1.3 De eerste steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Huiswerk vorige les 

Wat mag er niet ontbreken in je samenvatting / mindmap

Zijn er vragen over de opdrachten?

Tijd van jagers en boeren

1.2 Dorpen en stadstaten

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen waardoor in Mesopotamië stedelijke gemeenschappen ontstonden.

2. Je kunt kenmerken noemen van een stedelijke  gemeenschap. 

3. Je kent de betekenis van de begrippen irrigatielandbouw en polytheïsme. 

1. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. 

2. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. 

Filmpje: Het eerste schrift.

Het eerste schrift

Ontwikkeling van het schrift

Administratie nodig om landbouw te organiseren en de belasting te controleren.

Ontstaat rond 3100 v.Chr.

Het schrift

- Eerste voorbeelden van schrift --> 

- Schrift is niet ineens uitgevonden maar heeft zich ontwikkeld 

Het schrift

- Paleiseconomie 

- Belasting en betaling van zoveel mensen moet goed geregeld zijn. 

Ontstaan schrift = einde prehistorie

- Voordelen van schrift

1. je hoeft het niet te onthouden (meer opslag van informatie)

2. Iemand kan jaren later nog lezen wat jij schreef 

3. Uniformiteit in taal. (iedereen kan het lezen, dus je kan iedereen bereiken)

Steen van Rosetta - 1799

1. Karakterschrift
2. Syllabisch schrift

Overal waar dorpen uitgroeiden tot steden, ontstond het schrift.
Verklaar dit verschijnsel.

Leg uit welke overeenkomsten er bestonden tussen de schriftsoorten die in Mesopotamië en Egypte werden gebruikt.

Leg uit waarom, ondanks het feit dat men teksten uit Mesopotamië en Egypte terugvindt, onderzoek naar primaire ongeschreven bronnen uit deze gebieden noodzakelijk blijft.

In een museum wordt een expositie georganiseerd over de tijd van jager-verzamelaars, boerensamenlevingen en vroege stedelijke gemeenschappen. Elk onderwerp krijgt een eigen zaal.

Code van Hammurab

Vaas van Uruk

Ceremoniële vaas

Zaal 1

jager-verzamelaars

Zaal 2 

Landbouw samenlevingen

Zaal 3 

Stedelijke samenlevingen

1.3 De eerste staten 

Wat is een stadstaat?

Wat is het verschil tussen monotheïsme en polytheïsme?

Mesoptamië en Egypte

- Eerste staten 3000 v.C. 

- Staat = afgebakend gebied met centraal bestuur

• Rechtssysteem
• Geweldsmonopolie door  staat
• Ambtenarenapparaat

Mesopotamië

1. polytheïstisch geloof 

2. Koningen waren opperpriesters

3. Koningen door de goden uitverkoren om te regeren

4. hiernamaals treurig gebeuren

5. ziggoerats belangrijk

Vandaag de dag

mogelijke reconstructie

Chogha Zanbil (west Iran)

Egypte wordt één staat

• 3000 V.Chr.: Oorlog boven- en Beneden-Egypte.
  
  
• Koning Narmer van Boven-Egypte won.
  
  
• Narmer: Eerste farao
  
  
• Egyptenaren werden één volk ->
  Onderdanen van de farao..

Egypte

• afgebakend gebied / centraal bestuur / één rechtssysteem/ staat geweldsmonopolie
• rol farao in Egypte:
• hoogste rechterlijke macht 
• verdediging van de grenzen
• organisatie van de irrigatie
• goddelijke zoon van Ra
• samengevat: het handhaven van de 'Maät'

Verwijs naar twee elementen, een van elke kant van het palet, om aan te tonen dat de afbeelding aansluit bij het staatsvormingsproces in Egypte.

Machtige farao's

Iedereen luisterde naar de farao. 

- Macht farao gebaseerd op 4 pijlers.

• De ambtenaren en het leger.

Ambtenaren hielpen farao het  land besturen. Bij opstanden of aanvallen zette hij het leger in

4 pijlers

• Ambtenaren en het leger.
• Het belastingsysteem

Ambtenaren en leger worden betaald dankzij belastingen 

• Goddelijke legitimering

De farao werd gezien als de zoon van de zonnegod Ra

• Farao maakt gebruik van propaganda

Leven na de dood 

Aan de slag

nu: opdr 1, 7

Begin aan opdracht 10

Mooi schematisch uitwerken, volgende week inleveren.

Huiswerk

Werk aan opdracht 10

Bestudeer ook tijdvak 1:

KA's, Leerdoelen en Begrippen

Volgende week: examentraining