Hoofdstuk 6 havo 4

Hoofdstuk 6

paragraaf 1

Kenmerkend aspect:

Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie.

1 / 40
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 40 slides, with interactive quizzes, text slides and 19 videos.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Hoofdstuk 6

paragraaf 1

Kenmerkend aspect:

Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie.

Slide 1 - Slide

Jan Pieterszoon Coen
  • Berucht vanwege het gebruik van geweld

  • Vermoorden of verbannen van de bevolking van de Banda-eilanden


Slide 2 - Slide

Slide 3 - Video

Slide 4 - Video

Verenigde Oost-Indische Compagnie VOC
  • Na eerste reis C. Houtman -> veel handelsreizen Java & Molukken (eilanden Indonesië)
  • Veel onderlinge concurrentie -> dalende prijzen -> besluit oprichting VOC 1602 -> monopolie = alleenrecht
  • Eerste multinational -> aandeelhouders (de baas), dagelijkse leiding: de Heren Zeventien
  • Java/Molukken = gouverneur-generaal de hoogste baas
  • Netwerk van factorijen

Slide 5 - Slide

VOC en WIC
  • 17e specerijen - 18e thee en koffie
  • Buiten Europa handelsrelaties -> begin wereldeconomie (via de handel de wereld met elkaar verbonden) Amerika (West-Indië), West-Afrika ->West-Indische Compagnie WIC 1621 -> kaapvaart, doel = Spanje financieel uitputten.
  • Kolonies WIC Brazilië, Nieuw-Amsterdam, Antillen, Suriname 

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Video

Slide 8 - Video

Slide 9 - Video

Slide 10 - Video

Leg uit waarom J.P. Coen zo meedogenloos optrad op de Banda-eilanden

Slide 11 - Open question

Leg uit met welk doel de VOC werd opgericht

Slide 12 - Open question

Leg uit hoe het bestuur van de VOC was geregeld

Slide 13 - Open question

Geef aan welke producten in de 17e en in de 18e eeuw de VOC naar Europa bracht

Slide 14 - Open question

Leg uit wat bedoeld wordt met een 'wereldeconomie'

Slide 15 - Open question

Wat was in de begintijd van de WIC één van de hoofddoelen?

Slide 16 - Open question

Leg uit waardoor de WIC nooit erg winstgevend was

Slide 17 - Open question

par. 2 De Gouden Eeuw van Nederland

Kernaspect:

De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek

Slide 18 - Slide

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
  • 17e eeuw -> alle bekende landen bestuurt door een vorst met groeiende macht (absolutisme) met centrale macht (centralisatie) -> NL = uitzondering
  • Republiek geen centrale regering -> intern zeven aparte staatjes -> naar buiten toe eenheid
  • Regenten hadden de macht -> onderlinge benoemingen (vriendjespolitiek)
  • Steden -> vroedschap = college van 20-40 mannen die de burgemeesters benoemden. Vroedschap stuurde vertegenwoordigers naar de Staten (bestuur van een gewest (provincie) van de Republiek -> per provincie anders samengesteld -> platteland (Gelderland, Overijssel etc.) veel adel -> Holland en Zeeland veel burgerij
  • Burgerij heel veel invloed op bestuur in vergelijking met andere landen

Slide 19 - Slide

Stadhouder en Staten-Generaal
  • Machtigste man was stadhouder. Tot 1581 vertegenwoordigers van de landsheer (Filips II); daarna in dienst van de Staten. Tot de 18e eeuw 2 stadhouders: Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland en Overijssel -> nakomeling Willem van Oranje; Friesland en Groningen -> nakomeling van één van WvO's neven.
  • Stadhouder = opperbevelhebber leger en vloot, hield toezicht op rechtspraak, mocht zich bemoeien met benoemen van regenten
  • Tegenstelling tussen 'prinsgezinde'- en 'staatsgezinde' regenten -> staatsgezinden wilden de macht inperken van stadhouder
  • 1672 stadhouderloos tijdperk -> politieke moorden Johan en Cornelis de Witt

Slide 20 - Slide

Staten-Generaal
  • Overkoepelend orgaan van Republiek = Staten-Generaal in Den Haag -> afgevaardigden van alle gewesten.
  • Beslisten over buitenlandse politiek, in- en uitvoerrechten, leger en vloot.
  • Ze bestuurden delen Brabant, Limburg en Vlaanderen (generaliteitslanden)
  • Besluiten werden genomen als alle gewesten er het mee eens waren
  • Holland vaak zijn zin doordat H. meeste geld inbracht
  • Republiek is militaire grootmacht door veel geld

Slide 21 - Slide

Slide 22 - Video

Slide 23 - Video

Leg uit waarom prins Maurits landsadvocaat Van Oldebarnevelt liet arresteren en berechten
timer
2:00

Slide 24 - Open question

Leg uit op welke manier het verhaal over Van Oldebarnevelt aansluit bij het kenmerkend aspect van deze paragraaf
timer
2:30

Slide 25 - Open question

Bron 6.9: Leg uit dat dit schilderij kenmerkend is voor de Gouden Eeuw van de Republiek
timer
2:00

Slide 26 - Open question

Slide 27 - Video

Nederland was een republiek, maar kende ook de functie van stadhouder. Leg uit dat dit eigenlijk een vreemde constructie was

Slide 28 - Open question

Geef een historische verklaring voor het ontstaan van deze 'vreemde constructie'

Slide 29 - Open question

We behandelen nu werkboek vragen 4 en 5

Slide 30 - Open question

Slide 31 - Video

Slide 32 - Video

Slide 33 - Video

Slide 34 - Video

Slide 35 - Video

Slide 36 - Video

Slide 37 - Video

Slide 38 - Video

Slide 39 - Video

Slide 40 - Video