Samenvatting Burgercultuur deel 1

Burgercultuur in de Republiek der Nederlanden in de 17e eeuw

1 / 18

Slide 1: Slide

KunstMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 18 slides, with interactive quizzes and text slides.

Lesson duration is: 30 min

Items in this lesson

Burgercultuur in de Republiek der Nederlanden in de 17e eeuw

Slide 1 - Slide

Wie had er in de Gouden Eeuw in Nederland de meeste macht in de politiek?

De gegoede burgerij, bijv. handelaren

De katholieke kerk

De adel

De gewone burger, de boer, de arbeider

Slide 2 - Quiz

De belangrijkste opdrachtgever voor kunst

- Burgerij

- Burgermecenaat

- Afbeelding:

Jan Six, uit een welvarende kleermakersfamilie. Hoogopgeleid, universiteit (Rechten en de vrije kunsten). Werd mecenas, maar schreef zelf ook toneelstukken. Medea. Was bevriend met Joost van Vondel en Rembrandt.

Slide 3 - Slide

Toneelstuk Medea

Jan Six schreef het toneelstuk Medea. Het kwam uit in 1648.

Het stuk gaat over de Griekste tragedie, Medea.

Gebaseerd op een klassiek stuk dus! Dit werd onder de hoogopgeleide kunstenaars veel gedaan. Zij waren niet alleen ambachtsman (een goede kunstschilder) maar ook intellectueel/wetenschappers. (geleerde)

Slide 4 - Slide

Ets op het titelblad van Medea

Wat is een Ets?

Deze ets werd gemaakt door Rembrandt, waar Jan Six mee bevriend was.

Tekst onder de afbeelding:

Creus' en Iason hier elckandren Trouw beloven:

Medea Iasons vrouw, onwaerdighlijck verschoven,

Werdt opgehitst van spijt, de wraecksucht voert haer aen.

Helaes! Ontrouwigheydt, wat komt ghij dier te staen!

Slide 5 - Slide

Welke gebeurtenis zie je hier afgebeeld?

Slide 6 - Slide

De beeldenstorm

In 1566

Verzet tegen de Spaanse bezetter

(De katholieke overheersing

Spaanse inquisitie)

door de calvinistische protestanten

Slide 7 - Slide

Gevolgen beeldenstorm en het wegvagen van de katholieke kerk

- Kerk als opdrachtgever voor kunst viel weg

- Nieuwe opdrachtgevers:

Rijke burgerij

(bourgeoisie)

Slide 8 - Slide

Economie

- Opkomende welvaart: De oorzaken:

1. De Nederlandse ondernemendheid en

handelsgeest (VOC/WIC)

2. Afsluiting van de Schelde in Antwerpen: de aanwezigheid van deskundige handelslieden (velen waren gevlucht uit Antwerpen)

3. Godsdienstige tolerantie , een goed en vrij handelsklimaat

4. Dankzij de gunstige geografische ligging aan het water

5. een goede infrastructuur

6. goede aanvoer van handelswaren (visserij, nijverheid)

vanuit de omgeving,

7. een hoge graad van

alfabetisering

Slide 9 - Slide

Reden welvaart:

Slide 10 - Slide

Wetenschap en de handel

De handel was mogelijk dankzij nieuwe wetenschappelijke instrumenten die in Nederland eveneens ontwikkeld werden (optica: telescoop, microscoop en cartografie). Tijdens de reizen kwamen Nederlanders in contact met nieuwe handelswaren (specerijen, Chinese zijde, porselein) en namen zij souvenirs mee (Naturalia en Artificialia) die zij in hun huiskamers graag toonden (in de rariteitenkabinetten).

Slide 11 - Slide

Godsdienstige tolerantie

Protestantse kerk was de dominante religie

Katholieke geloof en andere geloven werden gedoogd.

Schuilkerken werden door katholieken gebouwd

Tolerantie betekent dus geen complete vrijheid of acceptatie, maar wel veiligheid

Dit trok veel filosofen, wetenschappers, hoogopgeleiden uit bijvoorbeeld Portugal, Spanje, maar ook Antwerpen

Slide 12 - Slide

Amsterdam werd zo het centrum van de wereldhandel

Slide 13 - Slide

Welke soort kunstvormen werd door de gegoede burgerij veel gekocht of bezocht?

Slide 14 - Open question

Kunst voor de rijke burgerij

De gegoede burgerij verzamelde veel schilderkunst, bezocht toneelvoorstellingen, nam deel aan muziekavonden of toneel- en

dichtersavonden (Rederijkerskamers). De kunst in de Gouden Eeuw was vooral - maar niet alleen - gericht op de smaak van deze gegoede

burgerij dankzij een vrije markteconomie waarin de vraag naar kunst het aanbod medebepaalde.

Slide 15 - Slide

Schilderkunst

De schilderkunst in deze tijd laat de

belangstelling van de kopers zien (individuele burgers, maar ook corporatieve opdrachtgevers: gilden, stadsbesturen), zij gaven

opdrachten voor portretten, groepsportretten, historieschilderingen en zeegezichten en zij kochten landschappen, stillevens (Vanitas) en

genrestukken.

Slide 16 - Slide

De functie van kunst

Zoals in het Calvinistische geloof gebruikelijk was:

Ter lering en vermaak, dus met een moraal en veel symboliek die ergens naar verwijst

Slide 17 - Slide

Bloeiende welvaart en kunsten

Het westen van Nederland en met name de stad Amsterdam speelden een grote rol in de Gouden eeuw. De toenemende welvaart maakte dat de rijke burgers, de gildes, maar ook het stadsbestuur geld hadden om kunst te kopen en huizen te laten bouwen.

Slide 18 - Slide