§ 3.1 , 3.2 en 3.3

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

schaars en zeldzaam

schaars, niet zeldzaam

niet schaars, zeldzaam

niet schaars, niet zeldzaam

brood

zonsverduistering

regenwater

De Nachtwacht

Arbeidsproductiviteit zegt iets over...

1. hoeveel een bedrijf produceert
2. hoeveel er binnen het bedrijf gemechaniseerd is
3. hoeveel mensen er in een bedrijf werken
4. hoeveel een werknemer gemiddeld produceert

Door een stijging van de arbeidsproductiviteit..

1. nemen kosten af waardoor de prijs kan dalen
2. nemen kosten toe waardoor de prijs stijgt
3. nemen kosten toe waardoor de prijs daalt
4. nemen kosten toe waardoor de prijs kan dalen

Noem twee manieren om de arbeidsproductiviteit te verhogen.

Leerdoel

Je kunt de verschillende functies van geld binnen verschillende contexten uitleggenen en de verschillende waarden van geld toelichten.

Directe & indirecte ruil

Directe ruil (goederen / diensten tegen andere goederen / diensten) is lastig, omdat je dan iemand met een tegengestelde behoefte moet vinden.

Ruilen wordt een stuk makkelijker als er geld is, want iedereen kan tegen geld ruilen. Dat heet indirecte ruil.

Directe en indirecte ruil

De drie functies van geld

Er zijn drie functies van geld:

1) Ruilmiddel: geld wordt gebruikt om te ruilen / iets te kopen.

De ruilverhouding heet dan de prijs.

2) Oppotmiddel/spaarmiddel: geld wordt gebruikt om te sparen (dus om het later te gebruiken).

3) Rekenmiddel: geld wordt gebruikt om een waarde weer te geven.

Eisen aan geld

Geld moet aan vier eisen voldoen:

- het moet deelbaar zijn

- het moet handzaam zijn

- het moet duurzaam zijn

- het mag niet gemakkelijk 

na te maken zijn

Verschijningsvormen van geld

Geld heeft twee verschijningsvormen:

- giraal: geld wat op de betaalrekeningen 

van gezinnen en bedrijven staat.
 (Let op: dus niet op spaarrekeningen!)

- chartaal: munten en bankbiljetten.

Waarde van geld

- Intrinsieke waarde: waarde van het materiaal van het geld

- Extrinsieke of nominale waarde: waarde die erop staat.

- Interne/reële waarde: dit zegt iets over hoeveel je kunt kopen voor het geld; de koopkracht. Als de prijzen stijgen, kun je minder kopen van eenzelfde hoeveelheid geld. Dan daalt de interne waarde.

Externe waarde

Staat voor de koopkracht in het buitenland.

Hoeveelheid goederen en diensten die je met je geld kunt kopen in het buitenland. Dit hangt af van de wisselkoers.

Wisselkoersen

Ontstaan door vraag en aanbod 

bij flexibele (veranderende) wisselkoersen:

Appreciatie = stijging wisselkoers

Depreciatie = daling wisselkoers 

Begrippen wisselkoers

• Naast zwevende wisselkoersen ook vaste wisselkoersen.
• Valuta aan elkaar gekoppeld in een vaste verhouding.
• Bv. China had yuan gekoppeld aan de dollar (overheid verplicht zich in te wisselen tegen vaste verhouding)

Wet van Gresham

Wet van Gresham:”Bad money drives out good money”. Munten met hoge intrinsieke waarde 

worden bewaard en alleen munten 

met lage intrinsieke waarde worden 

uitgegeven. 

“Bad money” blijft dus in omloop, “good money” verdwijnt.

Voorbeeld(en) van giraal geld is / zijn:

1. pinpas
2. betaalrekening
3. spaarrekening
4. creditcard

Als ik geld overmaak van mijn betaalrekening naar mijn spaarrekening, zal de totale (maatschappelijke) geldhoeveelheid ...

1. afnemen
2. toenemen
3. niet veranderen
4. alleen van samenstelling veranderen

Wat is directe ruil?

1. Spullen omruilen voor spullen
2. Spullen omruilen voor geld
3. Spullen weggeven

Indirecte ruil is:

1. geld tegen een product ruilen
2. een product tegen geld ruilen
3. geld tegen geld ruilen
4. een product tegen een product ruilen

Geld kan een ruilmiddel, spaarmiddel of rekenmiddel zijn.
Welke van deze geldfuncties herken je in het volgende geval?

Ramon heeft gezien dat een spelcomputer bij Amazon
€ 20 goedkoper is dan bij Bol.com.

1. Rekenmiddel
2. spaarmiddel
3. Ruilmiddel

Geld is een ruilmiddel wanneer ...

1. je iets koopt
2. je geld in je spaarpot doet
3. een rekensom maakt
4. geld wit wast

Wat zijn de drie functies van geld?

1. Rekenmiddel, ruilmiddel en spaarmiddel
2. Ruilmiddel, betaalmiddel en spaarmiddel
3. Spaarmiddel, rekenmiddel en oppotmiddel
4. Spaarmiddel, rentemiddel en ruilmiddel

De Wet van Gresham zegt

1. dat het 'goede' geld uit omloop verdwijnt
2. dat het 'slechte' geld uit omloop verdwijnt
3. dat de intrinsieke waarde van geld daalt
4. dat de extrinsieke waarde van geld daalt

De intrinsieke waarde van een bankbiljet is

1. de koopkracht van het biljet
2. de waarde die op het biljet staat
3. de waarde van het materiaal (papier plus drukkosten)
4. de waarde van het goud bij ECB als dekking

Door inflatie daalt/stijgt de interne waarde

1. daalt
2. stijgt

Bij een vaste wisselkoers kan de externe waarde niet zomaar veranderen

1. Juist
2. Onjuist

Leerdoel

Je kunt de verschillende functies van geld binnen verschillende contexten uitleggen en de verschillende waarden van geld toelichten.

Leerdoelen waren voor mij duidelijk.

😒🙁😐🙂😃