit Maastricht waaruit blijkt dat Duitse proefpersonen met een borrel op beter Nederlands spraken dan zonder.

Waar: in Maastricht

Wanneer: –

Waarom: Een vreemde taal spreken is voor een groot deel durven en dat is makkelijker onder invloed van alcohol.

Hoe: Twee groepen Duitse studenten leerden Nederlandse woorden. De ene groep dronk alcohol, de andere niet. De groep die alcohol dronk scoorde aanmerkelijk beter, voornamelijk op uitspraak.

§2 Verkennen

Lees tekst 1 en maak opdracht 1 en 2 (blz.26-27).

Uiteenzetten en informeren

Informeren: Je beoordeelt gegevens/informatie niet, maar verstrekt ze alleen.

Tekstsoorten: nieuwsbericht, logboek, notulen, encyclopedietekst

Uiteenzetten:ook informerend tekstdoel, maar de focus ligt meer op uitleggen; je vertelt de lezer hoe iets zit/werkt, je iets laten leren. 

Tekstsoorten: handleiding, instructie, uiteenzetting, verklaring, achtergrondartikel, voorlichtingsmateriaal, bijsluiter, recept, verslag, schoolboekentheorie.

Afasie

Wat is afasie?

Lees tekst 4 'Wat is afasie' op blz. 30.

Opdracht tijdens het lezen: markeer de kernzinnen.

Welke vaste tekststructuur heeft deze tekst?

1. indelingsstructuur
2. verklaringsstructuur
3. vraag-antwoordstructuur
4. onderzoeksstructuur

Filmfragment

Bekijk het filmfragment en vul tijdens het kijken de tabel in van opdracht 12a.

H2 §2 Verkennen

Lees tekst 5 op blz 32-33.

Maak daarna opdracht 13 en 14.

§3 Inzicht

Tekst 6: 'Kan de taal die je spreekt je gedrag beïnvloeden?

Je verdiept je in een tekst over meertaligheid en gedrag. Je legt de structuur van deze tekst bloot, je benoemt functies van tekstgedeelten en je ontleedt de inhoud van de tekst. 

Noem jij jezelf meertalig?

ja

nee

§3 Inzicht

Tekst 6: 'Kan de taal die je spreekt je gedrag beïnvloeden?

Je verdiept je in een tekst over meertaligheid en gedrag. Je legt de structuur van deze tekst bloot, je benoemt functies van tekstgedeelten en je ontleedt de inhoud van de tekst.

Lees de tekst. Opdracht tijdens het lezen: De tekst is een afwisseling van persoonlijke ervaringen (P), meningen van deskundigen (M) en verslag van wetenschappelijk onderzoek (O). Geef van de alinea's 2 t/m 18 aan waartoe zij behoren. Schrijf de letters in de kantlijn van de tekst (tijdens het lezen).

Maak daarna opdracht 1 tot en met 3.

Kan de taal die je spreekt je gedrag/persoonlijkheid beïnvloeden?

ja

nee