Grammatica G lijdend en meewerkend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Grammatica G lijdend en meewerkend voorwerp

Programma

- Herhalen stappenplan	5 min
-Lijdend voorwerp	10 min
-Meewerkend voorwerp	10 min
-Klassikaal oefenen	10 min
-Zelfstandig oefenen	40 min

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je weet wat het lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp zijn en hoe je kan bepalen welke zinsdelen lijdend en meewerkend voorwerp zijn;
• Je kan het lijdend en meewerkend voorwerp in een zin bepalen;
•  Je kan beredeneren welke zinsdelen het lijdend en meewerkend voorwerp in een zin zijn;
• Je kan zelf zinnen zoeken en bedenken die bijzonderheden hebben met lijdende en meewerkende voorwerpen en je kan bij complexe of ongewone zinnen beredeneren wat het lijdend en meewerkend voorwerp zijn. 

Wat weet je nog over zinsdelen benoemen?

Stappenplan

Persoonsvorm	Het belangrijkste werkwoord, werkwoord dat verandert als je de vorm of tijd verandert.
Gezegde	Alle werkwoorden in de zin.
Onderwerp	Wie/wat + gezegde.
Lijdend voorwerp	Wie/wat + gezegde + onderwerp.
Meewerkend voorwerp	Aan wie/voor wie + gezegde + onderwerp (+lijdend voorwerp).
Voorzetselvoorwerp	Voorwerp + voorzetsel.
Bijvoeglijke bepaling	Geeft antwoord op vragen als waar, wanneer, hoe, hoeveel.

Voorwerpen

Lijdend voorwerp	Meewerkend voorwerp
Iets of iemand ondergaat iets dat wat gedaan wordt.	Het zinsdeel dat iets ontvang.
Wie/wat+onderwerp+gezegde.	Aan of voor wie?
	Aan kan je erbij of wegdenken.

Wat is het verschil tussen een meewerkend voorwerp en een lijdend voorwerp?

1. Het meewerkend voorwerp komt altijd voor het werkwoord, terwijl het lijdend voorwerp er altijd direct na komt.
2. Een meewerkend voorwerp is altijd een persoon, terwijl een lijdend voorwerp altijd een ding is.
3. Er is geen verschil tussen een meewerkend voorwerp en een lijdend voorwerp.
4. Het meewerkend voorwerp geeft aan voor wie of wat iets gedaan wordt, terwijl het lijdend voorwerp aangeeft wat er gedaan wordt.

Je kunt een meewerkend voorwerp hebben in een zin zonder lijdend voorwerp.

1. Juist
2. Onjuist

Kies uit lijdend voorwerp/meewerkend voorwerp.
Ik geef jou mijn sleutel.
Sleutel =

1. lijdend voorwerp
2. meewerkend voorwerp

Kies uit lijdend voorwerp/meewerkend voorwerp.
Ik geef jou mijn sleutel.
jou =

1. lijdend voorwerp
2. meewerkend voorwerp

Zinsontleden

Joep en Joris hebben aan Sinterklaas een tekening gegeven.

Het vakantiewerk heeft ons vijftig euro opgeleverd. 

Persoonsvorm

Onderwerp 

Werkwoordelijk gezegde 

Naamwoordelijk gezegde 

Lijdend voorwerp 

Meewerkend voorwerp 

Bijwoordelijke bepaling

De zin van tijd veranderen. 

Wie of wat doet er iets? 

Alle werkwoorden uit de zin. Incl. PV. 

Werkwoorden + naamwoordelijk deel. 

Aan wie of voor wie + wg + ow + lv?

Alles wat je nog niet hebt benoemd

Wie of wat + wg + o 

Sleep de kaartjes met zinsdelen naar het juiste zinsdeel.

Kunnen

kleurplaten van kinderen

een aansprekend verhaal

aan mensen

vertellen?

Dit zinsdeel zit niet in deze zin.

o

pv/wg

wg

lv

mv

Sleep de kaartjes met zinsdelen naar het juiste zinsdeel.

Sommige ouders

kopen

in de dierenwinkel

 een huisdier

voor hun kind.

Dit zinsdeel zit niet in deze zin.

o

pv/wg

wg

lv

mv

Sleep de kaartjes met zinsdelen naar het juiste zinsdeel.

Met een chartermaatschappij

vlieg

volgens een vaste dienstregeling.

Dit zinsdeel zit niet in deze zin.

je

niet

o

pv/wg

wg

lv

mv

Sleep de kaartjes met zinsdelen naar het juiste zinsdeel.

De lovende recensies

 beloven

 de bioscoopgangers

Dit zinsdeel zit niet in deze zin.

 een ontroerende film.

o

pv/wg

wg

lv

mv

Sleep de kaartjes met zinsdelen naar het juiste zinsdeel.

De gezellige winkelier

stond

voor zijn toonbank

Dit zinsdeel zit niet in deze zin.

een verkoopgesprek

te voeren.

o

pv/wg

wg

lv

mv

Oefeningen

Wie?	Zelfstandig.
Wat?	Grammatica G lijdend en meewerkend voorwerp, opdracht 5, 7, 8, 11.
Hoe?	Oefenboek 106-108. Handboek blz 150-151.
Hulp?	Docent.
Tijd?	Tot 9.45.
Uitkomst?	Je beheerst de leerdoelen.
Klaar?	-Huiswerk vorige les, Zie LessonUp/Magister/Studiewijzer. -Huiswerk volgende week, Zie LessonUp/Magister/Studiewijzer.

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Je weet wat het lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp zijn en hoe je kan bepalen welke zinsdelen lijdend en meewerkend voorwerp zijn.

Je kan het lijdend en meewerkend voorwerp in een zin bepalen.

Je kan zelf zinnen zoeken en bedenken die bijzonderheden hebben met lijdende en meewerkende voorwerpen en je kan bij complexe of ongewone zinnen beredeneren wat het lijdend en meewerkend voorwerp zijn. 

Je kan beredeneren welke zinsdelen het lijdend en meewerkend voorwerp in een zin zijn.