Basisstof 3: Eiwitsynthese

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Biologie

Mevr. Zwijns ([e-mail])

WELKOM!

Biologen houden zich bezig met de levende natuur.

Een levend wezen noem je een organisme

Waarom worden zeeschildpadden zo oud?

-.. . --.. . / .-.. . ... / --. .- .- - / --- ...- . .-. / -.. -. .-

Deze les gaat over DNA

Mededelingen

Aan het einde van deze les:

• Je kunt de bouw en functie van DNA beschrijven
  
• Je kan omschrijven hoe (verschillende vormen van) DNA wordt opgeslagen in cellen
  
• Je kunt beschrijven hoe DNA-replicatie plaatsvindt
• Je kunt uitleggen hoe met de gegevens die zijn verkregen door DNA-analyse de graad van verwantschap van soorten kan worden vastgesteld

Herhaling 

+ huiswerk bespreken

Juist

onjuist

Het wild zwijn is meer verwant aan het hertzwijn dan aan het gewoon wrattenzwijn.

Cebochoerus is de voorouder van alle varkensachtigen.

DNA is een eiwit

1. Waar
2. Niet waar

De bouwstenen van DNA zijn

1. aminozuren
2. nucleotiden
3. monosacchariden (zoals glucose)
4. glycerol en vetzuren

DNA Bestaat uit een dubbele streng.
DNA streng 1: ACTC
DNA streng 2 = .... ?

1. TGAG
2. UGAG
3. ACTT
4. TGUG

DNA replicatie is...

1. ... het afbreken van DNA
2. ... het aflezen van DNA
3. ... het kopiëren van DNA
4. ... het doorgeven van DNA

voor DNA-replicatie is/zijn benodigd

1. DNA
2. DNA polymerase
3. vrije nucleotiden
4. alle drie

BS 2: DNA replicatie

DNA- replicatie vindt plaats in de ...

1. G1-fase
2. S-fase
3. G2-fase
4. kerndeling

Celcyclus

Celcyclus is een proces van celdeling en celgroei. 4 fasen:

1. G1-fase: Cel groeit en maakt eiwitten. 

2. S-fase: DNA verdubbelt. 

3. G2-fase: Groei, maakt meer celorganellen en eiwitten. 

4. M-fase: Cel verdeelt DNA in 2 delen-> basis voor dochtercel

Deling van de celkern

DNA-replicatie

''Rust-fase''

Aanmaak enzymen voor mitose

Groei van cytoplasma

Controle van DNA

Aanmaak extra organellen

M-fase

G0-fase

G1-fase

S-fase

G2-fase

Basisstof 3: Eiwitsynthese

Boek 5

Thema 2: DNA

Deze les gaat over DNA

Eiwitsynthese

Maken van een eiwit in een cel

(synthese = samenstellen)

Bestaat uit een aantal stappen

1. transcriptie

2. translatie

3. Eiwitvouwing

Transcriptie

Nucleotidenvolgorde van een gen in DNA wordt gekopieerd naar RNA in de celkern

Translatie: RNA naar eiwit

Triplet/codon

Welke binas tabel is dit?

eiwitten worden gemaakt door steeds 3 nucleotiden tegelijk af te lezen. In deze tabel kan je aflezen welk aminozuur bij welk triplet hoort, door de 1e 2e en 3e base af te lezen. Translatie begint altijd bij de code AUG

Eiwit vouwing

De aminozuren vouwen zich in een bepaalde vorm, dan noem je het een eiwit.

De vorm van het eiwit hangt af van de volgorde van de aminozuren. Zie blz 214.

Golgisysteem/golgi apparaat

Potlood transferase

Jullie gaan zelf een eiwit ‘ontwerpen’. Dat eiwit heet potloodtransferase. De functie van het eiwit is het transporteren van een potlood (of een pen) van de ene tafel naar de andere. Buig en vouw de draad zó dat je je potlood of pen (zonder dat aan te raken) kan optillen en naar een andere tafel vervoeren. 

Basisstof 3: opdrachten

• Lees basisstof 3 goed door 
• Maak de opdrachten
  
  
• Hulp nodig? kom naar mijn bureau
• Klaar? Maak ook vraag 9 en 10

Oefenen examenopgaven

• ga naar  biologiepagina.nl
• Kies een onderwerp van afgelopen periode
• Kies een examenvraag die je leuk lijkt
• 
  
• Hulp nodig? kom naar mijn bureau
• Klaar? Maak er nog een

Aan het einde van deze les:

• kun jij het verschil tussen antistoffen en antigenen uitleggen 
• kun jij vertellen hoe een vaccinatie werkt
• heb je uitlegkaart 7 op je website staan

Huiswerk

Boek 5, thema 2, basisstof 1 

Lees goed door

Maak: opdr. 1 t/m 8