Jaar 2 Thema 2 Voeding + Vertering (vmbo-b)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Thema 2 Voeding + Vertering

Basisstof 1	Voedingsmiddelen
Basisstof 2	Voedingsstoffen
Basisstof 3	Zetmeel aantonen
Basisstof 4	Het verteringsstelsel
Basisstof 5	Gezonde voeding
Basisstof 6	De organen voor vertering

Basisstof 1 Voedingsmiddelen

Leerdoel: Je kunt de functies van de voedingsstoffen benoemen! 

• In voedsel zitten de stoffen die je lichaam nodig heeft.
  
• Mensen eten planten en dierlijke producten. 
  

Voedingsmiddelen

Je ziet hier op de afbeelding 

een kantine.

In een kantine kan je 

voedingsmiddelen kopen.

Alles is wat je eet en drinkt! 

Plantaardige voedingsmiddelen

Plantaardige voedingsmiddelen is voedsel die van planten komen. 

Dierlijke voedingsmiddelen

Dierlijke voedingsmiddelen is voedsel die van dieren komen.

- Melk/yoghurt/kaas/kwark van de koe

- Vlees van een schaap

- Vis

Voedingsmiddelen	Alles wat je eet of drinkt.
Plantaardige voedingsmiddelen	Voedingsmiddelen die van planten komen.
Dierlijke voedingsmiddelen	Voedingsmiddelen die van dieren komen.

Voedingsmiddelen

Voedingsmiddelen zijn belangrijke stoffen voor je lichaam om te groeien en te bewegen.

•  Brandstoffen
•  Bouwstoffen
•  Reservestoffen
•  Beschermende stoffen

Je lichaam heeft voedingsstoffen nodig:

• voor energie: bouwstoffen

• voor nieuwe cellen: bouwstoffen

• om later te gebruiken (reserve): reservestof 

• om gezond te blijven: beschermende stoffen

Voedingsstoffen

Bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen.

Brandstoffen	Stoffen die je energie geven aan je lichaam.
Bouwstoffen	Stoffen die je nodig hebt om bijvoorbeeld cellen te maken. Cellen die kapot gaan worden dan weer opnieuw gemaakt.
Reservestof	Stoffen die worden opgeslagen in je lichaam die je later weer nodig hebt. Je lichaam slaat het op als vet.
Beschermende stoffen	Stoffen die je nodig hebt om gezond te blijven. Als je te weinig hebt word je snel ziek.

Brandstoffen

- Stoffen die je energie geven aan je lichaam

Bouwstoffen

Stoffen die je nodig hebt om nieuwe cellen te maken.

Cellen die kapot gaan worden opnieuw gemaakt.

Reservestoffen

Stoffen die worden opgeslagen in je lichaam die je later weer nodig hebt. Je lichaam slaat het op als vet.

Beschermende stoffen

Stoffen die je nodig hebt om gezond te blijven. Als je te weinig hebt wordt je snel ziek. 

Voedingsvezels

Stoffen uit planten die je lichaam niet kan verteren. 

Basisstof 2 Voedinsstoffen

Leerdoel: Je kunt zes groepen voedingsstoffen noemen met hun functie.

In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen. Je lichaam gebruikt deze als brandstof, bouwstof, reservestof of beschermende stof.

Voedingsstoffen

In voedingsmiddelen (eten + drinken) zitten belangrijke voedingsstoffen! 

•  Eiwitten
•  Koolhydraten
•  Vetten
•  Water
•  Mineralen
• Vitaminen 

Eiwitten	Dit is een bouwstof. Je lichaam kan eiwitten ook verbranden.
Koolhydraten	Dit is een brandstof en een bouwstof. Koolhydraten zijn suiker en zetmeel.
Vetten	Dit is brandstof, bouwstof en reservestof.
Water	Belangrijke bouwstof voor je lichaam. Je lichaam bestaat 60% uit water.
Mineralen	Dit is een bouwstof en beschermende stof. Het wordt ook wel zouten genoemd.
Vitaminen	Dit is een bouwstof en beschermende stof. Vitamine wordt vaak aangegeven met een letter: bijvoorbeeld vitamine C, A en B

Wat zijn voedingsmiddelen?

1. De verpakking.
2. Wat je eet en drinkt.
3. Eten na het koken.
4. Wat er voeding zit aan stoffen.

Is een ei een dierlijke voedingsmiddel?

1. Ja
2. Nee

Is brood een dierlijke voedingsmiddel?

1. Ja
2. Nee

Basisstof 1	Voedingsmiddelen
Basisstof 2	Voedingsstoffen
Basisstof 3	Zetmeel aantonen
Basisstof 4	Het verteringsstelsel
Basisstof 5	Gezonde voeding
Basisstof 6	De organen voor vertering

Leerdoelen deze les

Basisstof 3: zetmeel kun je aantonen met een indicator.

Basisstof 4: Je kunt de bouw en werking van het verteringsstelsel beschrijven.

Basisstof 3: Zetmeel aantonen

- Zetmeel is een een stof die vaak in 

voedsel zit. 

- Joodoplossing is lichtbruin van kleur.

- Met zetmeel kleurt joodoplossing blauwzwart.

Joodoplossing

Hiermee kan je zetmeel in voedingsmiddelen aantonen. 

Leerdoelen deze les

Basisstof 3: zetmeel kun je aantonen met een indicator.

Basisstof 4: Je kunt de bouw en werking van het verteringsstelsel beschrijven.

Basisstof 4 het verteringsstelsel

Darmkanaal	Kanaal van de mond naar de anus.
Verteringsstelsel	Alles onderdelen in je lichaam die voedsel verteren of opnemen.

Mondholte	Hier kom je voedsel binnen in je lichaam.
Slokdarm	Hier gaat je voedsel van je mond naar naar de maag.
Maag	Hier wordt je eten opgeslagen
Twaalfvingerige darm	Klein stukje darm van je maag naar je dunne darm
Dunne darm	Lange stuk darm waar voedingsstoffen worden opgenomen in het bloed.
Dikke darm	Darm die water uit voedsel haalt
Endeldarm	Hier wordt onverteerd eten opgeslagen
Anus	Hier komt je poep uit.

Deze les

- Leer overzicht

- Terugblik afgelopen les

- Vragen 

- Laatste onderdeel basisstof 4

- Groepsopdracht

- Les afsluiten

Terugblik afgelopen les: Wat weet je nog van de afgelopen les.

Wat is de belangrijkste functie van eiwitten in je lichaam?

1. Bouwstoffen
2. Brandstoffen
3. Reservestoffen
4. Beschermende stoffen

Koolhydraten worden in je lichaam vooral gebruikt als ...

1. Bouwstof
2. Brandstof
3. Reservestof
4. Beschermende stof

Welke stof is vooral een brandstof, maar kan ook een bouwstof en reservestof zijn?

1. Koolhydraten
2. Eiwitten
3. Vetten
4. Vitamine

Welk bestanddeel bestaat voor 60% in je lichaam en is een bouwstof?

1. Mineralen
2. Water
3. Vetten
4. Koolhydraten

Mineralen hebben twee belangrijke functies. Wat zijn die?

1. Bouwstof en brandstof
2. Beschermende stof en brandstof
3. Bouwstof en beschermende stof
4. Reservestof en bescherende stof

Wat gebeurt er als je te weinig vitaminen eet?

1. Je wordt moe
2. Je wordt ziek
3. Je wordt sterker
4. Je verliest water

Waar worden de meeste voedingsstoffen opgenomen?

1. Maag
2. Dunne darm
3. Dikke darm
4. Endeldarm

Verteringssappen

Er zijn vijf verteringsklieren die verteringssappen maken.

- Speekselklieren: zit in de mondholte.

- Maagsapklieren: in de maagwand.

- Lever en alvleesklier: help bij de vertering.

- Darmsapklieren: in de dunne darm.

Darmperistaltiek

- Het voortduwen en 

kneden van het voedsel

door het darmkanaal.

Reis door je lichaam.

We volgen de weg van de mond tot anus en leren wat elk orgaan doet.

Alle voedingsstoffen die je eet reist door 7 belangrijke organen. Welke 8 organen zijn dat?

Alle voedingsmiddelen die je eet reist door 7 belangrijk organen. 

1. Mondholte
2. Slokdarm
3. Maag
4. Twaalfvingerige darm
5. Dunne darm
6. Dikke darm
7. Endeldarm
8. Anus

Wat gaan we doen!

Je maakt met je groepje een powerpoint presentatie over hoe voedsel door je lichaam reist.

- In je groepje verdeel je de organen van het spijsverteringsstelsel: mondholte, slokdarm, maag, twaalfvingerige darm, dunne darm, dikke darm, endeldarm en anus.

Over ieder orgaan beantwoord je de vragen: 

1. Wat doet het orgaan?

2. Welke verteringssappen worden hier gebruikt?

3. Waarom is dit orgaan belangrijk?

Gebruik je boek! Basisstof 4: het verteringsstelsel op BLZ 86 t/m 94 en internet! 

Maak groepjes van 4! En ga bij elkaar zitten!

Je hebt 1 minuut! 

Aan de slag! 

Na 30 minuten moet het af zijn! 

Schijf van 5!

Les afsluiten!