grammatica woordsoorten HF 1 + de brug

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

grammatica woordsoorten

toets donderdag 11 mei

zelfstandig naamwoorden

• abstract zelfstandig naamwoord (azn)

- mens, dier of ding. Kunt er een lidwoord voor zetten. Abstract: geeft iets aan wat je niet kunt aanraken/niet echt bestaat (liefde, gedachte, sprookje, elfje)

• concreet zelfstandig naamwoord (czn)

- mens, dier of ding. Kunt er een lidwoord voor zetten. Concreet: geeft iets tastbaars aan (stoel, olifant, casper, terschelling)

lidwoorden

• bepaald lidwoord (blw)

- De en Het, zet je voor een zelfstandig naamwoord (de jongen, het pak)

• onbepaald lidwoord (olw)

- een, zet je voor een zelfstandig naamwoord (een jongen, een pak)

werkwoorden

• zelfstandig werkwoord (zww)

- belangrijkste werkwoord in een zin, staat vaak achterin de zin, er staat maar één zww in de zin. (wij lopen in het park)

• koppelwerkwoord (kww)

- bij een zin met naamwoordelijk gezegde (iemand is iets), kww en zww staan nooit samen in één zin (hij wil piloot worden)

• hulpwerkwoord (hww)

- nooit het belangrijkste ww, helpt zww of kww (wij hebben in het park gelopen) 

voornaamwoorden 

• persoonlijk voornaamwoord (pers. vnw)

- duidt een persoon, dier of ding aan. (hij gaat morgen fietsen)

• bezittelijk voornaamwoord (bez. vnw)

- geeft aan van wie iets is. (dat is mijn jas)

• aanwijzend voornaamwoord (aanw. vnw)

- wijst een mens, dier of ding aan. (die hond is groot)

• vragendvoornaamwoord (vrag. vnw) 

- duid een vraagzin aan. wie, wat, welke, wat voor. (wat heb jij gedaan?)

voornaamwoorden 

• onbepaald voornaamwoord (onbep. vnw)

- duid persoon of zaak aan, geeft niet precies aan wie of wat er bedoeld wordt. Iemand, niemand, iedereen, men, iets, niets, etc. (waarom kijkt niemand mijn kant op?)

• betrekkelijk voornaamwoord (betr. vnw)

- wijst terug naar eerder genoemd woord (antecedent) Die, dat, wie, wat. (het flesje, dat bijna leeg is, ga ik zo vullen)

voornaamwoorden

• betrekkelijk voornaamwoord met ingesloten antecedent (betr. vnw. m.i.a)

- als er wel een betr. vnw is maar geen antecedent. (wie een rijbewijs wil halen, zal eerst rijles moeten nemen) 

telwoorden

• bepaald hoofdtelwoord (bep. hoofdtw)

- geeft een precies getal aan. (ik ben geboren in 2007)

• onbepaald hoofdtelwoord (onbep. hooftw)

- geeft een onduidelijk getal aan. (er zijn weinig jongens)

• bepaald rangtelwoord (bep. rangtw) 

- geeft een precieze volgorde/plaats in een reeks aan. (de eerste keer)

• onbepaald rangtelwoord (onbep. rangtw)

- geeft onduidelijke volgorde/plaats in een reeks aan. (wij zijn laatste)

voegwoorden

• nevenschikkend voegwoord (ns. vw)

- verbindt meestal twee woorden, woordgroepen of zinnen aan elkaar. want, maar, dus, en, of. (ik wilde naar huis, maar dat mocht niet van mijn ouders) 

• onderschikkend voegwoord (os. vw)

- verbindt meestal bijzin aan een hoofdzin. (aangezien renske op krukken loopt, moet beau haar tas dragen)

andere

• bijwoord (bw)

- zegt iets over een ander woord (niet zn, dan bn) dus over ww, bn, andere bw's. (in lokaal 104 is het heel gezellig)

• voorzetsel (vz)

- woord dat een tijd, plaats of oorzaak aangeeft. (voor de vakantie is er geen toetsweek) 

• bijvoeglijk naamwoord (bn)

- zegt iets over een zelfstandig naamwoord. (het mooie boeket)