2.2 democratie in NL deel 2

2.2 democratie in NL deel 2

De terugkeer van Oranje

In de Bataafse revolutie was stadhouder Willem V verjaagd

Na Napoleons nederlaag kwam zijn zoon Willem Frederik terug

In 1813 werd hij koning Willem I

Nederland werd het Koninkrijk der Nederlanden in 1815

Portret

Constitutionele monarchie

Nederland was een constitutionele monarchie

De grondwet regelde het bestuur zo:

De koning had alle macht!

Koning

Staatshoofd

De hoogste persoon in de staat

Regeringsleider

Regering = koning + alle ministers

Kiest politici

Kiest ministers en parlement

Ministers

Dienaren

Moeten doen wat de koning zegt

Dagelijks bestuur

Zorgen voor het dagelijks bestuur

Parlement

Staten-Generaal

Eerste en Tweede Kamer

Goedkeuring

Keurt de plannen(wetten) van de koning goed

Machteloos

Heeft amper wat te zeggen

2.2 Democratie in Nederland

Het bestuur van Nederland

De Tweede Kamer werd gekozen door alle Provinciale Staten (bestuur van een provincie).

De koning had veel macht:

• Hij was regeringsleider (koning + ministers) en benoemde de ministers.
• Hij benoemde de leden van de Eerste Kamer. 

De rijke burgerij had nauwelijks inspraak, maar betaalde wel de belastingen.

Liberalisme

Mensen met dezelfde ideeën gingen meer samenwerken

Zo ontstonden politiek-maatschappelijke stromingen

De eerste was het liberalisme onder leiding van Thorbecke

Zij wilden drie dingen:

Vrijheid

Burgers moesten vrij zijn

1

Stemrecht

Niet de koning, maar de burgers moesten het parlement kiezen

2

Macht

Het parlement moest echt wat te zeggen krijgen

3

Een politieke stroming die streeft naar meer vrijheid.

Liber is Latijn voor vrijheid.

1848

De liberalen kregen het volk in opstand

Zij wilden dat het volk de macht kreeg

Koning Willem II moest hier wel aan toegeven

Onder leiding van Thorbecke werd een nieuwe grondwet gemaakt

Verzet tegen macht koning: Liberalen

Johan Thorbecke

- Meer vrijheid voor de burgers!!!

- Einde aan de macht van de koning!!!

- Bescherm de rechten van de burgers!!!

2.2 Democratie in Nederland

De grondwet van 1848

• Vanaf nu controleert het parlement (Eerste en Tweede Kamer) de regering i.p.v. de koning. -> ministeriële verantwoordelijk 
• Vanaf nu wordt de Tweede Kamer gekozen door de rijke burgers (censuskiesrecht).
• Vanaf nu wordt de Eerste Kamer gekozen door de Provinciale Staten (die gekozen is door rijke burgers).
• vanaf nu zijn er grondrechten 

Rechtstreekse verkiezingen

Om de vier jaar kwamen er rechtstreekse Tweede Kamerverkiezingen.

Mannen die een bepaald bedrag aan belasting betaalden mochten stemmen.

Beperkt kiesrecht: censuskiesrecht.

Algemeen kiesrecht 

Mannen: 1917

Vrouwen: 1919

Nederland werd een parlementaire democratie: bestuurssysteem waarin de regering afhankelijk is van een parlement dat met algemeen kiesrecht is gekozen. 

3.2 Democratie in Nederland

Uitbreiding kiesrecht

• In 1917 komt er kiesrecht voor mannen.
• In 1919 komt er ook kiesrecht voor vrouwen. Er is nu algemeen kiesrecht.