,

3HA Grammatica/6. Formuleren: Samentrekking

Welkom bij Nederlands!
Bij Nederlands
1 / 50
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 3

This lesson contains 50 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Welkom bij Nederlands!
Bij Nederlands

Slide 1 - Slide

3hv Herhaling Grammatica zinsdelen
Cursus 5 Grammatica
en 6 Formuleren

ZD §3 Samentrekking en 
Formuleren §2 Samentrekking controleren

Slide 2 - Slide

Startvraag
Leg uit wat er niet klopt aan onderstaande zin.

Op de camping wordt een zwembad aangelegd en stacaravans geplaatst.
havo
en:
Noteer je antwoord in je schrift.
Wat is er fout aan de zin? Hoe los je de fout op?

Max keek naar een leuk meisje en daardoor niet goed uit bij het oversteken.
timer
2:30

Slide 3 - Slide

Startvraag
Op de camping wordt een zwembad aangelegd en stacaravans geplaatst.

Incongruentie
wordt en zwembad = ev
stacaravans  = mv, dus worden toevoegen aan de zin
havo
en:
antwoord 
Max keek naar een leuk meisje en daardoor niet goed uit bij het oversteken.

In zin 2 moet keek worden toegevoegd, omdat keek de tweede keer een andere betekenis heeft.

Slide 4 - Slide

Deze week:
Les 1 Herhaling Grammatica zinsdelen klas 2
Les 2 Samentrekking (controleren)
Les 3 Fictie -> 3PAK 'Een berg zwijgen'

Slide 5 - Slide

Vandaag
  • Startopdracht 
  • Dagopening
  • Uitleg samentrekking (controleren)
  •  In duo's aan de slag
  •  Duo's leggen uit 
  •  Toets Spelling bespreken
  • Afsluiting

Slide 6 - Slide

Dagopening

Slide 7 - Slide

Fijn dat je er bent!
Pak voor je: 
je lesboek voor op blz 210 en 230, je schrift, je etui met een 
pen, je iPad en log in op deze LessonUp. 

 



timer
3:00

Slide 8 - Slide

Leerdoelen
  • Ik kan voor- en achterwaartse samentrekking op verschillende niveaus herkennen en gebruiken.
  • Ik kan foutieve samentrekkingen herkennen en verbeteren.


Slide 9 - Slide

Het park
Tijdens de middaguren en avonduren is het druk in het park. Jonge mensen lopen een rondje en oudere mensen ook. Zij doen dit om even een frisse neus te halen. 
Op koude dagen en op regenachtige dagen is het wel wat rustiger. 
Hoe zou je deze tekst kunnen verbeteren? 

Slide 10 - Slide

Het park
Tijdens de middag- en avonduren is het druk in het park. Jonge mensen lopen een rondje en oudere ook. Zij doen dit om even een frisse neus te halen. 
Op koude en regenachtige dagen is het wel wat rustiger. 
Door woorden of zinsdelen weg te laten, kun je korter formuleren. 

Slide 11 - Slide

Samentrekking controleren
Ze maakte eerst zichzelf en daarna de bedden op.

Slide 12 - Slide

Foutieve samentrekking
Waarom is de samentrekking ijs- en bruine beren onjuist? 

Slide 13 - Slide

Foutieve samentrekking
Waarom is de samentrekking ijs- en bruine beren onjuist? 
ijsberen
(woordniveau) 
bruine beren
(woordgroep) 

Slide 14 - Slide

O
P
U
M
E
R

Slide 15 - Slide

Oriënteren
Plannen
Uitleg
M
Evalueren
Reflecteren

Slide 16 - Slide

Expertgroepjes
Wat
Je wordt 'Expert' van jouw onderdeel.
Hoe
In duo's. Zoek informatie en bedenk een goede uitleg mét voorbeelden
Hulp
Lesboek, je iPad en je duo-collega
Tijd
15 minuten 
Uitkomst
Ieder groepslid is expert en kan in 2 minuten aan de klas de theorie vertellen/uitleggen
Klaar?
Vertel aan elkaar de uitleg, kijk of je niets bent vergeten

Slide 17 - Slide

Verwerking van de theorie
Grammatica ZD
§3 Samentrekking
 vijf groepen
Groep 1: samentrekking 
Groep 2: voorwaartse samentrekking
Groep 3: achterwaartse samentrekking
Groep 4: samentrekking op woordniveau
Groep 5: samentrekking op woordgroepsniveau
Groep 6: samentrekking op zinsniveau
twee groepen
Groep 1: Hoe controleer je een samentrekking (voorwaarden)?
Groep 2: Hoe verbeter je een foutieve samentrekking?

Formuleren
§2 Samentrekking controleren
timer
15:00

Slide 18 - Slide

Verwerking van de theorie
Grammatica ZD
§3 Samentrekking
- Leg uit wat jullie onderdeel inhoudt en geef minimaal twee eigen voorbeelden om de uitleg te verduidelijken.
Groep 1: 
Aan welke drie voorwaarden moet worden voldaan om woorden weg te laten? 
Hoe controleer je dat? Maak dit duidelijk aan de hand van een eigen voorbeeld.

Groep 2
Hoe verbeter je een foutieve samentrekking? Gebruik voor je eigen voorbeeld het stappenplan.

Formuleren
§2 Samentrekking controleren
timer
1:00

Slide 19 - Slide

Uitleg van de theorie
Grammatica ZD
§3 Samentrekking
 vijf groepen
Groep 1: samentrekking 
Groep 2: voorwaartse samentrekking
Groep 3: achterwaartse samentrekking
Groep 4: samentrekking op woordniveau
Groep 5: samentrekking op woordgroepsniveau
Groep 6: samentrekking op zinsniveau
twee groepen
Groep 1: Hoe controleer je een samentrekking (voorwaarden)?
Groep 2: Hoe verbeter je een foutieve samentrekking?

Formuleren
§2 Samentrekking controleren

Slide 20 - Slide

Leerdoelen
Ik kan voor- en achterwaartse samentrekking op verschillende niveaus herkennen en gebruiken.
Ik kan foutieve samentrekkingen herkennen en verbeteren.


Slide 21 - Slide

Ik heb de lesdoelen gehaald.
😒🙁😐🙂😃

Slide 22 - Poll

Wie heeft nog een vraag over wat we vandaag hebben behandeld?

Slide 23 - Slide

Cursus 5 Grammatica zinsdelen
Maak de opdrachten van §3 Samentrekking. Blz 210-211
Cursus 6 Formuleren
Maak de opdrachten van §2 Samentrekking controleren. Blz 230-231

Slide 24 - Slide

Op de volgende slides vind je alle theorie om nog eens na te lezen.
blauw = §3 van grammatica zinsdelen
groen = §2 van formuleren

Slide 25 - Slide

Toets bespreken

Slide 26 - Slide

nationale en internationale wedstrijden
A
voorwaartse samentrekking
B
achterwaartse samentrekking

Slide 27 - Quiz

lands- en provinciegrenzen
A
voorwaartse samentrekking
B
achterwaartse samentrekking

Slide 28 - Quiz

Marius reed te hard en kreeg daarom een boete.
A
voorwaartse samentrekking
B
achterwaartse samentrekking

Slide 29 - Quiz

Leest je zus eigenlijk liever jeugd- of volwassenliteratuur?
A
woordniveau
B
woordgroepsniveau
C
zinsniveau

Slide 30 - Quiz

Leest je zus eigenlijk liever jeugd- of volwassenliteratuur?
A
voorwaartse samentrekking
B
achterwaartse samentrekking

Slide 31 - Quiz

Gebruikt u altijd katoenen of papieren zakdoekjes?
A
woordniveau
B
woordgroepsniveau
C
zinsniveau

Slide 32 - Quiz

Gebruikt u altijd katoenen of papieren zakdoekjes?
A
voorwaartse samentrekking
B
achterwaartse samentrekking

Slide 33 - Quiz

Leerdoelen
Ik kan voor- en achterwaartse samentrekking op verschillende niveaus herkennen en gebruiken.
Ik kan foutieve samentrekkingen herkennen en verbeteren.

+ vwo
Ik kan ingewikkelde zinsconstructies meestal foutloos formuleren.

Slide 34 - Slide

Cursus 5 Grammatica zinsdelen
Maak de opdrachten van §3 Samentrekking. Blz 210-211
Cursus 6 Formuleren
Maak de opdrachten van §2 Samentrekking controleren. Blz 230-231

Slide 35 - Slide

Terugblik op de les
Wat ging goed?
Wat kan beter?

Slide 36 - Slide

Op de volgende slides vind je alle theorie om nog eens na te lezen.
blauw = §3 van grammatica zinsdelen
groen = §2 van formuleren

Slide 37 - Slide

Dit betekent eigenlijk gewoon 'korter schrijven' of 'woord(en) weglaten'.
landsgrenzen en provinciegrenzen   ->   lands- en provinciegrenzen
nationale wedstrijden en internationale wedstrijden  ->                          nationale en internationale wedstrijden
Marius reed te hard en Marius kreeg daarom een boete. -> 
Marius reed te hard en kreeg daarom een boete.


Samentrekking

Slide 38 - Slide

Voorwaartse: het gezamenlijke deel wordt genoemd in het eerste deel en weggelaten in het laatste deel
  • een goedkope armband en een dure armband
  • een goedkope armband en een dure
Achterwaartse: het gezamenlijke deel wordt genoemd in het laatste deel en weggelaten in het eerste deel
  • in voorspoed en tegenspoed
  • in voor- en tegenspoed
Samentrekking

Slide 39 - Slide

Een samentrekking kan voorkomen op drie niveaus.
  1. woordniveau: je laat een deel van het woord weg en plaatst een streepje (-)
  2. woordgroepsniveau: je laat één of meer woorden weg
  3. zinsniveau: je laat één of meer zinsdelen weg
Samentrekking

Slide 40 - Slide

Een samentrekking kan voorkomen op drie niveaus.
1. woordniveau: je laat een deel van het woord weg en plaatst een streepje (-)
carnavalsfeesten en -optochten

2. woordgroepsniveau: je laat één of meer woorden weg
gescheiden mannen en vrouwen

3. zinsniveau: je laat één of meer zinsdelen weg
Jolinde gaat op de fiets en Tamar op de scooter
Wij schaatsten en onze kinderen sleeden in die strenge winter elke dag.
Samentrekking: voorbeelden

Slide 41 - Slide

Wanneer mag je een samentrekking op zinsniveau gebruiken?

Samentrekken mag alleen als aan drie voorwaarden wordt voldaan:

1. de weggelaten woorden hebben dezelfde functie (zinsdeel, woordsoort),
2. dezelfde betekenis én
3. hetzelfde getal (enkelvoud/meervoud) als de woorden die blijven staan.
Samentrekkingen controleren

Slide 42 - Slide


1. Functie: zinsdeel / woordsoort
2. Betekenis
3. Getal: enkelvoud / meervoud

Is alles gelijk, dan is de samentrekking correct.
Samentrekkingen controleren

Slide 43 - Slide

Slide 44 - Slide

voorbeeld 1
Tabitha heeft hoge cijfers, maar er ook hard voor gewerkt.

zin 1:                                                                   zin 2:
Tabitha = ow                                                   Tabitha = ow
Tabitha = naam van meisje                           Tabitha = naam van meisje
Tabitha = ev                                                     Tabitha = ev

Slide 45 - Slide

voorbeeld 1
Tabitha heeft hoge cijfers, maar er ook hard voor gewerkt.

zin 1:                                                               zin 2:
heeft = pv en wg                                       heeft = pv en wg + gewerkt
heeft = zww                                                heeft = hww
heeft = ev                                                     heeft = ev

Slide 46 - Slide

voorbeeld 1
Fout:
Tabitha heeft hoge cijfers, maar er ook hard voor gewerkt.

Goed: 
Tabitha heeft hoge cijfers, maar heeft er ook hard voor gewerkt. 


Slide 47 - Slide

voorbeeld 2
Hij hield van haar en haar handen vast.

zin 1:                                                               zin 2:
hij = ow                                                         hij = ow
hij = persoon                                              hij = persoon
hij = ev                                                           hij = ev

Slide 48 - Slide

voorbeeld 2
Hij hield van haar en haar handen vast.

zin 1:                                                               zin 2:
hield = pv en wg                                        hield = pv en wg + vast
hield = zww                                                 hield = zww
hield = ev                                                      hield = ev
andere betekenis

Slide 49 - Slide

voorbeeld 2
Fout:
Hij hield van haar en haar handen vast.

Goed:
Hij hield van haar en hield haar handen vast.

Slide 50 - Slide